Νάσος Αθανασίου: «Το στραβό έλατο»
Ο Νάσος Αθανασίου, επί πολλά χρόνια δημοσιογράφος, αγωνιζόταν για την ενημέρωση του καθημερινού Έλληνα μέσα από την επιτυχημένη, ανάμεσα σε άλλες, τηλεοπτική εκπομπή του «Κάθε μεσημέρι». Τα τελευταία χρόνια αγωνίζεται και πάλι για τον Έλληνα, μέσω του υψηλού και απαιτητικού ρόλου του βουλευτή στο Κοινοβούλιο, παράλληλα όμως αποφάσισε να αγωνιστεί και πάλι για τον Έλληνα, όμως τον λιλιπούτειο μελλοντικό πολίτη αυτή τη φορά. Το παιδί, που με την αθωότητά του αποτελεί το πιο γόνιμο έδαφος για να δεχτεί τον σπόρο του θρύλου και του παραμυθιού και να αφομοιώσει το μήνυμα που φέρνει το συγκεκριμένο βιβλίο.
Μέρες γιορτινές και το έλατο έχει την τιμητική του. Σε κάθε σπίτι θα στολιστεί και θα λάμπει στο σαλόνι με το αστέρι στην κορυφή του να συμβολίζει την από ψηλά προστασία και ευτυχία.
Ο Νάσος Αθανασίου, λοιπόν, αποφάσισε να αξιοποιήσει τον μύθο, τον θρύλο, τα έθιμα περί Χριστουγέννων και το θρησκευτικό διακείμενο και να συνθέσει ένα παραμύθι για το στραβό έλατο και το άστρο των Χριστουγέννων. Στραβό, όχι ίσιο, όχι ψηλό και κορδωτό, με λυγισμένη την κορυφή του προς τα κάτω. Και το σημαινόμενο άρχισε ήδη να παίρνει τη θέση του στο κείμενο για να αποδείξει την κρυφή του σημασία στο τέλος, να αφήσει το ανθρώπινο μήνυμα της αγάπης και αποδοχής του ενός ανθρώπου από τον άλλο.
Στην ιστορία, λοιπόν, έχουμε ένα αστέρι που κάθε Χριστούγεννα κατεβαίνει και κάθεται στην κορυφή του μικρού στραβού έλατου. Έρχεται από τη Βηθλεέμ, το χωριό όπου γεννήθηκε ο Χριστός. Το αστέρι ήταν μεγάλο, αλλά όσο πλησίαζε στο έλατο μίκραινε μέχρι να γίνει σαν μια μικρή πέτρα στη χούφτα ή ένα δάκρυ στο μάτι ενός παιδιού, σαν διαμαντάκι. Τα διαμάντια, λένε, είναι αστέρια που έπεσαν στη γη. Μερικά κρύφτηκαν στο χώμα, όταν οι άνθρωποι ήθελαν να τα πάρουν και να τα κρατήσουν μόνο για τον εαυτό τους. Στο ίδιο λάθος έπεσε και το «στραβό έλατο», που ήθελε το αστέρι μόνο δικό του. Ωστόσο, το έλατο ονειρευόταν να βρεθεί πλάι στη φάτνη του Χριστού. Κι αυτή ήταν η αιτία που λύγιζε, γιατί έτσι νόμιζε πως θα τη φθάσει, ενώ τα άλλα έλατα κορόιδευαν. Το αστέρι μας θύμωσε, ανέβηκε ψηλά στον ουρανό, μεγάλωσε και φώναξε θυμωμένο να σταματήσει αυτή η κατάσταση. Το θλιμμένο έλατο κουβέντιασε με το αστέρι. Το αστέρι μπήκε μέσα στα πυκνά του φυλλώματα, ζέστανε την άδεια καρδιά του και μετά πέταξε μαζί της ψηλά στον ουρανό και έγινε πάλι μεγάλο και λαμπερό. Σηκώνοντας το «στραβό έλατο» τα μάτια ψηλά, για να δει την καρδιά του, αισθάνθηκε αυτομάτως όχι μόνο ότι ίσιωσε, αλλά και πως ήταν και το πιο ψηλό από όλα.
Και ο μύθος κρύπτει νουν αληθείας, λέει ο Ανδρέας Κάλβος και η αλήθεια είναι μία. Το παραμύθι με τα σοφά διδάγματά του βάζει τα πράγματα στη θέση τους, ψέγει την πλεονεξία και τη διεκδίκηση της αποκλειστικότητας σε έναν κόσμο ομοίων αλλά και διαφορετικών. Κυρίως όμως μιλάει για την αγάπη που λείπει και την έχει ανάγκη κάθε πλάσμα· για τον καημό που έχει στην καρδιά του. Όσο για το μπόι του, δεν είναι αυτό που μετριέται με τον πήχη, αλλά αυτό που μετριέται με τη λάμψη της καρδιάς. Δηλαδή της αγάπης.
Τα δέντρα δεν προχωρούν, όπως λέει το παραμύθι, και έτσι δεν μπορούν να φτάσουν στη φάτνη περπατώντας. Η καρδιά όμως μπορεί να κάνει χιλιόμετρα. Και αν τα δάκρυα ενός παιδιού είναι διαμάντια, τότε και τα δάκρυα είναι πολύτιμα και δεν πρέπει να κάνουμε ούτε τον ουρανό ούτε το παιδί να κλαίει.
Όσο για το μπόι του, δεν είναι αυτό που μετριέται με τον πήχη, αλλά αυτό που μετριέται με τη λάμψη της καρδιάς.
Η χριστουγεννιάτικη φάτνη είναι «εκεί», σ’ αυτό το απροσδιόριστο «εκεί», όπου είναι η καρδιά μας και η αγάπη για κάθε άνθρωπο πλάι μας, που όσο διαφορετικός και αν είναι, έχει ανάγκη από συντροφιά και αγάπη.
Το βιβλίο φυσικά δεν είναι μόνο κείμενο. Ποτέ ένα παιδικό βιβλίο δεν είναι μόνο κείμενο, αλλά είναι κείμενο με εικόνα. Έτσι και Το στραβό έλατο έχει για κάθε σελίδα κειμένου και μία ζωγραφιά για συντροφιά. Στην αριστερή σελίδα η ζωγραφιά και στη δεξιά το κείμενο με το οποίο συνομιλεί. Μόνο που οι ζωγραφιές δεν είναι απλές ζωγραφιές για παιδικό βιβλίο, αλλά είναι ζωγραφιές οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια μικρή σημαντική χριστουγεννιάτικη πινακοθήκη. Βλέπετε, ο καλλιτέχνης, ο Δημήτρης Σεβαστάκης, που είναι καθηγητής στο Πολυτεχνείο, βγήκε κάτω από την Ακρόπολη να παίξει σαν παιδί με τον Νάσο Αθανασίου που είναι βουλευτής και οι δυο μαζί να κάνουνε τραμπάλα στον ίσκιο του Παρθενώνα «μαθαίνοντας τι σημαίνει να είσαι από κάτω, τι από πάνω και τι ισορροπώ». Εκεί, λοιπόν, που συγγραφέας και ζωγράφος τραμπαλίζονταν, είδαν έναν καραφλό γέρο να τους χαιρετά από τον Ιερό Βράχο λέγοντας: «Ανεβείτε να σας κεράσω νεραντζάκι, έχω γενέθλια σήμερα, κλείνω τα 80 μου χρόνια. Όταν ήμουν παιδί ζωγράφιζα σαν Ραφαέλ. Χρειάστηκαν να περάσουν 80 χρόνια, για να μάθω να ζωγραφίζω σαν παιδί».
«Μας έδωσε χαρά ο γέρος. Θα ξαναπαίξουμε…» λέει ο συγγραφέας. Και ήταν σαν να μιλούσε ο Πάμπλο Πικάσο, πράγμα που σημαίνει ότι και οι δύο συνεργάτες του βιβλίου με το έργο τους μας υπενθυμίζουν πως αν κάτι πρέπει να περισώσουμε σ’ αυτόν τον άγριο κόσμο είναι το παιδί, που κρύβουμε μέσα μας, για να σωθούν και τα παιδιά και να συνεχίσει ο κόσμος να υπάρχει.
Έχουμε, λοιπόν, δύο ιστορίες μέσα στο βιβλίο. Μία με αστέρια και έλατα και μία με ανθρώπους, και μάλιστα σε επίσημους θώκους, οι οποίοι «μαθαίνοντας τι σημαίνει να είσαι από κάτω, τι από πάνω και τι ισορροπώ» μας διδάσκουν τι σημαίνει αρμονία. Και αρμονία σημαίνει εξισορρόπηση των αντιθέτων και επικράτηση του Μέτρου, που ήταν ο κανόνας στον αρχαίο κόσμο, ο οποίος προβάλλεται μέσα από τον Παρθενώνα και τον ίσκιο του, από την αρμονία που εκπέμπει το τραγούδι των κιόνων του, υπενθυμίζοντας ότι η ευτυχία στον κόσμο είναι η συνισταμένη της εξισορρόπησης των αντιθέτων και της εξομάλυνσης των διαφορών.
Τα Χριστούγεννα όλοι γινόμαστε παιδιά και το βιβλίο του Νάσου Αθανασίου επαναφέρει το μήνυμα των Χριστουγέννων, επανατοποθετώντας την αγάπη στο κέντρο του κόσμου και στην καρδιά μας, όπως τη συμβολίζει το άστρο και όπως την ευαγγελίστηκε ο μικρός Ιησούς που γεννήθηκε σ’ εκείνη τη φάτνη, στη Βηθλεέμ.
Το στραβό έλατο
Νάσος Αθανασίου
Εικονογράφηση: Δημήτρης Σεβαστάκης
Εκδοτική Αθηνών
σ. 32
ISBN: 978-960-213-472-6
Τιμή: 12,50€
