Θανάσης Πέτρου: «Οι όμηροι του Γκαίρλιτς»
Κατά τη διάρκεια του τρίτου χρόνου του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1916, η Ελλάδα βρίσκεται σε μια μετέωρη στάση, προσπαθώντας να διατηρήσει την ουδετερότητά της. Η εισβολή όμως της Βουλγαρίας, συμμάχου της Γερμανίας, στην Ανατολική Μακεδονία στις 18 Αυγούστου 1916, φέρνει σε πολύ δύσκολη θέση το Δ’ Σώμα Στρατού, που εδρεύει εκεί. Οι Έλληνες στρατιώτες του Σώματος βρίσκονται αποκλεισμένοι, δίχως το δικαίωμα αντίστασης στους Βουλγάρους, ύστερα από τις εγγυήσεις των Γερμανών στον βασιλιά Κωνσταντίνο ότι δεν κινδυνεύει η ακεραιότητα της χώρας από αυτούς, ενώ μαίνεται η έντονη διαμάχη μεταξύ του βασιλιά Κωνσταντίνου με τον Βενιζέλο για τη στάση που θα κρατούσε η χώρα απέναντι στα αντιμαχόμενα στρατόπεδα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μια τραγική συνέπεια του Εθνικού Διχασμού ήταν η αμαχητί παράδοση του Δ’ Σώματος Στρατού στους Γερμανούς. Οι στρατιώτες οδηγήθηκαν στο Γκαίρλιτς της Γερμανίας, όπου παρέμειναν τα επόμενα δύο χρόνια σε ένα καθεστώς, ουσιαστικά, αιχμαλωσίας. «Ήταν 28 Σεπτεμβρίου όταν φτάσαμε στο Γκαίρλιτς της Σιλεσίας. Συνολικά με τις 10 αμαξοστοιχίες που έφτασαν, όλο το Δ’ Σώμα Στρατού αριθμούσε 6.100 στρατιώτες, 430 αξιωματικούς, 93 γυναίκες (77 σύζυγοι αξιωματικών και 16 υπαξιωματικών) και 600 χωροφύλακες».
Με την απίστευτη, συγκλονιστική και αληθινή ιστορία των Ελλήνων στρατιωτών αποφάσισε να ασχοληθεί ο πολύπειρος κομίστας Θανάσης Πέτρου στη νέα του δουλειά, όπου πέρα από το σχέδιο αναλαμβάνει πρώτη φορά και το σενάριο, με αποτέλεσμα που δικαιώνει τους κόπους του, αφού ζωντανεύει με γλαφυρό τρόπο την ξεχασμένη αυτή ιστορία.
Εμείς εδώ στη Γερμανία τι κάναμε; Ήμασταν ελεύθεροι; Ήμασταν αιχμάλωτοι; Ήμασταν φιλοξενούμενοι; Ήμασταν προδότες; Ήμασταν ακόμα στρατιώτες;
Ο Πέτρου για τη συγγραφή του σεναρίου, όσο και για το σχέδιο των Ομήρων του Γκαίρλιτς, ερεύνησε αρχεία εφημερίδων και βιβλιογραφία, που παρατίθεται στο τέλος του βιβλίου ώστε να υπάρχει όσο γίνεται μεγαλύτερη πιστότητα και τεκμηρίωση τόσο στο κείμενο, όσο και στο σχέδιο. Έτσι επιλέγει τρεις χαρακτήρες, μέσω της αφήγησης των οποίων ξετυλίγεται η ιστορία. Ο πρώτος είναι από τη Θεσσαλονίκη, ο δεύτερος από τη Σμύρνη, και είναι βενιζελικοί, και ο τρίτος είναι Μανιάτης και βασιλικός. Οι τρεις αυτοί χαρακτήρες προσφέρουν μεγάλη αμεσότητα και αποκαλύπτουν σκέψεις, που πιθανώς να ήταν πολύ κοντά στην πραγματικότητα, όπως: «Ανάθεμά τους! Ήθελα να ’χα μια μαγκούρα και να κοπανούσα μια τον Βενιζέλο και μια τον Βασιλιά» και «Σκεφτόμουν ό,τι διάβαζα στην εφημερίδα. Από τη μια ο Βενιζέλος που ήθελε αλλαγές, απ’ την άλλη ο στρατός που παρέμενε πιστός στον Βασιλιά. Τρίχες… Εμείς εδώ στη Γερμανία τι κάναμε; Ήμασταν ελεύθεροι; Ήμασταν αιχμάλωτοι; Ήμασταν φιλοξενούμενοι; Ήμασταν προδότες; Ήμασταν ακόμα στρατιώτες; Μ’ έπιαναν τα διαόλια μου, αλλά το κατάπινα, πλησίαζαν άλλωστε Χριστούγεννα, χρονιάρες μέρες».
Τα χρώματα που επιλέγει στα καρέ του είναι κυρίως το χακί και το καφέ, κι η παλέτα των χρωμάτων ανοίγει ελάχιστα, μια που πρόκειται καθαρά για ιστορία πολέμου και οι χώροι όπου διαδραματίζεται είναι στρατόπεδα και στρατώνες.
Οι όμηροι του Γκαίρλιτς είναι ένα αξιέπαινο και πρωτότυπο graphic novel, με ισορροπία κειμένου και σχεδίου, που κρατάει ψηλά τον πήχη των αυξανόμενων προσδοκιών που έχουν δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες κομίστες και σεναριογράφοι, ανασύροντας ταυτόχρονα με τον καλύτερο τρόπο από την αφάνεια μια ξεχασμένη ιστορία του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, εκατό χρόνια μετά, που ήταν απίστευτη, αλλά δυστυχώς πέρα ως πέρα αληθινή.
Οι όμηροι του Γκαίρλιτς
Μια απίστευτη, αληθινή ιστορία διχασμού και πολέμου
Θανάσης Πέτρου
εικονογράφηση: Θανάσης Πέτρου
Ίκαρος
104 σελ.
ISBN 978-960-572-298-2
Τιμή €15,50