Theodore Dreiser: «Η Κάρι μας»

Η εκδοτική σειρά των Εκδόσεων Gutenberg με γενικό τίτλο Orbis Literae έχει συνδεθεί με βιβλία υψηλής αναγνωστικής απόλαυσης και απ’ τον κανόνα αυτό δεν θα μπορούσε να αποκλίνει το μυθιστόρημα του Theodore Dreiser Η Κάρι μας. Πρόκειται για ένα σπουδαίο ρεαλιστικό ανάγνωσμα, που γράφτηκε στην αυγή του 20ού αιώνα, και συγκεκριμένα από τον Σεπτέμβριο του 1899 έως τον Μάρτιο του 1900, και που σχεδόν εκατόν είκοσι χρόνια μετά διαβάζεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον, λόγω θέματος αλλά όχι μόνο.

Η Κάρι –η ηρωίδα της ιστορίας– στα δεκαοχτώ της χρόνια ξεκινάει με το τρένο να έρθει στο Σικάγο από το μικρό χωριό στο οποίο ζει: «Όταν η Καρολίνα Μπίμπερ επιβιβαζόταν στο απογευματινό τρένο για το Σικάγο, όλη της η περιουσία αποτελούνταν από ένα μικρό μπαούλο φυλαγμένο στο βαγόνι των αποσκευών, μια φτηνή τσάντα (δέρμα κροκοδείλου ιμιτασιόν) με λίγα γυναικεία μικροπράγματα, λίγο φαγητό σ’ ένα χαρτόκουτο κι ένα δερμάτινο κίτρινο πορτοφόλι όπου βρισκόταν το εισιτήριό της, ένα χαρτάκι με τη διεύθυνση της αδελφής της στην οδό Βαν Μπούρεν και τέσσερα δολάρια. Ήταν Αύγουστος του 1889. Η κοπέλα ήταν δεκαοχτώ χρονών, ζωηρή, ντροπαλή και γεμάτη απ’ τις αυταπάτες της άγνοιας και της νιότης της». Ο προορισμός της είναι το σπίτι της αδελφής της και του άντρα της. Ψάχνει και τελικά βρίσκει δουλειά έπειτα από έντονη προσπάθεια, μα η εργασία της είναι εξοντωτική, τα λεφτά λίγα και οι υλικές προκλήσεις στις βιτρίνες των καταστημάτων του Σικάγο πολλές. Η συνάντησή της με τον Ντρουέ –που είχε γνωρίσει στο τρένο– τη βοηθάει να αποκτήσει όσα βλέπει στους δρόμους της μεγαλούπολης, συγκατοικεί μαζί του και στήνει ένα νέο σπιτικό. Η γνωριμία όμως με τον Χάρστγουντ, έναν διευθυντή μπαρ με αρκετή περιουσία, θα τη γοητεύσει και μαζί του θα ξεκινήσει για τη Νέα Υόρκη. Εκεί κάνει ένα νέο ξεκίνημα με τον Χάρστγουντ, τα λεφτά του οποίου εξανεμίζονται και οι προσπάθειές του για εύρεση δουλειάς στέφονται με αποτυχία. Η Κάρι θα κυνηγήσει την καριέρα της ηθοποιού, ενώ ο Χάρστγουντ βρίσκεται αντιμέτωπος με την απόλυτη ένδεια…

Συμφωνώντας τουλάχιστον με τα πιο πάνω, θα συμπλήρωνα ότι Η Κάρι μας διαβάζεται απνευστί, χαρακτηριστικό που συνοδεύει όλα τα διαχρονικά βιβλία.

Το στοιχείο που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον στο βιβλίο του Dreiser είναι οι δύο πόλεις όπου εξελίσσεται η πλοκή, το Σικάγο και η Νέα Υόρκη, και οι οποίες παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι δύο πόλεις ζωντανεύουν κατά την ανάγνωση με την ατμόσφαιρα της εποχής, τα θέατρα, τα καταστήματα, τα εργοστάσια, τα ακριβά ξενοδοχεία και τη μεγάλη ανισότητα ανάμεσα στην επίδειξη του πλούτου των ευκατάστατων κατοίκων και στην ανέχεια των φτωχών και τις ουρές των αστέγων. Η πένα του Dreiser το κάνει αυτό επιδέξια· αξιοποιώντας τη δημοσιογραφική του ιδιότητα, αποτυπώνει στη γραφή του τον ρυθμό της καθημερινότητας, τους ανθρώπους που βαδίζουν στον δρόμο, που πηγαίνουν στην εργασία τους, που διασκεδάζουν στα κέντρα και στα θέατρα, δίνοντας στο μυθιστόρημά του τη γοητευτική ματιά του χρονογραφήματος.

Το βιβλίο του Dreiser δέχτηκε πολλές επιθέσεις και μεγάλη πολεμική ως προς την έκδοσή του στην πατρίδα του. Παρ’ όλα αυτά, όταν εκδόθηκε το 1901 στη Αγγλία, η υποδοχή ήταν ενθουσιώδης με χαρακτηρισμούς όπως «έργο ύψιστης δύναμης, ακριβώς όπως η ίδια η ζωή» και «μεγάλο, με όλη τη μεγαλοσύνη της χώρας που το γέννησε». Συμφωνώντας τουλάχιστον με τα πιο πάνω, θα συμπλήρωνα ότι Η Κάρι μας διαβάζεται απνευστί, χαρακτηριστικό που συνοδεύει όλα τα διαχρονικά βιβλία.

dreiser Θα πρέπει να τονίσουμε ότι το βιβλίο συνοδεύεται από εκτενέστατη εισαγωγή της μεταφράστριας Έλλης Φιλοκύπρου, που καλό θα ήταν να διαβαστεί κατόπιν της ανάγνωσης του μυθιστορήματος.