fbpx
Αργυρώ Πιπίνη: «Ναπολέων και Ιωσηφίνα»

Αργυρώ Πιπίνη: «Ναπολέων και Ιωσηφίνα»

Πιστή στην αντίληψη ότι «πίσω από κάθε σπουδαίο άντρα κρύβεται μια… γάτα», η Αργυρώ Πιπίνη μάς συστήνει, στο 3ο βιβλίο της σειράς «Μικρά Γατικά», τον Ναπολέοντα τον Μικρό. Και το καινούργιο ταξίδι αρχίζει. Με όχημα την Ιστορία, αυτή τη φορά μεταφερόμαστε στη Γαλλία της Επανάστασης και του Ναπολέοντα.

Πάγια τεχνική στα βιβλία της σειράς είναι η αξιοποίηση της Ιστορίας ως το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η ιστορία που η συγγραφέας αφηγείται. Στα «Μικρά Γατικά» διαφαίνονται οι δύο μεγάλες αγάπες της Πιπίνη (εκτός, φυσικά, από τις γάτες): η Ιστορία και η Λογοτεχνία. Γιατί ενώ τα πρόσωπα και η δράση τους κινούνται στις παρυφές της Ιστορίας, η Λογοτεχνία βρίσκει τον τρόπο και, μέσα από μικρές ρωγμές, γλιστράει μέσα της. Ή και το ανάποδο. Στα μυθ-ιστορικά της βιβλία ο αναγνώστης, μικρός ή μεγάλος, έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει την Ιστορία και τους ήρωές της μέσα από μια άλλη ματιά: αυτή του αγαπημένου γάτου της ιστορικής προσωπικότητας που το βιβλίο παρουσιάζει. Και εδώ είναι το μεγάλο ατού αυτής της σειράς. Σε μια εποχή που μαθήματα όπως η Ιστορία απαξιώνονται (εξαιτίας, κυρίως, του τρόπου που διδάσκονται στα σχολεία), η Πιπίνη δείχνει έναν άλλο τρόπο για να κάνεις ελκυστική την Ιστορία στα παιδιά. Αξιοποιώντας πλήθος εργαλείων της Λογοτεχνίας, αποκαλύπτει το άλλο πρόσωπο αυτών που έγραψαν και σημάδεψαν την Ιστορία. Κι έτσι, αποκαλύπτει στους αναγνώστες έναν άλλο κόσμο. Έναν κόσμο, όπου το ιστορικό πρόσωπο αποκτά –και– ανθρώπινες διαστάσεις, επιτρέποντας στα παιδιά να κατανοήσουν ότι ήρωας δε γεννιέσαι, γίνεσαι.

Στο καινούργιο βιβλίο, γνωρίζουμε ένα άλλο διάσημο ιστορικό ζεύγος, τον Ναπολέοντα και την Ιωσηφίνα. Η απόδοση του ιστορικού πλαισίου ευφάνταστη. Με μικρές φράσεις (από αυτές που όλοι γνωρίζουμε) στα γαλλικά, μας συστήνει τα δύο βασικά πρόσωπα και την έντονη σχέση που είχαν. Μέσα σε μια πρόταση μας μεταφέρει στα ιδιαίτερα δωμάτια του Ναπολέοντα και μαθαίνουμε για την robe de chambre που σέρνεται και για τις παντόφλες με τακούνι που φορά για να κερδίσει –κατά τον μύθο– ύψος. Και ακούγοντας το πλήθος να φωνάζει Vive l’Empereur, μαθαίνουμε την ιστορία εκείνου που, από στρατηγός, αυτοανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας, που πέτυχε νίκες που καθιέρωσαν την κυριαρχία της Γαλλίας στην Ευρώπη, που διαμόρφωσε ένα νομικό σύστημα στο πνεύμα των αρχών της Γαλλικής Επανάστασης και του Διαφωτισμού και που, ακόμα και σήμερα, η πιο γνωστή του ήττα –στο Βατερλό– σηματοδοτεί μεταφορικά την ολοκληρωτική καταστροφή κάποιου.

Στο βιβλίο, όμως, αυτό η Πιπίνη μάς επιφυλάσσει μια έκπληξη. Ο γάτος Ναπολέων θα γίνει αφορμή να γνωρίσουν οι αναγνώστες –και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία όταν πρόκειται για παιδιά– έναν Ναπολέοντα τρυφερό, έναν ήρωα που απεκδύεται το σκληρό προσωπείο του πολεμιστή και εξομολογείται τις μύχιες σκέψεις και τα συναισθήματά του. Κι εδώ η Πιπίνη κατάφερε να επαναλάβει αυτό που συνιστά σταθερά επαναλαμβανόμενη αξία στα βιβλία της. Την κατάρριψη των στερεοτύπων. Γιατί ο Ναπολέοντας κλαίει. Ναι! Ο Μέγας Ναπολέων στέκεται μπροστά στο ανοιχτό παράθυρο και «δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια του, λυγμοί τράνταζαν το στήθος του». Και με έναν τρόπο μαγικό θα ακούσουμε, τα παιδιά θα ακούσουν, για τις δύσκολες ώρες που πέρασε στο σχολείο όπου φοιτούσε, εκεί που «τα άλλα παιδιά με κορόιδευαν κι έβρισκαν ευκαιρίες να με ταπεινώνουν». Για σκεφτείτε το λίγο καλύτερα… ο Ναπολέων, ο Μέγας Ναπολέων, ήταν θύμα bullying! Κι αμέσως μετά, χωρίς καμία διάθεση διδακτισμού, η Πιπίνη μάς κλείνει το μάτι –σε μικρούς και μεγάλους– υπενθυμίζοντάς μας ότι «οι βάσεις για το μέλλον μπαίνουν στα παιδικά μας χρόνια».

Αξιοποιώντας πλήθος εργαλείων της Λογοτεχνίας, αποκαλύπτει το άλλο πρόσωπο αυτών που έγραψαν και σημάδεψαν την Ιστορία.

Και θα μας πει κι άλλα η Αργυρώ Πιπίνη. Θα μας πει πόσο σημαντικό ζήτημα είναι για ένα παιδί –τι σημασία έχει αν είναι γατικό;– η αποδοχή. Ο μικρός Ναπολέων, ο γάτος, από τη βραδιά που αρχίζει να χτίζει μια σχέση με τον Μέγα, να μοιράζονται μαζί στιγμές και μυστικά, νιώθει ότι ολοκληρώνεται. «Τώρα πια είχα και μπαμπά», θα μας εξομολογηθεί.

Κι αυτός ο μικρούλης θα γνωρίσει στα παιδιά τον πραγματικό κόσμο (άραγε, μόνο εκείνης της εποχής;). Βγαίνοντας από τον περίκλειστο χώρο του παλατιού, θα γνωρίσει τη σκληρή ζωή των ανθρώπων. Εκείνων που δεν είναι βασιλιάδες. Εκείνων «με τα κουρελιασμένα ρούχα και τα αδύνατα χέρια». Του λαού. Και συγκλονισμένος από την εξαθλιωμένη εικόνα των παιδιών, που τρέφονται με κόκκαλα που κάποιοι τους πετούν, ο μικρός Ναπολέων θα συνειδητοποιήσει κάτι σπουδαίο. Πως για τα δεινά που υπάρχουν γύρω μας, δεν μπορούμε να μένουμε απαθείς. Και θα αποφασίσει να κάνει κάτι γι’ αυτούς. Το δικό του κέρδος θα είναι μια νέα φίλη. Για χάρη της θα γίνει «στρατηγός στις μάχες της ζωής». Αυτός. Ο μικρός. Αλλά τόσο μεγάλος κατά βάθος.

Από την Ιστορία μαθαίνουμε την πτώση και το τέλος του Ναπολέοντα. Η Πιπίνη, όμως, με όχημα τη λογοτεχνική φωνή ενός γάτου, θα μιλήσει τρυφερά στις παιδικές ψυχές αποκαλύπτοντας ένα διαχρονικό και πανανθρώπινο μήνυμα ζωής: πως «όσο αναπνέουμε και το αίμα κυλάει στις φλέβες μας, πορευόμαστε». Πως τίποτα δεν παραμένει ίδιο και η ζωή είναι σαν μυθιστόρημα. Αλλά πάντα, σε αυτόν τον κόσμο, που είναι «μια θάλασσα τρικυμισμένη», αυτό που τελικά μένει και τον νοηματοδοτεί είναι η Αγάπη. Γιατί: «Τι νόημα έχει ο πλούτος και η δόξα, αν δεν έχεις κοντά τους αγαπημένους σου;»

Και σε αυτό το βιβλίο, το κείμενο υποστηρίζεται άρτια από την εικονογράφηση της Ιφιγένειας Καμπέρη. Κρατώντας μια, σχεδόν, γεωμετρική απόδοση των εικόνων, θα παίξει με τα παραδοσιακά γαλλικά χρώματα. Τη βασική της παλέτα αποτελούν το λευκό, το μπλε και το κόκκινο (το tricolore της γαλλικής σημαίας), που συνδέουν την αυτοκρατορική Γαλλία (το λευκό ήταν το χρώμα των βασιλέων) με τη Γαλλία της Επανάστασης και του Διαφωτισμού (το μπλε και το κόκκινο ήταν τα χρώματα της πόλης του Παρισιού). Ξεχωριστή θέση στην εικονογράφηση, η ολοσέλιδη απεικόνιση του Ναπολέοντα μπροστά στο παράθυρο. Είναι η εικόνα στην οποία, με το μαύρο να κυριαρχεί, ο μέγας στρατηλάτης, αντικρίζοντας το έρεβος, αποδίδεται στην πιο ανθρώπινη διάστασή του. Μικρός και ανθρώπινος, να κλαίει με λυγμούς. Γιατί είπαμε… και οι άντρες κλαίνε. Ακόμα και οι Μεγάλοι.

apipinΥΓ. Ένα βιβλίο, ειδικά όταν απευθύνεται στο ευαίσθητο παιδικό κοινό, έχει αξία όταν καταφέρνει να μιλήσει για μεγάλα (και συχνά δύσκολα) θέματα, με απλό τρόπο. Και η Αργυρώ Πιπίνη το πετυχαίνει και με αυτό το βιβλίο της. Γιατί, όταν ένα βιβλίο μπορεί να γεννήσει συζητήσεις για την εξουσία, την παιδική φτώχεια και την πείνα, το bullying, αλλά και την ανάγκη να αγαπήσεις και να αγαπηθείς –αναδεικνύοντας τη διαχρονικότητα αυτών των θεμάτων– έχει πετύχει τον στόχο του.

[Η Κατερίνα Ζαμαρία είναι φιλόλογος – καθηγήτρια Μέσης Εκπαίδευσης.]

 

Ναπολέων και Ιωσηφίνα
Αργυρώ Πιπίνη
εικονογράφηση: Ιφιγένεια Καμπέρη
Εκδόσεις Πατάκη
64 σελ.
ISBN 978-960-16-8599-1
Τιμή €7,70
001 patakis eshop

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΠΑΙΔΙΚΑ
Ευγένιος Τριβιζάς: «Ένας κατσούφης βασιλιάς»

Με δύο νέα βιβλία έκλεισε το 2023 για τον Ευγένιο Τριβιζά, το όνομα του οποίου είναι, για πολλούς, συνώνυμο με την παιδική λογοτεχνία στη χώρα μας: Τρισδαιμόνα, η μάγισσα που ξεγέλασε τον Αϊ-Βασίλη, σε...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΠΑΙΔΙΚΑ
Lucia Giustini: «Ο βασιλιάς που δεν ήθελε να κάνει πόλεμο»

«Πριν από πολύ καιρό, βασίλευε ένας βασιλιάς που δεν ήθελε να κάνει πόλεμο…» Έτσι αρχίζει το βιβλίο της Ιταλίδας συγγραφέα Λουτσία Τζιουστίνι, σε εικονογράφηση του Σάντρο Ναταλίνι, που μας φέρνουν...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.