Έλενα Αρτζανίδου: «Ο Στύλιος και οι στύλοι του»

Μια ιστοριούλα χαρίεσσα και εύλαλη με συνοδεία εικόνων λαμπερών και εκφραστικών κυκλοφορεί για μια ακόμη φορά η συγγραφέας Έλενα Αρτζανίδου από τις Εκδόσεις Ψυχογιός. Έτσι, περίπου, και οι μικροί αναγνώστες θα την ακούσουν ή θα τη διαβάσουν ως μια χαριτωμένη ιστορία, όπου ο ήρωας παρατηρεί, θαυμάζει και απορεί για ό,τι συμβαίνει γύρω του και πάνω από όλα αρχίζει να μιμείται, να δοκιμάζει τον εαυτό του και ταυτόχρονα να εξελίσσεται, να μεγαλώνει και να ανακαλύπτει τις κρυμμένες κλίσεις του. Στην Ποιητική του ο Αριστοτέλης (Βιβλίο Α’) γράφει: «…Ανακαλύπτουμε δυο βασικές αιτίες στην αφετηρία της δημιουργίας. Kαι οι δυο συνδέονται με την ανθρώπινη φύση. Πρώτα είναι η τάση για μίμηση, που είναι ενστικτώδης στον άνθρωπο από την παιδική του ηλικία. Μέσω της μίμησης το μικρό παιδί κατακτά τις πρώτες γνώσεις και νιώθει μια πρώτη ευχαρίστηση. Μετά είναι η έμφυτη τάση της έλξης και γοητείας της αρμονίας και της συμμετρίας…».

Ο Στέλιος γοητεύεται από την ισορροπία και αρμονία του πελαργού, που μπορεί και στέκεται ακίνητος στο ένα πόδι, σχηματίζοντας μια συμμετρία και αρμονία γραμμών, σχημάτων και χρωμάτων. Θέλει να μιμηθεί τον πελαργό, δεν τα καταφέρνει αμέσως αλλά επιμένει και τα καταφέρνει έστω για λίγο, μπροστά στα αμήχανα μάτια της μαμάς του, που τον αποπαίρνει. Ο Στέλιος αφήνει τον πελαργό και ανακαλύπτει τον εαυτό του πως θέλει να περνά ώρες στην παραλία, στην αμμουδιά, για να στήσει 12 κολόνες με τα άσπρα βότσαλα. Τις φτιάχνει, τις παρατηρεί και τραγουδάει ρυθμικά και χαρούμενα:

Στύλιοι, στύλιοι, στύλιοι…

Αργότερα, μετά την επίσκεψη στην Ακρόπολη, η μαγεία της αρχιτεκτονικής του Παρθενώνα προκαλεί επί τα βελτίω την κλίση του παιδιού. Ο Στέλιος χαμογελά, χαίρεται και προχωρεί ακολουθώντας την κλίση του, το ταλέντο του. Και δεν τον νοιάζει που ο μπαμπάς του καμαρώνει, γιατί ο παππούς του ο Στέλιος είναι ο ξακουστός μάστορας μαρμαροτεχνίτης της Πάρου.

Αναιρείται έτσι η παντοδυναμία του παντογνώστη αφηγητή και ο αναγνώστης ή ο ακροατής έχει την εντύπωση ότι του μιλάει ένας φίλος, ένας συμμαθητής, ένας κολλητός.

Η ιστορία του Στέλιου δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται, διότι κρύβει πολλαπλές υπόγειες αναγνώσεις και κυρίως τις πιθανές αναπαραστάσεις των διαδρομών, που διανύουν κάποια παιδιά που έχουν ταλέντο και όνειρα. Διαδρομές, που καθοδηγούνται από τις έμφυτες καλλιτεχνικές τάσεις και κλίσεις τους που έχουν ανάγκη να εκφραστούν, να βρουν διέξοδο και να ολοκληρωθούν.

Η καταγραφή της ιστορίας αρθρώνεται με έναν πρωτοπρόσωπο αφηγητή, που ξετυλίγει σκηνές και επεισόδια και αποκαλύπτει τον χαρακτήρα του. Μοιάζει ο ήρωας αφηγητής να εξομολογείται τη ζωή του στα όρια ενός μονολόγου. Είναι η αφηγηματική σκοπιά και άποψη του μικρού Στέλιου. Αναιρείται έτσι η παντοδυναμία του παντογνώστη αφηγητή και ο αναγνώστης ή ο ακροατής έχει την εντύπωση ότι του μιλάει ένας φίλος, ένας συμμαθητής, ένας κολλητός.

ele artzanidou Να μην ξεχαστεί η εξαιρετική εικονογράφηση της Ευτυχίας Ηλιάδου με τις πολύ εκφραστικές και λυγερές εικόνες που συνοδεύουν το κείμενο, αλλά κυρίως για μια στάση ερμηνευτική έναντι του κειμένου και όχι απλά συνοδευτική ή αναπαραστατική. Πάντα κάτι έχει να προσθέσει στη ροή του κειμένου και κάτι πάντοτε φωτίζει με τις εικόνες στις κρίσιμες στιγμές του κειμένου, π.χ. η επίσκεψη στην Ακρόπολη, η εικόνα των παιδιών στο σχολείο. Επιπρόσθετα, εμφανίζει στην εικονογράφηση μια ποικιλία οπτικής γωνίας και θέασης της αναπαριστώμενης πραγματικότητας, καθοδηγώντας το μάτι του αναγνώστη να βλέπει από ψηλά, από πίσω, από μπροστά και από το πλάι.