fbpx
Amor Towles: «Ένας τζέντλεμαν στη Μόσχα»

Amor Towles: «Ένας τζέντλεμαν στη Μόσχα»

Πόσο ενδιαφέρουσα μπορεί να είναι μια ζωή η οποία περνάει ολόκληρη μέσα στους τοίχους ενός ξενοδοχείου; Όσο ενδιαφέρον μπορεί να είναι και ένα μυθιστόρημα στο οποίο ελάχιστες σελίδες ξεφεύγουν από το ξενοδοχείο αυτό. Ένα μυθιστόρημα που κάνει τον αναγνώστη κοινωνό και κάτοικο του ξενοδοχείου αυτού.

Ο συγγραφέας Amor Towles είναι από τη Βοστώνη και η ιστορία που γράφει εκτυλίσσεται κατά τη μετατροπή της τσαρικής Ρωσίας σε Σοβιετική Ένωση. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ακόμα ένας Αμερικανός γράφει ακόμα ένα ένα αντικομμουνιστικό μυθιστόρημα. Εξάλλου, η ιστορία διατυπώνεται υπό το πρίσμα ενός ευγενή, του κόμη ήρωά του. Η αλήθεια όμως είναι ότι μέσα από τα μάτια του κόμη, ο συγγραφέας προσπαθεί να δει και τα θετικά του νέου καθεστώτος καταγράφοντας με λεπτό καθηλωτικό χιούμορ καταστάσεις τόσο της τσαρικής όσο και της κομμουνιστικής Ρωσίας.

Ο κόμης Αλεξάντρ Ίλιτς Ροστόφ είναι ένας καλλιεργημένος, πολυταξιδεμένος άνθρωπος που έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα από τις γυναίκες και του αρέσουν οι απλές, γήινες απολαύσεις. Η οικονομική του άνεση και η κατάσχεση της οικογενειακής κατοικίας τον οδηγεί σε ένα ξενοδοχείο, το οποίο στη συνέχεια γίνεται η φυλακή του, αφού από το πρώτο κεφάλαιο καταδικάζεται σε κατ’ οίκον περιορισμό. Μόνο που στον περιορισμό αυτό δεν του παρέχεται η πολυτελής σουίτα του, αλλά μια σοφίτα-αποθήκη. Κατά τα άλλα μπορεί να κινείται ελεύθερα σε όλους τους χώρους του ξενοδοχείου, αρκεί να μην περάσει το κατώφλι του. Σε ένα ξενοδοχείο όπου πια έχουν καταλύσει άνθρωποι του Κόμματος και μέρα-νύχτα κάποιοι πληκτρολογούν αναφορές, ενώ στην αίθουσα χορού πραγματοποιούνται πολιτικές συνεδριάσεις.

 Σχεδόν σε κάθε σελίδα του βιβλίου υπάρχει κάτι που θέλεις να σημειώσεις, να επαναλάβεις, να θυμάσαι. Μικρά περιστατικά που φτιάχνουν ένα σπουδαίο μυθιστόρημα.

Η χλιδή όμως δεν θα πάψει ποτέ να αποτελεί ακαταμάχητη δύναμη. Κι έτσι, ο κόμης είναι σίγουρος ότι και οι κομμουνιστές θα την αγαπήσουν. «Πολύ σύντομα θα είχαν τις δικές τους δεξιώσεις. Ίσως δεν θα ήταν τόσο πολλές όπως επί δυναστείας των Ρομανόφ, ούτε χοροί του φθινοπώρου ούτε διαμαντένια ιωβηλαία – αλλά μοιραία κι εκείνοι κάτι θα είχαν να γιορτάσουν, είτε αυτό ήταν η εκατονταετηρίδα του Das Kapital είτε η αργυρή επέτειος της γενειάδας του Λένιν».

Ο συγγραφέας δεν εστιάζει στις μεγάλες σαρωτικές αλλαγές, αλλά στην αλλαγή των συνθηκών σε μικρά καθημερινά πράγματα. Ο κόμης αρχικά προσπαθεί να διατηρήσει τη ρουτίνα του και μέσα στη φυλακή του. Πόσο όμως συναρπαστικά πράγματα μπορούν να σου συμβούν, όταν δεν μπορείς να περάσεις ούτε απέναντι τον δρόμο; Πόσο συχνά μπορούν να σε επισκέπτονται οι φίλοι; Πόσο σύντομα αρχίζεις να γίνεσαι αόρατος;

Κι όμως, όπου υπάρχουν άνθρωποι μπορούν να συμβούν ενδιαφέροντα πράγματα. Η αλλαγή στη ζωή του κόμη θα ξεκινήσει με την προσφορά της φιλίας μιας μικρής, που είναι κόρη ενός παράγοντα της Κυβέρνησης, μένει στο ξενοδοχείο και θέλει να μάθει τα πάντα για τις πριγκίπισσες.

Είναι τα μικρά περιστατικά που κάνουν τις μεγάλες διαφορές, μας λέει ο συγγραφέας. Ένα μουστάκι που θυσιάζεται, μέλισσες που επιλέγουν άνθη μηλιάς για να φτιάξουν μέλι, ένας μυρωδάτος καφές που προσφέρεται την κατάλληλη στιγμή. Σχεδόν σε κάθε σελίδα του βιβλίου υπάρχει κάτι που θέλεις να σημειώσεις, να επαναλάβεις, να θυμάσαι. Μικρά περιστατικά που φτιάχνουν ένα σπουδαίο μυθιστόρημα.

Τα κυριότερα γεγονότα του βιβλίου σχετίζονται με το διάσημο εστιατόριο Μπρογιάρσκι, όπου συχνάζουν ξένοι παράγοντες και η νέα αριστοκρατία, μια και η μέρα για έναν έγκλειστο περιστρέφεται κυρίως γύρω από τα γεύματα. Ο συγγραφέας δίνει ιδιαίτερη σημασία στα πράγματα που επηρεάζουν ένα καλό δείπνο, όπως η τέχνη του σερβιρίσματος. Ο σερβιτόρος πρέπει να διακρίνεται για τις ικανότητές του και όχι για τις σχέσεις του με το Κόμμα. Κι όμως, τη θέση παίρνει κάποιος που δεν διαλέγει ποτέ την ευθεία, αλλά μόνο την πλάγια οδό. «Θύμιζε μάλλον αξιωματικό που το είχε σκάσει από μια σκακιέρα. Όταν ο κόμης πήρε τη θέση του με μια εφημερίδα στο χέρι –το διεθνές σινιάλο ότι δειπνούσε μόνος– ο τύπος δεν έκανε καν τον κόπο να μαζέψει το δεύτερο σερβίτσιο, όταν ο κόμης έκλεισε το μενού του και το τοποθέτησε δίπλα στο πιάτο του –το διεθνές σινιάλο ότι ήταν έτοιμος να παραγγείλει– χρειάστηκε να καλέσει τον σερβιτόρο με ένα νεύμα...»

Ο ίδιος σερβιτόρος κάποια στιγμή θα υποδείξει σε ένα ζευγάρι να συνοδεύσει το ραγού του με ένα κρασί ριόχα. Ευαίσθητος ο κόμης ως προς την επιτυχία του πρώτου ραντεβού σε ένα νέο ζευγάρι και έτοιμος να παρατηρήσει τους γύρω του, μια και συνήθως δειπνούσε μόνος, διαπιστώνει την καταστροφική πρόταση του σερβιτόρου για το μέλλον του ζευγαριού. «Ριόχα; Να ένα κρασί που ερχόταν σε σύγκρουση με το ραγού όπως ο Αχιλλέας με τον Έκτορα! Θα σκότωνε το πιάτο με ένα χτύπημα στο κεφάλι και θα το έσερνε πίσω από το άρμα του μέχρι να εξαντλήσει τις ψυχικές αντοχές κάθε Τρώα. Εκτός αυτού, κόστιζε τρεις φορές περισσότερο από όσο θα μπορούσε να αντέξει η τσέπη του νεαρού». Έτσι ο κόμης θα επιχειρήσει να προτείνει ένα κρασί Μοντρασέ, ένα «μικρό παραμύθι από το παρελθόν. […] Το ότι το κόστος αυτού του κρασιού ήταν ένα κλάσμα του κόστους της ριόχα δεν χρειαζόταν να γίνει θέμα συζήτησης μεταξύ κυρίων».

Μια μικρή πράξη βοήθειας προς έναν νεαρό, η οποία όμως αποδεικνύεται ότι φέρνει ισχυρές αναταράξεις στη ζωή του ξενοδοχείου και του κόμη στο μέλλον. Ο συγγραφέας καταφέρνει να ταιριάξει φαινομενικά ασήμαντα γεγονότα μέσα στην πλοκή της ιστορίας, η οποία δεν έχει ανάγκη καμία από τις συνηθισμένες ανατροπές για να γίνει ενδιαφέρουσα. Η ζωή περιέχει από μόνη της τόσες ανατροπές και η ιστορική συγκυρία αποτελεί από μόνη της μια τόσο τεράστια ανατροπή, ώστε δεν χρειάζονται φτηνά ευρήματα. Αρκεί να κατανοήσει κανείς σε βάθος την ανθρώπινη φύση. Και αυτό ακριβώς κάνει ο συγγραφέας. Κατανοεί πλήρως τους ήρωές του και τους παραδίδει ολοζώντανους στους αναγνώστες του.

Η ειρωνεία του αγγίζει τα πάντα, από την αγροτική κολεκτιβοποίηση μέχρι τη νέα ποίηση, ποίηση που και ο ίδιος ο ήρωας έχει με τον τρόπο του υπηρετήσει. Πολυδιαβασμένος, φανατικός αναγνώστης των ομηρικών επών ο κόμης, χαίρεται που ο Όμηρος δεν γεννήθηκε στην Ιαπωνία κι έτσι έδωσε στην ανθρωπότητα τα ομηρικά έπη και όχι στίχους χαϊκού.

«Ο Χόμο Σάπιενς, από τα πιο ευπροσάρμοστα είδη του πλανήτη. Εγκατάστησε μια φυλή τους στην έρημο και θα τυλιχτούν με βαμβακερά… Ρίξ’ τους στην Αφρική και θα τυλιχτούν με δέρμα φώκιας… Κι αν τους βάλεις να ζήσουν σε σοβιετικό κλίμα; Θα μάθουν να πιάνουν φιλική κουβέντα με ξένους ενώ περιμένουν στην ουρά, θα μάθουν να τακτοποιούν τα ρούχα τους σε μισό συρτάρι…»

towlesΟ κόμης εξακολουθεί να αγαπάει την πατρίδα του, ζώντας εξόριστος μέσα σε αυτήν, τη χειρότερη μορφής εξορίας που υπάρχει. Δεν μετανιώνει όμως για τίποτα. Διότι στάθηκε τυχερός και η ζωή τον ζήτησε μία φορά. Μία φορά που έπρεπε να βρίσκεται στο λόμπι ενός ξενοδοχείου. Και ήταν εκεί.

 

Ένας τζέντλεμαν στη Μόσχα
Amor Towles
μετάφραση: Ρηγούλα Γεωργιάδου
Διόπτρα
664 σελ.
ISBN 978-960-605-418-1
Τιμή €18,80
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Pip Williams: «Το λεξικό των χαμένων λέξεων»

Ένα βιβλίο για τις λέξεις και την ιστορία τους. Για τις λέξεις που χάθηκαν ανά τους αιώνες. Για εκείνες που έχουν άλλη σημασία για τις γυναίκες και άλλη για τους άντρες. Αλλά και ένα βιβλίο για τις...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
J. M. Coetzee: «Ο Πολωνός»

Διαβάζοντας τη νουβέλα Ο Πολωνός (2023) του Τζον Μάξγουελ Κούτσι, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα σε μετάφραση της Χριστίνας Σωτηροπούλου, ο αναγνώστης και η αναγνώστρια συνειδητοποιούν τη δύναμη που έχει ο...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Arturo Pérez-Reverte: «Ο Ιταλός»

Ο πολυγραφότατος Ισπανός συγγραφέας από την Καρθαγένη, ο Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, έχει φωτίσει πολλές φορές μέσα από τα μυθιστορήματά του άγνωστες στιγμές της Ιστορίας. Έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, μέχρι στιγμής,...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.