Γιώργος Ρούσκας: «Ερώ», «Χαϊκού νήματα»

Ο Γιώργος Ρούσκας συνεχίζει την ποιητική πορεία του με δύο νέα βιβλία. Τη συλλογή Ερώ (ερωτεύομαι) και τα Χαϊκού νήματα, με δύο καλαίσθητες εκδόσεις από τον οίκο Σοκόλη.

Τα Νήματα υπακούν απολύτως στην άκρως δεσμευτική έννοια της λιτότητας λόγου, όπως αυτή μας έρχεται από την ιαπωνική παράδοση του Μεσαίωνα. Η παράδοση προβλέπει την έκφραση ολοκληρωμένου νοήματος σε τρεις στίχους με δεκαεπτά συλλαβές.

Αν λάβει κάποιος υπόψη την –επιβεβλημένη από τη μορφή– ασφυκτική λιτότητα λόγου και την εκφραστική δεινότητα που απαιτείται στα χαϊκού, με άνεση μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τον Γ. Ρούσκα δεινό χρήστη του λόγου, λόγου ρέοντος σε υψηλά νοηματικά επίπεδα με αισθητικά χαρίσματα.

Ο Ρούσκας με αφορμή το ελάχιστο, το φαινομενικά ασήμαντο, απλώνει τη φαντασία και τη σκέψη σε νέες ατραπούς, υποκλινόμενος στο πολυσήμαντο ανθρώπων και πραγμάτων. Εκεί είναι η σχέση με τη μάνα γη, τα στάρια, τα στάχυα, τα φρούτα, οι καρποί της γης, οι δρόμοι, η θάλασσα.

Στις σαράντα πέντε αυτές ασκήσεις λόγου επιτυγχάνεται ο διττός στόχος που δίνει λόγο ύπαρξης σε ένα έργο, αφού ο ποιητής κατορθώνει και να ψυχαγωγεί τον αναγνώστη και συγχρόνως να ερεθίζει επαγωγικά τη σκέψη του.

Δείγμα γραφής:
Εκεί η αξία / Όταν το λούστρο φύγει. / Τι απομένει;
Ε! τρομοκράτη! / Αυτοί που θα χτυπήσεις / Παιδιά Μητέρας.
Φορώντας μάσκα / Θύτης, καταδικάζεις. / Μην είσαι θύμα;
Φαλλός στη μήτρα / Φωτιάς μετεωρίτης / Πέφτει στη λίμνη
Αντί μολύβι / Τα μάτια γράφουν λέξεις / Σ΄ όλες τις γλώσσες

Στην ποιητική συλλογή Ερώ ο Γ. Ρούσκας αποδίδει το προσωπικό του Σύμπαν με τρόπο εύληπτο, με στοιχεία που συγκροτούν μια ιδιόμορφη «ταυτότητα», με χαρακτηριστικά που άπτονται μιας εσωστρέφειας και παράλληλα με τη ματιά στον διπλανό, στα κοινωνικά φαινόμενα. Ο άλλος εδώ δεν είναι μόνον ο άνθρωπος, αλλά και η φύση, η επέμβαση του ανθρώπου σ’ αυτήν, ο σύγχρονος κόσμος που μας περιβάλλει: «μικρή σήραγγα / θάλασσα αριστερά / Σαισαρία ελεύθω / από τα Ελευσίνια μυστήρια / στη μιζέρια και στην ανεργία».

Ο αναγνώστης διαπιστώνει ότι ο Ρούσκας με αφορμή το ελάχιστο, το φαινομενικά ασήμαντο, απλώνει τη φαντασία και τη σκέψη σε νέες ατραπούς, υποκλινόμενος στο πολυσήμαντο ανθρώπων και πραγμάτων. Εκεί είναι η σχέση με τη μάνα γη, τα στάρια, τα στάχυα, τα φρούτα, οι καρποί της γης, οι δρόμοι, η θάλασσα. Με προσήλωση σε λεπτομέρειες, οι οποίες θα ήταν αδιάφορες για τους πολλούς, αλλά δίνουν έρμα για ποιητική γραφή, αξιοποιεί αντικείμενα κατά τα άλλα ευτελή, τα οποία αποκτούν άλλη διάσταση, όπως ένα τσιγαρόχαρτο ή ένα καλαμάκι πλαστικό: «Κι όταν μόνο / με άγνωστους βρεθεί / στης ανακύκλωσης τον κάδο / εσένα σκέφτεται, εσένα ποθεί».

Ως δεινός εικονοποιός ο ποιητής, μας κατακλύζει με εικόνες. Εικόνες που δεν είναι στατικές, αφού το ταξίδι είναι προεξάρχον στοιχείο και έρχεται να μας δώσει το στίγμα του περιπλανώμενου, αλλά τα πάνθ΄οράν ποιητή: «Ταξιδευτής στους δρόμους της γης / Μετανάστης σε μονοπάτια ονείρων / Κίνηση προς το ανίδωτο / ψευδαίσθηση εξερεύνησης / ανάγκη επιβεβαίωσης / ή μια βουτιά στη ζωή». Και αλλού: «Στη θάλασσα των λέξεων / μυρίζει ιώδιο μελάνι / Έτοιμος για πλεύσεων εμπειρίες / όσο κι απροετοίμαστος / γυρίζει πλάτη στο λιμάνι / τριμάρει τα χάρτινα πανιά / και ξεκινά!»

Ο Ποιητής υμνεί τον έρωτα, το γυναικείο κορμί και μας δίνει με άνεση το πολυδιάστατο όλον της γυναίκας ως μάνας, αδελφής, φίλης, ερωμένης: «Την κρίσιμη στιγμή / βίαιος γίνεται / απότομα εισχωρεί / στις θηλυκές υγρές καμπύλες / κι εκείνες αγριεύουν / κύματα αφρισμένα / χτυπάν τα βράχια στη στεριά / αέρας και νερό σε σώμα ένα».

Οι περιγραφές, λιτές, διαπνέονται από δωρική εκφραστικότητα, εξαιρετική οικονομία λέξεων και συχνά ρημάτων, τα οποία έως και απουσιάζουν χωρίς να είναι η απουσία αισθητή: «Επιφάνεια κυκλική / καναβάτσο ζωγραφισμένο / με ώχρες δημητριακών / και λιθάρια σε πατημένο χώμα / υφή τραχήλου σε ηρεμία / αιδοίο χρυσόπτυχο / από τον ορεινό ήλιο ζεστό / υγιές, διαθέσιμο, αποτελεσματικό».

Ένα όμορφο ταξίδι η γραφή του Ρούσκα, βάζει το λιθαράκι της στο μαγευτικό τοπίο της σύγχρονης ποίησης και δίνει την ελπίδα, σε μας τους παλαιότερους, ότι το νήμα της ποίησης συνεχίζει τον δύσκολο δρόμο του, ότι είναι πάντα εδώ να μας θυμίζει ότι η ευαισθησία είναι η μόνη άμυνα στους χαλεπούς καιρούς που μας θέλουν αδιάφορους, σκληρούς και επικίνδυνα εσωστρεφείς.

Ερώ
Γιώργος Ρούσκας
Σοκόλη
96 σελ.
ISBN 978-618-5139-56-8
Τιμή: €12,72