fbpx
Stephen Crane: «Το κόκκινο σήμα του θάρρους»

Stephen Crane: «Το κόκκινο σήμα του θάρρους»

Πώς μπορεί μια αυθόρμητη απόφαση, όπως το να πας να πολεμήσεις δίχως να το ’χεις καλοσκεφτεί στην πραγματικότητα, να αλλάξει τη ζωή σου; Ιδίως δε όταν, εν μέσω μάχης, καταλαβαίνεις πως δεν ήταν και η πιο σοφή απόφαση που πήρες γύρω στα είκοσί σου χρόνια; Πώς μπορείς να ξεπλύνεις τη συνείδησή σου από το άγος μιας λιποταξίας, την ώρα που αντικρίζεις τριγύρω σου πτώματα και τραυματίες; Και, εντέλει, τι είναι εκείνο που σε κάνει, ας πούμε, ήρωα στο τέλος και σε καθιστά ελεύθερο ως άντρα; Αυτά είναι κάποια από τα πιο καίρια ερωτήματα που εντοπίζονται στο βιβλίο του Κρέιν Το κόκκινο σήμα του θάρρους (1895), από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο (2019), σε μια ρέουσα μετάφραση του Νίκου Παναγιωτόπουλου και μια εξαιρετική εισαγωγή του Νίκου Μπακουνάκη.

Πριν προχωρήσουμε, μια επισήμανση: Είναι χαράς ευαγγέλια που ανακαλύπτουμε εκ νέου στην Ελλάδα μεγάλους Αμερικανούς συγγραφείς, όπως τον Θ. Ντράιζερ, τον Φ. Νόρις και τώρα τον Στ. Κρέιν. Ιδίως αν λάβουμε υπ’ όψιν, για την τελευταία περίπτωση, πως Το κόκκινο σήμα του θάρρους μεταφράστηκε τρεις φορές στην Ελλάδα το 2019 με παρόμοιους τίτλους από διαφορετικούς εκδότες. Η δε περίπτωση του Κρέιν μάλιστα χρήζει ιδιαίτερης προσοχής.

Ο Κρέιν (1871-1900) έζησε μόλις είκοσι εννέα χρόνια. Κατάφερε να γίνει διεθνώς γνωστός με το εν λόγω βιβλίο, που περιγράφει, στην ουσία, δύο μέρες μαχών μάλλον στο Φρέντρικσμπεργκ, μόλις έξι-επτά μήνες πριν από την καθοριστική μάχη του Γκέτισμπεργκ, που σήμανε και τη λήξη του εμφυλίου στην Αμερική υπέρ της Συνομοσπονδίας. Μυθιστοριογράφος, ποιητής, διηγηματογράφος και δημοσιογράφος, επισκέφθηκε την Ελλάδα ως πολεμικός ανταποκριτής το 1897 για να καλύψει τον λεγόμενο και «ατυχή» ελληνοτουρκικό πόλεμο. Από αυτή του την επίσκεψη ο Κρέιν εμπνεύστηκε το μυθιστόρημα Active service, το αφήγημα Death and the child κι ένα ποίημα, το «The blue battalions». Ταπεινής καταγωγής και με πολλά οικονομικά προβλήματα, κατάφερε να γίνει μια συγγραφική διασημότητα πολύ γρήγορα και με πολλούς μεγάλους συγγραφείς της εποχής ως προσωπικούς του φίλους. Σημειωτέον: ο Κρέιν ουδέποτε πήρε μέρος σε κάποια μάχη, γεγονός που δεν σημαίνει πως δεν θα ήθελε κιόλας. Θα πρέπει να συμφωνήσουμε με τον Κόνραντ, φίλο του Κρέιν, που έλεγε πως η επίσκεψη στο πεδίο της μάχης του ελληνοτουρκικού πολέμου επιβεβαίωσε στον Κρέιν πως Το κόκκινο σήμα του θάρρους ήταν «all right».

Ο Χένρι Φλέμινγκ, ένα αγροτόπαιδο, επιθυμεί να καταταγεί στον στρατό των Βορείων την τελευταία περίοδο του εμφυλίου πολέμου στην Αμερική, παρασυρμένος από τη δόξα του πολέμου και την έξαψη της μάχης όπως τη φαντάζεται. Παρά τις αντιρρήσεις της μητέρας του και υπακούοντας στην παρόρμησή του, κατατάσσεται στο 403ο σύνταγμα και φεύγει. Γνωρίζεται με τους συστρατιώτες του και περνά τον καιρό του μέχρι την πρώτη μάχη. Μπροστά στον κίνδυνο για τη ζωή του, την άγνοια των τεκταινομένων στο κεντρικό θέατρο του πολέμου και τον φόβο που γεννάται αυτοστιγμεί και αυτόχρημα, το βάζει στα πόδια απ’ την πρώτη μάχη. Περιφέρεται ασκόπως μέχρι που συναντά και κάποιους άλλους στρατιώτες των Βορείων, που είτε είναι τραυματίες και αργοπεθαίνουν είτε τρέχουν για να σωθούν.

Ας μην ξεχνάμε πως η τυχαιότητα και το αυθόρμητο αποτελούσαν μείζονα φιλοσοφικά ζητήματα για την Αμερική σχεδόν μέχρι τις μέρες μας, παράλληλα με τον εαυτό και την ετερότητα.

Και κάπου εδώ ξεκινά το συνειδησιακό του πρόβλημα που εγκατέλειψε τον πόλεμο. Στην προσπάθειά του να ανακόψει κάποιον που τρέχει για να σωθεί, ώστε να πάρει πληροφορίες σχετικά με το τι έγινε στη μάχη, τραυματίζεται άσχημα στο κεφάλι. Το συνειδησιακό πρόβλημα γίνεται φόβος πλέον και άγχος σχετικά με το τι θα συμβεί άμα ανακαλύψουν οι υπόλοιποι συστρατιώτες τη φυγή του. Παρ’ όλ’ αυτά βρίσκει το σύνταγμά του, τον περιθάλπουν ως τραυματία κι ο Χένρι αναλαμβάνει, προκειμένου να αποδείξει στον εαυτό του πως δεν είναι ούτε αυτά που σκεφτόταν ο ίδιος γι’ αυτόν ούτε οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί των βαθμοφόρων, που λειτουργούν εντελώς πεισματικά στη μόλις αντεστραμμένη ψυχοσύνθεσή του. Αποτέλεσμα, να καταγάγει περίλαμπρες και απανωτές νίκες ακόμα κι εκεί που οι στρατηγοί αμφέβαλλαν για το αποτέλεσμα.

Θεωρώντας πως ο Κρέιν τεχνικά δουλεύει ταυτόχρονα και ως ρεαλιστής και ως ιμπρεσιονιστής και ως νατουραλιστής και ως συμβολιστής, παράλληλα με την «οπτική προσέγγιση» της εμβάθυνσης, κυρίως στην ψυχολογία, μα πολύ περισσότερο στη συνείδηση του ήρωα και σε συνδυασμό με τις εικόνες, τα χρώματα και τις σκιές της αφήγησης, μπορούμε να πάμε λίγο πιο βαθιά. Ο Κρέιν με Το κόκκινο σήμα του θάρρους ανακαλύπτει και περιγράφει τις αρνητικές συνέπειες του αυθορμήτου, μιας αυθόρμητης απόφασης που δεν εδράζεται αποκλειστικά στη λογική, πάνω σε μια ατομικότητα που έχει να επιδείξει εαυτόν, και επιχειρεί να τις διασκεδάσει διά της τυχαιότητας, ήτοι ενός απρόσμενου και καθαρά τυχαίου τραυματισμού του ήρωα, που γίνεται όμως εφαλτήριο για να ξαναβρεί τον εαυτό του, αφού έχει περάσει τη συνειδησιακή κόλαση της συνειδητοποίησης του λάθους του. Αποτέλεσμα η ανάδειξη ενός ατόμου ψυχικά άρτιου πλέον, που συνειδησιακά ξαναβρίσκει τον εαυτό του λυτρωμένο διά της τυχαιότητας, άρα ελεύθερο και ολοκληρωμένο ως άνθρωπο.

S CraneΑς μην ξεχνάμε πως η τυχαιότητα και το αυθόρμητο αποτελούσαν μείζονα φιλοσοφικά ζητήματα για την Αμερική σχεδόν μέχρι τις μέρες μας, παράλληλα με τον εαυτό και την ετερότητα. Διόλου τυχαίο ακόμα πως ο Χένρι, σε συγκριτικές μελέτες της αμερικανικής λογοτεχνίας, έρχεται σε άμεση συσχέτιση με μια άλλη πασίγνωστη ηρωίδα, την Έστερ Πριν από το Άλικο γράμμα του Ν. Χόθορν. Το βιβλικό υπόβαθρο και των δύο ηρώων και βιβλίων είναι προφανές. Στην περίπτωσή μας, για τον Χένρι Φλέμινγκ, το καθαρτήριο του αίματος από τον τυχαίο τραυματισμό τον οδηγεί στην αναγέννηση εαυτού, ακριβώς επειδή αντίκρισε τον θάνατο.

 

Το κόκκινο σήμα του θάρρους
Stephen Crane
μετάφραση: Νίκος Παναγιωτόπουλος
Μεταίχμιο
276 σελ.
ISBN 978-618-03-1844-9
Τιμή €16,60
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Pip Williams: «Το λεξικό των χαμένων λέξεων»

Ένα βιβλίο για τις λέξεις και την ιστορία τους. Για τις λέξεις που χάθηκαν ανά τους αιώνες. Για εκείνες που έχουν άλλη σημασία για τις γυναίκες και άλλη για τους άντρες. Αλλά και ένα βιβλίο για τις...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
J. M. Coetzee: «Ο Πολωνός»

Διαβάζοντας τη νουβέλα Ο Πολωνός (2023) του Τζον Μάξγουελ Κούτσι, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα σε μετάφραση της Χριστίνας Σωτηροπούλου, ο αναγνώστης και η αναγνώστρια συνειδητοποιούν τη δύναμη που έχει ο...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Arturo Pérez-Reverte: «Ο Ιταλός»

Ο πολυγραφότατος Ισπανός συγγραφέας από την Καρθαγένη, ο Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, έχει φωτίσει πολλές φορές μέσα από τα μυθιστορήματά του άγνωστες στιγμές της Ιστορίας. Έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, μέχρι στιγμής,...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.