fbpx
Μυρσίνη Γκανά: «Τα πέρα μέρη»

Μυρσίνη Γκανά: «Τα πέρα μέρη»

Δεν είναι παράξενο που μέσα σε έναν χρόνο η ποιητική συλλογή της Μυρσίνης Γκανά, Τα πέρα μέρη, έκανε δεύτερη έκδοση. Ένα κορίτσι φρέσκο γίνεται φορέας μιας φρέσκιας ποίησης, κι ενώ τα λόγια της είναι, ίσως, ίδια με όλων των άλλων, φαντάζουν αλλιώς ωραία. Στα σαράντα τρία ποιήματά της θα ξεδιπλώσει συναισθήματα και σκέψεις, θα περιγράψει καταστάσεις και, χωρίς να χάνει το εδώ και τώρα, θα ταξιδέψει στα Πέρα μέρη, για να δει από εκεί πώς αλλάζουν αυτά που συμβαίνουν εδώ.

Οι δυο εισαγωγικοί στίχοι, «μαζί σου μόνο/ φοράω το δικό μου δέρμα», μας προετοιμάζουν για την υλική αλήθεια της. Μας προετοιμάζουν αμέσως για τη μοναδικότητα της σχέσης με το άλλο, το αγαπημένο πρόσωπο, προς το οποίο αισθάνεται την ανάγκη να εξομολογηθεί, να γδυθεί ή να ντυθεί το δέρμα, το αίσθημα, «κατάσαρκα» που έλεγε ο Σεφέρης, θέλοντας να αγγίξει γυμνή την αλήθεια.

Το ερωτικό αίσθημα που τη μεταρσιώνει, που της αφαιρεί τη βαρύτητα, που την κάνει να κουδουνίζει ολόκληρη, σαν να μέθυσε από τον Διόνυσό της, τη μεταμορφώνει σε μια άλλη εκδοχή της «μικρής Πορτοκαλένιας»: «Τρίζω και σείομαι/ όταν με πετάς ψηλά/ και με τινάζει η ανάσα σου […]/ και κουδουνίζουν τα βραχιόλια μου/ καλώντας τον ήλιο/ να λιώσει το χρυσάφι τους». Από το αντικειμενικό εγώ στα ψυχρά πράγματα, από το θερμό κορμί στα κοσμητικά βραχιόλια, η μεταφορά αποδίδει το ερωτικό αίσθημα που είναι το ίδιο χρυσάφι και στοιχείο ερωτικής παραφοράς.

Σαν γνήσια ποιήτρια, η Γκανά βλέπει καλά τη φύση, την παρατηρεί, αφουγκράζεται τους ήχους, «κι ακούμε το μοτέρ της φύσης που ταξιδεύει». Σαν να μην πέρασαν εξήντα χρόνια από τότε που ο Οδυσσέας Ελύτης έγραφε: «Με το πλάι κοιμούμαι κοιμούμαι/ Κι ακούω τις μηχανές της γης που ταξιδεύει».

Πόσο τρυφερή και δοτική γίνεται όταν, εκφράζοντας μια τεράστια αφοσίωση στον αγαπημένο της, καταθέτει στα πόδια του, στα χέρια του, στην αγκαλιά του έναν κατάλογο από «θα»: «Εγώ θα σε περιμένω/ κάθε μέρα με λαχτάρα/ και θα πηδάω πάνω σου/ με αγάπη/ και θα σου δίνω υγρά φιλιά/ και θα περνάω το χέρι μου/ απ’ τα μαλλιά σου/ όπως σου αρέσει/ θα βγαίνουμε βόλτα οι δυο μας/ θα μοιραζόμαστε το ίδιο κρεβάτι/ και το πρωί θα σε κοιτάζω/ μες στα μάτια προτού φύγω./ Γι’ αυτό σου λέω,/ ξέχνα το σκυλί/ ας γίνουμε κατοικίδια/ ο ένας για τον άλλο». Και είναι τόσο παρακλητική και ταυτόχρονα δυνατή αυτή η υπόσχεση, σε έναν κόσμο που έχει χάσει την επαφή με τον άλλο και μοιράζεται τη μοναξιά του με ένα κατοικίδιο.

Και πόσο εύκολα από την ερωτική πανδαισία περνάει σε μια σειρά από «να»: «Σκέψου/ να είχαμε μαζί ένα παρελθόν. Να είχαμε γνωριστεί παιδιά» να, να, να, «και στα τετράδια να γίνονταν/ οι παρατατικοί/ μέλλοντες διαρκείας». Πώς πέρασε η χρυσή εποχή και πόσο εύκολα ήρθε εκείνος ο υποθετικός παρατατικός με το απραγματοποίητο ως μόνη δυνατότητα! Πώς άλλαξαν οι χρόνοι της γραμματικής! Πώς έγιναν όλοι παρελθοντικοί!

Εν ολίγοις, η Γκανά έχει την ικανότητα να ντύνει το αίσθημά της άλλοτε με εικόνες από τη φύση, άλλοτε με επεισόδια από τον μύθο, άλλοτε με απόμακρες θρησκευτικές αναφορές, να βάζει στο κεφάλι της «ένα στεφάνι από αγκάθια/ ή μυρτιές».

«Άνοιξα ένα σύκο/ και είδα/ τη νύχτα/ που καταπίνει/ σιγά σιγά/ τον Αύγουστο». Καρπός και μήνας καλοκαιρινός και ο χρόνος ένας τίγρης που καταπίνει ό,τι θα ήταν ευτυχία. Τέλος τα βραχυκυκλώματα που έκαναν το «σώμα πυροτέχνημα». Τέλος η αιθρία. Τώρα ο άνεμος γίνεται επιθετικός, ορμάει παντού, οι καιρικές συνθήκες αλλάζουν με τις εποχές για να υποδηλώσουν ψυχικά ανάλογα. Η γυναίκα έχασε τον Οδυσσέα της: «Λέγε με Πηνελόπη/ μέρα τη μέρα/ υφαίνω/ ξηλώνω/ το σώμα μου/. Πού να ’ξερα/ ότι ο νοσταλγός που μου συστήθηκε ως Οδυσσέας/ ήταν στ’ αλήθεια ο Κανένας». Αλλού, αρχίζοντας το ξήλωμα με μια κλωστή στη φόδρα: «Ξηλώνω εδώ και μήνες/ το υλικό απ’ το οποίο φτιάχτηκα/ να δω τι κρύβεται από πίσω». Εν ολίγοις, η Γκανά έχει την ικανότητα να ντύνει το αίσθημά της άλλοτε με εικόνες από τη φύση, άλλοτε με επεισόδια από τον μύθο, άλλοτε με απόμακρες θρησκευτικές αναφορές, να βάζει στο κεφάλι της «ένα στεφάνι από αγκάθια/ ή μυρτιές».

Οι αλλαγές εκκινούν από το περιβάλλον πάντα: «Κάθε Οκτώβρη/ εκατόμβη», «έφυγαν τα πουλιά/ κι οι πασχαλίτσες/ Φύγαν τα έντομα». «“Απταίστως” δεν θα γράψω ποτέ/ στο βιογραφικό μου/ δίπλα στο όνομά σου»· και να πώς όλα πια έχουν ανατραπεί και δεν υπάρχει βοήθεια από πουθενά. Φυσιολογικά, κοιτάζει προς τα πάνω, εκεί που κάποτε μεσουρανούσε ο ήλιος, για να στείλει την «επίπληξη» σ’ έναν Θεό απόντα από τα προβλήματα του ανθρώπου: «Ό,τι σου ζήτησα παιδί/ Θεέ,/ δεν το έκανες […] το ψωμάκι/ το επιούσιο/ το βρίσκω/ σε άλλο φούρνο». Και ο φόβος της απόρριψης: «Τα ανθάκια νεραντζιάς/ τα βάζω ένα ένα στο στόμα/ ρωτώντας τα, μ’ αγαπά δεν μ’ αγαπά/ και τα καταπίνω αμάσητα/ μην πάρω απάντηση/ τον πικρό χυμό τους».

Και ο συγκλονιστικός παραπονεμένος επίλογος από μια σειρά «δεν»: «Δεν άνοιξες τη θάλασσα/ στα δυο/ δεν μετακίνησες οροσειρές/ δεν έβαλες εσύ μπροστά/ το μοτεράκι που πολλαπλασιάζει/ τη ζωή/ δεν γύρισες τον κόσμο μου/ τα πάνω κάτω […] δεν κυλιστήκαμε σε κύματα,/ χορτάρια και σεντόνια…». Δεν… «Τα δεινά μας καλώς έχουν και η τάξη δεν πρόκειται ν’ ανατραπεί». Γνώση κατακτημένη ήδη από τον παλαιότερο Οδυσσέα Ελύτη.

Μια πίκρα τελικά. Εκεί που όλα άρχισαν με τη γυμνή ερωτική αλήθεια, όλο φρεσκάδα, ελπίδα και υποσχέσεις, μ’ έναν έρωτα που νικάει τον χρόνο, εκεί που έλαμπαν τα χρυσάφια του έρωτα, γρήγορα, πολύ γρήγορα, άλλαξαν όλα κι ο χρυσαφένιος έρωτας έγινε αμέσως παρελθόν. Οι ουρανοί συννέφιασαν, η νύχτα κατέβηκε, οι μέρες έγιναν βαριές, οι αγκαλιές έμειναν άδειες, οι προσδοκίες όλες ματαιώθηκαν, «στάχτες στον καφέ» και πικρό κατακάθι η γνώση που διδάσκει η πρώτη διδάξασα την αλλαγή φύση.

photoΓΚΑΝΑΤα πέρα μέρη υπάρχουν για να δείχνουν την έλλειψη, τη διάψευση, τη ματαίωση, την απομυθοποίηση, την άλλη όψη που είχαν τα πράγματα στα από εδώ μέρη, τον καιρό της αιθρίας και της αθωότητας, όση χρειαζόταν για την αποπλάνηση. Άθυρμα στα χέρια της αλλαγής ο άνθρωπος, γελασμένος και εξαπατημένος και από συνανθρώπους και από θεούς.

Η Μυρσίνη Γκανά πέρασε αγέρωχη και με αξιοσύνη τη μεγάλη πόρτα της Ποίησης και μας ξαφνιάζει με τη χάρη, την τέχνη, το ταλέντο της, με την ευελιξία του στίχου της, τη μεταμορφωτική δύναμη της γλώσσας της και τον προβληματισμό της πάνω στην αδήριτη condition humaine.

 

Τα πέρα μέρη
Μυρσίνη Γκανά
Μελάνι
56 σελ.
ISBN 978-960-591-079-2
Τιμή €8,00
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΠΟΙΗΣΗ
Θωμάς Κοροβίνης: «Ποιήματα και τραγούδια»

Μια ακροβασία πάνω στο κύμα, σαν μια παραλλαγή στον στίχο του άλλου ποιητή (χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία), αυτό μοιάζει να λέει ο Θωμάς Κοροβίνης σε όλα του τα τραγούδια· αλήθεια, ποιήματα ή τραγούδια;...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.