Ένα βιβλίο για τον Ντίλαν δεν είναι εύκολη υπόθεση για πολλούς λόγους. Ένας από αυτούς είναι η εκτενής δισκογραφία του. Ένας επιπλέον λόγος έχει να κάνει με το ότι έχουν γραφτεί πολλά για τον κύριο Ζίμμερμαν. Σε καμία περίπτωση όμως αυτό δεν πρέπει να σταματά κάποιον που έχει γνώση του αντικειμένου, γνώση που δεν έχει αποκλειστικά να κάνει με το εγκυκλοπαιδικό σκέλος του εγχειρήματος αλλά και με τον κώδικα όσο και τη συνδεσμολογία που αναγκαστικά πρέπει να εισαγάγει κάποιος που θα θέσει τον φακό του πάνω από το φαινόμενο Μπομπ Ντίλαν. Ο Βύρωνας Κριτζάς την έχει αυτή τη γνώση, τη συνολική γνώση, εννοώ, όχι μόνο τη στείρα εγκυκλοπαιδική.

Αυτό για το οποίο κερδίζει πόντους το βιβλίο του Κριτζά είναι η έξυπνη μέθοδος με την οποία βρήκε ότι μπορεί να μιλήσει για το ίδιο το είδωλό του χωρίς να κάτσει να φτιάξει μια εκτενή βιογραφία, ρίχνοντας σε τέτοια περίπτωση τον ίδιο τον εαυτό του στο καναβάτσο, ένεκα σωρείας βιογραφιών αλλά και πολλών ιστότοπων ντιλανολογίας. Αντιθέτως, με τη φόρμουλα που βρήκε ο Βύρωνας Κριτζάς κατάφερε να εμπλουτίσει, χωρίς να κάνει την βαρετή ως στείρα εγκυκλοπαιδική, την ανάγνωση καθώς διατρέχεις τις σελίδες. Προσωπικά, και νομίζω ότι αυτό θα το κάνουν πολλοί αναγνώστες, βρήκα βολική (και ιντριγκαδόρικη) την πλατφόρμα αρμολόγησης. Τουτέστιν 100 τραγούδια επιλεγμένα από το σύνολο της πορείας του κυρίου Ζίμμερμαν. Έτσι και η ιστορία του Ντίλαν αναδεικνύεται και οι μουσικές εμμονές/επιλογές/μεταρρυθμίσεις υποσημειώνονται και, τέλος, δομείται και το ambient, ο περιρρέων χώρος, δηλαδή, γύρω από τη δημιουργία της σύνθεσης αλλά και του αποτυπώματος που άφησε στην κοινωνία επί της κυκλοφορίας της.

Ο Κριτζάς, θεωρώ όχι από ανασφάλεια αλλά για να δώσει μια ακόμα πιο πλήρη εικόνα του Ντίλαν, προσκάλεσε μερικά σημαίνοντα πρόσωπα της ελληνικής δισκογραφίας και ελληνικής μουσικής δημοσιογραφίας να καταθέσουν την προσωπική τους άποψη πάνω στο τραγούδι που επιλέγει έκαστος.
Αυτό που θα υποσημειώσω είναι η αστοχία μερικών εκ των προσκεκλημένων στο βιβλίο στο να εστιάσουν στο αντικείμενό του, δηλαδή το εκάστοτε τραγούδι για το οποίο έχουν επιλεγεί. Πολλοί εξ αυτών ξεκινούν με τη δόμηση λόγων περί σπουδαιότητας του Ντίλαν σαν να μην προϋπήρχε αυτών άλλο κείμενο. Μερικά από τα πιο επιτυχημένα κείμενα ανήκουν στον Διονύση Σαββόπουλο, τον Μάκη Μηλάτο, τον Νίκο Πορτοκάλογλου και, τέλος, στον Χάρη Συμβουλίδη.

Επίσης μάλλον είναι κουραστική η εκτενής χρήση των αποσιωπητικών μέσα στο κείμενο, μιας και αφενός είναι μια δημοσιογραφική τακτική που έχει κουράσει και, αφετέρου, επειδή είναι πεπερασμένη και πια χρησιμοποιείται εκτενώς σε κύκλους που άπτονται πιο επιδερμικής κριτικής ματιάς και στα σίγουρα ούτε ο ίδιος ο Κριτζάς ούτε το σύνολο των προσκεκλημένων του ανήκει σε αυτή την ομάδα, οπότε προσωπικά το χρεώνω σε λάθος της επιμέλειας του βιβλίου.

Τέλος, το σχέδιο στο ατυχές εξώφυλλο, επιλογή από μια σειρά 4 σκίτσων που έχει φιλοτεχνήσει ειδικά για την έκδοση ο Αχιλλέας Ραζής (και που εμπεριέχονται όλα τους στην έκδοση σε διάφορα σημεία του βιβλίου) μειώνει την αισθητική ολότητα του πονήματος. Θα ήταν πολύ καλύτερο, κατά την άποψή μου, να επιλεγεί το σχέδιο που πρωτίστως είχε επιλεγεί, όπως σημειώνεται από τον συγγραφέα στην εισαγωγή.
Το τελικό πρόσημο, όμως, για την έκδοση είναι σαφώς θετικό. Ο αναγνώστης θα μάθει για τον Ντίλαν και πέρα από τα πυροτεχνήματα των εφημερίδων που αφορούν περισσότερες paparazzi ελεγείες παρά αρθρογραφία περί του Αμερικανού αριστουργηματικού συνθέτη, τραγουδιστή και μουσικού. Το βιβλίο προβάλλει αναντίρρητα μια ενδελεχή μουσική ανάλυση.

Bob Dylan, 100 τραγούδια
Οι ιστορίες πίσω από αυτά και η σημασία τους
Βύρωνας Κριτζάς
Εικονογράφηση: Αχιλλέας Ραζής
Εκδόσεις Πατάκη
264 σελ.
ISBN 978-960-16-7184-0
Τιμή: €12,50

Twitter