fbpx
Min Jin Lee: «Πατσίνκο»

Min Jin Lee: «Πατσίνκο»

Το μυθιστόρημα Πατσίνκο της Min Jin Lee, Αμερικανίδας από τη Νότια Κορέα, είναι περισσότερο ένα έπος που ξεκινάει στη Νότια Κορέα το 1932 και ολοκληρώνεται στην Ιαπωνία το 1989. Κι αν ο τίτλος δεν λέει τίποτα στον Έλληνα αναγνώστη, στην αρχή τουλάχιστον του μυθιστορήματος, δεν υπάρχει Ιάπωνας που δεν γνωρίζει το παιχνίδι Πατσίνκο. Ένα παιχνίδι που θυμίζει τα γνωστά μας φλίπερ και είναι ιδιαίτερα αγαπητό στους Ιάπωνες. Ως επιχείρηση όμως, παρότι αφήνει σημαντικά κέρδη, δεν θεωρείται ότι ασκείται από ευυπόληπτα άτομα.

Οι αρχικοί ήρωες σύντομα δίνουν τη θέση τους στην επόμενη γενιά και αυτή στην επόμενη, θυμίζοντας λίγο τον τρόπο που εκτυλίσσονται τα μυθιστορήματα των Λατινοαμερικάνων συγγραφέων. Μόνο που η Κορέα με τη Λατινική Αμερική, από τα ελάχιστα κοινά που έχουν, είναι η φτώχεια κάτω από την οποία επιβιώνει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Η φτώχεια και η εκμετάλλευση. Και η θέση της γυναίκας η πιο επισφαλής. Από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνει η μικρή Σάντσα, την οποία γνωρίζουμε από τη γέννησή της και την ακολουθούμε μέχρι που αποχτάει τα δικά της εγγόνια, είναι ότι «η ζωή μιας γυναίκας είναι ατελείωτη δουλειά και βάσανα. Τα βάσανα δεν σταματάνε».

Η συγγραφέας μεταφέρει εξαιρετικά την ατμόσφαιρα των περιοχών που περιγράφει. Ο αναγνώστης μυρίζει την αλμύρα της θάλασσας και τα ψάρια από την ψαραγορά, βλέπει το χωμάτινο δάπεδο με τις ψάθες όπου κοιμούνται εναλλάξ οι νοικάρηδες, γεύεται το φημισμένο κίσμπι, γεμάτο σκόρδο. Νιώθει μαζί με τους Κορεάτες μετανάστες στην Ιαπωνία τη νοσταλγία για την πατρίδα.

Προσφωνήσεις, λέξεις στα ιαπωνικά και έθιμα συμβάλλουν στο να ζωντανέψει η ζωή μιας άλλης εποχής, μιας άλλης ηπείρου μέσα από τις σελίδες του βιβλίου. «Έδωσε το πακέτο με τα δύο χέρια». Ο αναγνώστης μαθαίνει σιγά σιγά να αναγνωρίζει αυτή τη μικρή λεπτομέρεια, δείγμα σεβασμού και ευγένειας, σε αντίθεση με το αν το πακέτο είχε δοθεί με το ένα μόνο χέρι.

Βασική ηρωίδα η Σάντσα, από ένα μικρό χωριό της Νότιας Κορέας, αμόρφωτη αλλά ικανή και περήφανη. Ανάμεσα στους ήρωες, ορισμένοι περιγράφονται ως ιδιαίτερα όμορφοι, μόνο που τα στοιχεία της ομορφιάς δεν είναι παντού τα ίδια. «…Δεν ήταν τα απαλά επιδέξια χέρια ενός κοριτσιού τεϊοποτείου ή τα λεπτά λευκά χέρια κάποιας από τζάκι... Η μυστικότητα του κορμιού της τον αναστάτωνε, λαχταρούσε να δει το δέρμα της».

Η Σάντσα θα ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της σαν μετανάστρια στην Ιαπωνία, όπου θα βιώσει τις διακρίσεις και τις αδικίες που υφίστανται οι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Αφορμή για το βιβλίο υπήρξε για τη συγγραφέα μια ιστορία που άκουσε από έναν ιεραπόστολο για ένα αγόρι, το οποίο υπέστη εκφοβισμό λόγω της κορεάτικης καταγωγής του. Το αγόρι πήδηξε από ένα κτίριο και σκοτώθηκε. Η συγγραφέας χρησιμοποιεί την έννοια του μπούλινγκ με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο, όχι μόνο για να αφηγηθεί τι μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της μαθητικής ζωής ενός παιδιού που δέχεται εκφοβισμό, αλλά πόσο μπορεί να επηρεάσει ο εκφοβισμός αυτός τη ζωή του παιδιού πολλές δεκαετίες μετά. Πόσα χρόνια μπορεί να του πάρει να πηδήξει από το κτίριο.

Και το σκόρδο κυρίαρχο παντού. Μια μυρωδιά που μπαίνει στα αγαπημένα φαγητά των Κορεατών και εμποτίζει τις ζωές τους, αποτελώντας τη σφραγίδα που τους απομονώνει από τους Ιάπωνες.

Αυτοί που εύκολα επιβιώνουν είναι αυτοί που δεν θα κοιτάξουν πατρίδες και ιδεώδη, αλλά μόνο τον εαυτό τους. Και όσο σκληροί κι αν είναι με τους άλλους, τόσο δοτικοί μπορούν να γίνουν με τους ανθρώπους για τους οποίους ενδιαφέρονται. «Εγώ δεν είμαι καλός Κορεάτης και δεν είμαι καλός Γιαπωνέζος. Είμαι καλός στο να βγάζω λεφτά. Αυτή η χώρα θα κατέρρεε αν όλοι πίστευαν βλακείες για σαμουράι και τα λοιπά... Έχε υπόψη σου το εξής: αυτοί οι κομμουνιστές δεν νοιάζονται για σένα. Δεν νοιάζονται για κανέναν. Είσαι τρελός αν πιστεύεις ότι νοιάζονται για την Κορέα... Άνθρωποι σαν κι εμάς δεν έχουν πατρίδα».

Χωρίς αυτόν όμως, τον γιακούζα, τον γκάνγκστερ, ίσως να μην υπήρχε συνέχεια στην ιστορία. Δίχως αυτόν ίσως οι καλοί της ιστορίας να μην είχαν καταφέρει να επιβιώσουν από τις βόμβες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η συγγραφέας διαχειρίζεται με δεξιοτεχνία μια λεπτή ειρωνεία, μπερδεύοντας τα όρια μεταξύ καλού και κακού.

Η συγγραφέας καταφέρνει να παρασύρει τον αναγνώστη σε έναν άγνωστο για αυτόν κόσμο, να γνωρίσει μια σημαντική πτυχή της παγκόσμιας ιστορίας μέσα από τα μάτια απλών ανθρώπων μιας άλλης ηπείρου.

Στην Ιαπωνία με παράδοση στις γκέισες δεν λείπουν και οι χαρακτήρες που ζούνε πουλώντας το κορμί τους. Μια γυναίκα όμως που ζει από το σώμα της αργά ή γρήγορα θα καταλήξει να πλένει άντρες σε ζεστά λουτρά, όπου η διαρκής ζέστη θα κάνει το σώμα της να κρεμάσει και μετά δεν θα μπορεί ούτε αυτή τη θέση να διατηρήσει.

Ούτε όμως η ζωή των αντρών είναι εύκολη. Είναι αυτοί που έχουν την υποχρέωση να εξασφαλίσουν μια στέγη, ένα πιάτο στο τραπέζι, αυτό όμως δεν είναι πάντα εύκολο. Και όταν είναι η γυναίκα που καταφέρνει να γεμίσει το τραπέζι, τότε είναι μεγάλη προσβολή για τον αντρισμό τους. «Τι είδους άντρας αφήνει τη γυναίκα του να δουλέψει σε εστιατόριο;... Ποιο ήταν το χειρότερο – η γυναίκα του να δουλεύει για τοκογλύφους ή να τους χρωστάει εκείνος λεφτά; Για έναν Κορεάτη, οι επιλογές ήταν πάντα σκατά».

Παρουσιάζεται, μέσα από τις ιστορίες απλών ανθρώπων χωρίς πατρίδα, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος από την πλευρά της Κορέας και της Ιαπωνίας, ο χωρισμός της Κορέας σε Βόρεια και Νότια, μια ιστορία που την ξέρουμε κυρίως μέσα από τις ειδήσεις.

Η συγγραφέας θίγει θέματα διαχρονικά, όπως ο έρωτας, ο πόλεμος, η φτώχεια και η εκμετάλλευση. Αναγκάζει τον αναγνώστη να προβληματιστεί πάνω στο δίκαιο και το άδικο, εάν υπάρχει «κακός σπόρος», πάνω στο μπούλινγκ, στους ρόλους του άντρα και της γυναίκας, αν υπάρχουν κακές δουλειές ή κακός τρόπος να τις ασκείς, αν μπορείς να ξεφύγεις από τη μοίρα σου, πόσο μπορεί να αλλάξει έναν άνθρωπο η μόρφωση, αν ένας άνθρωπος μπορεί να είναι μόνο κακός ή μόνο καλός, αν μπορούμε να κάνουμε γενικεύσεις για το πώς είναι ένας ολόκληρος λαός. Αν τελικά όποιος επιμένει να κάνει παρέα και να τονίζει «δεν με πειράζει που είσαι Κορεάτης» είναι πιο ρατσιστής από αυτόν που θα αποφύγει τον Κορεάτη. Θίγονται θέματα ομοφυλοφιλίας και σεξουαλικότητας, ενώ κάνει την εμφάνισή της και η καινούργια, για την εποχή, θανατηφόρα ασθένεια του ΑIDS.

Η διαφορά κουλτούρας κυρίαρχη. Μια Αμερικανίδα Κορεάτισσα με έναν Κορεάτη από την Ιαπωνία μπορούν να ερωτευτούν στην Αμερική, τα πράγματα όμως είναι πιο δύσκολα σε «ιαπωνικό έδαφος, όπου οι διαφορές τους φαίνονταν πιο έντονα». Κι όταν είσαι τρίτη γενιά γεννημένος στην Ιαπωνία, δεν μπορείς παρά να νιώθεις Ιάπωνας. «Κατά μία έννοια κι αυτός ήταν Ιάπωνας κι ας μην το πίστευαν οι Ιάπωνες. […] Παραδόξως, στις κουβέντες τους συνειδητοποιούσε ότι υπερασπιζόταν τους Ιάπωνες». Εξάλλου «...ακόμη κι αν υπήρχαν εκατό κακοί Γιαπωνέζοι, αν υπήρχε έστω ένας καλός, αρνιόταν να κάνει γενικευμένες δηλώσεις».

Η συγγραφέας καταφέρνει να παρασύρει τον αναγνώστη σε έναν άγνωστο για αυτόν κόσμο, να γνωρίσει μια σημαντική πτυχή της παγκόσμιας ιστορίας μέσα από τα μάτια απλών ανθρώπων μιας άλλης ηπείρου. Οι ήρωές της γίνονται αμέσως συμπαθείς διατηρώντας συνέπεια στις πράξεις τους και μπορούμε να τους καταλάβουμε, έστω κι αν διαθέτουν εντελώς διαφορετική κουλτούρα.

Min Jin LeeΈνα μυθιστόρημα που θα μπορούσε να είναι απαισιόδοξο, καταφέρνει όμως να δώσει μια νότα αισιοδοξίας. Διότι: «Η ζωή είναι σκατά, αλλά όχι πάντα... Εκτός από την καθημερινότητα, υπήρξαν στιγμές ακτινοβόλας ομορφιάς και μια κάποια λαμπρότητα».

 

Πατσίνκο
Min Jin Lee
μετάφραση: Βάσια Τζανακάρη
Ίκαρος
704 σελ.
ISBN 978-960-572-259-3
Τιμή €17,70
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Pip Williams: «Το λεξικό των χαμένων λέξεων»

Ένα βιβλίο για τις λέξεις και την ιστορία τους. Για τις λέξεις που χάθηκαν ανά τους αιώνες. Για εκείνες που έχουν άλλη σημασία για τις γυναίκες και άλλη για τους άντρες. Αλλά και ένα βιβλίο για τις...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
J. M. Coetzee: «Ο Πολωνός»

Διαβάζοντας τη νουβέλα Ο Πολωνός (2023) του Τζον Μάξγουελ Κούτσι, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα σε μετάφραση της Χριστίνας Σωτηροπούλου, ο αναγνώστης και η αναγνώστρια συνειδητοποιούν τη δύναμη που έχει ο...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Arturo Pérez-Reverte: «Ο Ιταλός»

Ο πολυγραφότατος Ισπανός συγγραφέας από την Καρθαγένη, ο Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, έχει φωτίσει πολλές φορές μέσα από τα μυθιστορήματά του άγνωστες στιγμές της Ιστορίας. Έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, μέχρι στιγμής,...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.