fbpx
Γιώργος Χ. Κασαπίδης: «Εκσκαφέας αοράτων»  κριτική του Ιγνάτη Χουβαρδά

Γιώργος Χ. Κασαπίδης: «Εκσκαφέας αοράτων»

Στη λήψη μιας φωτογραφίας, την ώρα που ο φωτοφράχτης κλείνει, η στιγμή σα να νεκρώνει, η ροή του χρόνου σταματά, το τοπίο και το πρόσωπο έχουν την αναλαμπή μιας διαύγειας ελάχιστα εκατοστά του δευτερολέπτου πριν την ώρα του θανάτου. Ας σκεφτούμε τη μελαγχολία που νιώθουμε όταν ξεφυλλίζουμε ένα άλμπουμ φωτογραφιών παρελθόντων ετών. Η φωτογραφική μηχανή μοιάζει να είναι η εξέλιξη σε μικρογραφία των πυραμίδων που κοιτάνε ατάραχες τον θόλο της αιωνιότητας, έχοντας φυλαγμένα μέσα στα σπάργανα των νεκροθαλάμων τους ανθρώπινα όντα και αντικείμενα που φλέρταραν με την ιδέα της αθανασίας. Νομίζω πως η φωτογραφία γίνεται τέχνη από το σημείο που προσπαθεί να αναιρέσει αυτή τη διαδικασία της μουμιοποίησης και παράλληλα να αποδώσει μια διαρκώς ανατροφοδοτούμενη λάμψη ζωής σε μια ιδανική στιγμή.

Αυτές οι σκέψεις προέκυψαν από την ανάγνωση του ποιητικού βιβλίου του Γιώργου Κασαπίδη με τον ευρηματικό τίτλο Εκσκαφέας αοράτων. Εδώ ποίημα και φωτογραφία ταυτίζονται, σε μια σειρά ποιητικών εγγραφών που αποτυπώνουν το ρίγος και τη λαχτάρα του φωτογράφου: την ώρα που αποκρυσταλλώνει την εικόνα, παράλληλα φοδράρει λέξεις, ντύνει σκέψεις, αποπειράται να συλλάβει το πιο λεπτό νόημα με μια φωνή βαθιά, υπόκωφη, εμπειρική, σοφή και συνάμα μια φωνή που προδίδει τη γλυκιά ανεμελιά ενός παιδιού.

Ο Κασαπίδης αναδεικνύει μια ντελικάτη λεπτομέρεια, ασήμαντη αλλά συγκλονιστική, κρατάει τον τόνο χαμηλό, παρατηρεί, σχολιάζει, αυτοϋπονομεύεται κι αυτό το ελάχιστο μόριο καθημερινότητας παίρνει την εκδίκησή του, αποδεικνύει το αληθινό μεγαλείο του κόσμου που μας περιβάλλει ή, μάλλον, τα κρυμμένα μυστικά αυτού του κόσμου.

Η φωτογραφία είναι η σύλληψη της στιγμής. Σε έναν χωροχρόνο με τις κατάλληλες γεωμετρικές αναλογίες, το ζητούμενο είναι να αναδειχθεί η υπέρτατη αλήθεια, μέσα από τη μεγέθυνση της ισχνής λεπτομέρειας. Στην περίπτωση του Κασαπίδη η φωτογραφική στάση αποτελεί ταυτόχρονα μια διαδικασία εκφοράς λόγου, ένα ψηφιδωτό σκέψεων και εικόνων, ραφινάτο, με την προσπάθεια του δημιουργού να ταυτίσει την ιδανική στιγμή με το ποίημα κι έτσι το απόλυτο να μην είναι νέκρωση, αλλά αναλαμπή ζωής. Κατ' αναλογία θα λέγαμε ότι ο κάθε αληθινός συγγραφέας είναι ήδη νεκρός αλλά το ποίημα, και γενικά το κείμενο, ολοζώντανο, κοιτάζει από το μέλλον.

Ο Γιώργος Κασαπίδης, απόλυτα ταυτισμένος με τον τόπο του (Δράμα και περίχωρα), αναπνέει στην κλίμακα της χαμηλής φωνής, χωρίς πόζα, με ειλικρίνεια, με μια υγιή προδιάθεση για χιούμορ. Στην περίπτωση αυτού του ποιητή ο όρος «επαρχία» δείχνει ν' αποτελεί θετικό πρόσημο, παράσημο ίσως, κι η ταπεινότητα στην ποιητική αντίληψη κάνει τη γραφή λαγαρή, εχέμυθη, πολύ ανθρώπινη. Νομίζω πως το κλίμα που διαπνέει τα ποιήματα είναι αυτή η θαλπωρή της φιλίας, της συντροφικότητας, της ασφάλειας που προσφέρουν τα υγιή αισθήματα, το καθαρό βλέμμα. Στο υπέδαφος αυτού του βιβλίου κρύβεται μια καλοχωνεμένη αφομοίωση της ποιητικής παράδοσης, τόσο της υψηλής όσο και, κυρίως, της χαμηλής, εκείνα τα διαμαντάκια που έγραψαν ταπεινοί ποιητές, όχι όμως ελάσσονες. Το σονέτο προσομοιάζει στη γραφή του Κασαπίδη, το φλερτάρει, το πλησιάζει, ενώ παράλληλα αυτός ο σεβασμός τον οδηγεί σ' έναν καθαρά προσωπικό δρόμο, αυθεντικό.

Στον Εκσκαφέα αοράτων (τίτλος δηλωτικός της προσπάθειας μεγέθυνσης της λεπτομέρειας), όπου τα καλά ποιήματα περισσεύουν, ομολογώ ότι έδειξα ιδιαίτερη αδυναμία στο ακόλουθο ποίημα που με χαρά αντιγράφω:

ΣΤΟ ΕΛΕΟΣ ΤΗΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ
Μια παγωνιά του Μάρτη αρκεί, ένας
βοριάς δαιμονισμένος, για ν' αποκοπούν
τα πρώιμα άνθη της μηλιάς. Άκαρπες πλέον
όλες οι ελπίδες στης βαρύτητας τα βάραθρα,
αλεξιπτωτιστές δίχως κανένα προορισμό στο χώμα.

Κανείς εδώ πηδώντας στο κενό δεν σώζεται.
Το λευκό δεν θέλγει ως χρώμα υπερέχοντος Παραδείσου
κι είναι παράξενη δυσαρμονία εν τέλει
τα ίδια τα άνθη να στολίζουν το χαμό τους
στα νεκροκρέβατα της σήψης, στ' απρόσιτα της σκέψης

εκείνου που συστήνεται των πάντων τιμητής
κι αλλάζει στις κενές σελίδες κάθε βράδυ
τους σκόρπιους στίχους όπως τα πουκάμισα
κι ήδη παρέκαμψε τα πάθη της μηλιάς
χάριν καινούριας αφορμής.

Το ενδιαφέρον εδώ μετατοπίζεται στην πιο ελάχιστη λεπτομέρεια, στο συμβάν το απαρατήρητο, το ψιμύθιο ζωής και θανάτου που δεν θα περάσει ποτέ στο προσκήνιο της ιστορίας, που θα μένει πάντα στην κατηγορία του ασήμαντου, του αμελητέου, σ' εκείνη την λεπταίσθητη διαδρομή του βλέμματος που στιγμιαία ξεχνιέται αφηρημένο. Ο Κασαπίδης αναδεικνύει μια ντελικάτη λεπτομέρεια, ασήμαντη αλλά συγκλονιστική, κρατάει τον τόνο χαμηλό, παρατηρεί, σχολιάζει, αυτοϋπονομεύεται κι αυτό το ελάχιστο μόριο καθημερινότητας παίρνει την εκδίκησή του, αποδεικνύει το αληθινό μεγαλείο του κόσμου που μας περιβάλλει ή, μάλλον, τα κρυμμένα μυστικά αυτού του κόσμου. Ένα ποίημα εξαιρετικό, από κάθε άποψη.

Εκσκαφέας αοράτων
Γιώργος Χ. Κασαπίδης
Εκδόσεις των Φίλων
45 σελ.
Τιμή € 7,00
001 patakis eshop

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΠΟΙΗΣΗ
Συλλογικό έργο: «Ανθολογία σύγχρονης ιρλανδικής ποίησης»

Η Ιρλανδία έχει δύο επίσημες γλώσσες. Την αγγλική και την ιρλανδική. Η ιρλανδική όμως ήταν απαγορευμένη και διδασκόταν μόνο η αγγλική, και αυτήν χρησιμοποιούσαν στο Κοινοβούλιο και σε όλους τους...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.