Agatha Christie: «Το θηρίο στο πιάνο» και «Ανοιξιάτικη απουσία»

Σ’ ένα αυτοβιογραφικό της κείμενο, η Άγκαθα Κρίστι έγραψε πως στα νιάτα της είχε διαβάσει πάρα πολλά αστυνομικά μυθιστορήματα, ένα λογοτεχνικό είδος που το θεωρούσε θαυμάσιο γιατί αποσπά τη σκέψη από τις στενοχώριες. Σε μια συζήτηση με την αδελφή της, εκείνη της είπε πως είναι σχεδόν αδύνατον να βρεθεί μια πραγματικά καλή αστυνομική ιστορία, όπου δεν θα είναι εύκολο ο αναγνώστης να φανταστεί ποιος έκανε το έγκλημα. Έτσι, κινούμενη από πείσμα, έγραψε το πρώτο της αστυνομικό μυθιστόρημα, το Η μυστηριώδης υπόθεση στο Στάιλς με ήρωα τον Ηρακλή Πουαρό. Η επιτυχία του βιβλίου την ξάφνιασε και συνέχισε το γράψιμο αστυνομικών μυθιστορημάτων, μολονότι δεν είχε σκεφτεί ποτέ τον εαυτό της ως επαγγελματία συγγραφέα. Φαίνεται, όμως, πως τα αστυνομικά την κούρασαν κάπως, διότι αργότερα αποφάσισε να γράψει και αισθηματικά μυθιστορήματα που δεν είχαν εγκλήματα, έρευνες, αστυνομικούς, ντετέκτιβ και άλλα συναφή. Ή, καλύτερα, σκέφτηκε να πειραματιστεί πάνω σε ένα διαφορετικό είδος, για να δει τις αντιδράσεις του κοινού. Συνολικά, εξέδωσε έξι παρόμοια βιβλία ως Μαίρη Ουεστμάκοτ (το Μαίρη ήταν το δεύτερο βαπτιστικό της όνομα, ενώ το επώνυμο το δανείστηκε από κάποιους συγγενείς της).

Το 1930, όταν εκδόθηκε το αστυνομικό μυθιστόρημα Φόνος στο πρεσβυτέριο (Murder at the Vicarage), όπου παρουσιάζεται πρώτη φορά η Μις Τζέιν Μαρπλ, η περίφημη ερασιτέχνις ντετέκτιβ, κυκλοφόρησε Το θηρίο στο πιάνο (πρωτότυπος τίτλος Giant’s Bread), όπου πρωταγωνιστεί ο Βέρνον Ντέιρ, ένας ευαίσθητος μουσικός, μια μεγαλοφυΐα στην τέχνη του. Ο Βέρνον βγαίνει στη ζωή απροετοίμαστος για το τι θα συναντήσει, δεν ξέρει τη σκληρή πραγματικότητα και δυσκολεύεται να πάρει μια κρίσιμη απόφαση. Στην αρχή διαβάζουμε για τα παιδικά χρόνια του Βέρνον, όταν ζει με τους γονείς του και μια νταντά, τότε πρωτοβλέπει ένα πιάνο με ουρά. Ύστερα ο πατέρας πηγαίνει στην Αφρική να πολεμήσει στον πόλεμο των Μπόερς, όπου και σκοτώνεται. Όταν ενηλικιώνεται, ο Βέρνον έχει μάθει μουσική και θέλει να γράψει μια όπερα, ενώ έχει ερωτευτεί μια κοπέλα, τη Νελ. Κι έπειτα γνωρίζει μια μεγαλύτερή του γυναίκα, την Τζέιν, τραγουδίστρια της όπερας. Η Νελ τον εγκαταλείπει αλλά αργότερα εμφανίζεται ξανά και παντρεύονται, τότε όμως αρχίζει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος κι ο Βέρνον πάει στο μέτωπο, ενώ η Νελ εργάζεται σ’ ένα νοσοκομείο. Μια μέρα όμως η Νελ παίρνει ένα τηλεγράφημα που την πληροφορεί για τον θάνατο του άντρα της, οπότε σκέφτεται να ξαναρχίσει τη ζωή της με τον Τζορτζ, έναν Αμερικανό…

Τελικά, τα έξι αισθηματικά μυθιστορήματα της Άγκαθα Κρίστι απευθύνονται στο μεγάλο κοινό και ιδίως στους αναγνώστες ή τις αναγνώστριες που σιχαίνονται τα αίματα και τα εγκλήματα. Σε αυτά η Κρίστι επιχείρησε να διεισδύσει στον ψυχισμό των ηρώων της και να τους αναλύσει.

Το 1944, κυκλοφόρησε ένα ακόμα αισθηματικό βιβλίο της Κρίστι, το Ανοιξιάτικη απουσία, όπου πρωταγωνιστεί η Τζόαν Σκάνταμορ, η οποία ύστερα από μια επίσκεψη στην κόρη της στο Ιράκ βρίσκεται ξαφνικά μόνη και αποκλεισμένη σ’ έναν απομονωμένο ξενώνα, περιμένοντας το τρένο Χαλέπι-Κωνσταντινούπολη. Η Τζόαν σκέφτεται την περασμένη της ζωή, την παλιά της φίλη Μπλανς, τον άντρα της Ρόντνεϊ, την κόρη της Άβεριλ. Στην ουσία, το μυθιστόρημα αναφέρεται στις σχέσεις ανδρών και γυναικών, στα προβλήματα των εφήβων και των νέων, καθώς και στους αταίριαστους γάμους. Η επιστροφή της Τζόαν στην Αγγλία καθορίζει την καινούργια της ζωή, την ήρεμη, ευτυχισμένη ζωή της.

CHRISTIE Τελικά, τα έξι αισθηματικά μυθιστορήματα της Άγκαθα Κρίστι απευθύνονται στο μεγάλο κοινό και ιδίως στους αναγνώστες ή τις αναγνώστριες που σιχαίνονται τα αίματα και τα εγκλήματα. Σε αυτά η Κρίστι επιχείρησε να διεισδύσει στον ψυχισμό των ηρώων της και να τους αναλύσει. Η κόρη της, η Ρόζαλιντ, χαρακτήρισε τα αισθηματικά βιβλία της ως «γλυκόπικρες ιστορίες για την αγάπη». Αρχικά, ο εκδότης της είχε αντιδράσει αρνητικά για την απόφασή της να ξεφύγει από τα αστυνομικά, τα οποία την είχαν καθιερώσει στη συνείδηση του κοινού, που της είχε δώσει τον άκρως κολακευτικό τίτλο «βασίλισσα του εγκλήματος», αλλά εκείνη επέμεινε. Πάντως, μολονότι ένας κριτικός του New York Times Review έγραψε ότι το Θηρίο στο πιάνο «στέκεται υψηλότερα από τον μέσο όρο» των βιβλίων της «τρέχουσας λογοτεχνίας», η ανταπόκριση στο εγχείρημά της δεν ήταν η αναμενόμενη. Αυτό καθόλου δεν την ενόχλησε, ήταν σίγουρη για την αρτιότητα της γραφής της. Επί είκοσι χρόνια οι αναγνώστες δεν γνώριζαν την πραγματική ταυτότητα της Μαίρης Ουεστμάκοτ, ώσπου ήρθε η στιγμή να τους την αποκαλύψει η ίδια η Κρίστι. Ήταν σαν να τους έλεγε: «Μπορώ να γράψω και ιστορίες χωρίς εγκλήματα, για όλη την οικογένεια».