Κώστας Στοφόρος: «Η σπηλιά του δράκου»

Ο Κώστας Στοφόρος έχει δημιουργήσει μια κεφάτη παρέα, που αποτελείται από γηραιότερα και πολύ νεότερα μέλη, που σε κάθε νέο του βιβλίο μπλέκει άθελά της σε νέες περιπέτειες. Η ίδια λοιπόν παρέα, που οι νεαροί αναγνώστες αγάπησαν και ακολούθησαν σε περιπέτειες στην Γκιώνα, στη Χίο και στη Λέρο, ξαναβρίσκεται σε μια εκδρομή στην Καστοριά, όπου όλα προμηνύονται ειρηνικά.

Ο μεγάλος απατεώνας Κουρτ Βέντερ που τους ταλαιπώρησε στα προηγούμενα βιβλία δεν μπορεί πλέον να τους πειράξει. Είναι σίγουροι όλοι γι’ αυτό. Κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλει ότι αυτή τη φορά το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να απολαύσουν τις διακοπές τους λίγο πριν ανοίξουν τα σχολεία. Και μάλιστα, τι διακοπές! Διαμονή σε πολυτελέστατο ξενοδοχείο και όλα πληρωμένα ως νικητές σε έναν διαγωνισμό σε κοινωνικό δίκτυο. Κι ας μην είχε η κερδισμένη της παρέας ούτε καν λογαριασμό εκεί κι ας είχε απογοητευτεί η παρέα ότι κανένας τους δεν είχε κερδίσει, μια και η κερδισμένη δεν ήξερε από αυτά και δεν είχε δει ότι είχε λάβει το μήνυμα της νίκης. Κρίμα μόνο που κάποια μέλη της παρέας δεν θα καταφέρουν να ακολουθήσουν.

Ο Κώστας Στοφόρος βρίσκει την ευκαιρία να περιγράψει την πόλη που τον μάγεψε για πρώτη φορά στα παιδικά του χρόνια, για δεύτερη το 2009, αλλά η φορά που έβαλε τα θεμέλια του βιβλίου του ήταν η τρίτη, το 2017, σε μια επίσκεψη στην πόλη με τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά, στο πλαίσιο του θεσμού «Η φαντασία πάει σχολείο». Ανάμεσα σε μυστήρια και αναζήτηση θησαυρών βρίσκει την ευκαιρία να περιηγηθεί στα αξιοθέατα της πόλης, να θαυμάσει την καστοριανή λίμνη, να αποτυπώσει εικόνες με πάπιες, κύκνους και πελεκάνους, να περιηγηθεί στα όμορφα αρχοντικά, να περιγράψει το παραδοσιακό ξενοδοχείο που εντυπωσιάζει την παρέα που φτάνει στην Καστοριά. «Τα πλατάνια γέμιζαν με το λεπτό τους άρωμα την ατμόσφαιρα, ενώ και η μυρωδιά της ίδιας της λίμνης σού έφερνε μια ευχαρίστηση χωρίς ακριβώς να ξέρεις γιατί. Ξύλινες βάρκες, παράξενες, ήταν δεμένες εδώ κι εκεί. Πλάβες τούς είπε η Ρεβέκκα πως τις έλεγαν και η Αντιγόνη θυμήθηκε τα Μυστικά του βάλτου».

Η μαγεία της πόλης γρήγορα θα τους συνεπάρει, η περιποίηση στο ξενοδοχείο, ο όμορφος και εξυπηρετικός ρεσεψιονίστ. Παρότι αυτός ο τελευταίος δεν γεμίζει το μάτι σε όλα τα μέλη της παρέας. Μπορεί να φταίει βέβαια και το γεγονός ότι σε κάθε εκδρομή που έχουν κάνει, έχουν συναντήσει πολλούς ανθρώπους που άλλο έδειχναν κι άλλο αποδεικνυόταν στο τέλος ότι ήταν.

Κάθε παρέα έχει τα δικά της αστεία, παιχνίδια, τρόπους επικοινωνίας και ο αναγνώστης που έχει ακολουθήσει από το πρώτο βιβλίο νιώθει μέρος της παρέας αυτής, έτοιμος να γελάσει και να καταλάβει τους μυστικούς κώδικες που τους ενώνουν. Αγαπημένο τους παιχνίδι η αναζήτηση λέξεων σε στίχους παλιών τραγουδιών, με αποτέλεσμα οι νεαροί αναγνώστες να μαθαίνουν κάποια παλιά διαχρονικά τραγούδια που ίσως έχουν ακούσει γονείς ή παππούδες να τραγουδούν.

Κανείς δεν είναι καλός μόνο και μόνο επειδή είναι αστυνομικός ή επειδή είναι Έλληνας.

Ο Κώστας Στοφόρος ξέρει πώς να στήνει μια αστυνομική ιστορία, πώς να κορυφώνει μια περιπέτεια που διαπνέεται συγχρόνως και από εφηβικούς έρωτες, την ίδια στιγμή που μας ξεναγεί όχι μόνος στις ομορφιές μιας πόλης, αλλά και στην ιστορία της. Με αφορμή τη γνωριμία της παρέας στην Καστοριά με μια νεαρή Εβραία, τη Ρεβέκκα, μιλάει για τον διωγμό των Ελλήνων Εβραίων από τους ναζί και για τον θησαυρό τους που χάθηκε. Έναν θησαυρό που η παρέα θα αναζητήσει ανάμεσα σε θρύλους στην Καστοριά. Εξάλλου, η Καστοριά έχει τη σπηλιά του δράκου, εκεί όπου ο θρύλος μιλάει για έναν δράκο που φύλαγε έναν θησαυρό.

Οι ήρωες του Στοφόρου, αλλά και ο ίδιος, όπως αναφέρει στον επίλογο του βιβλίου, παγώνουν όταν διαβάζουν την επιγραφή σε σημείο της πόλης: «Στη θέση αυτή, στις 24 Μαρτίου 1944, οι Ναζί συγκέντρωσαν τους 1.000 Εβραίους της Καστοριάς, τους μετέφεραν στα στρατόπεδα του θανάτου του Άουσβιτς. Επέστρεψαν μόνο 35 επιζήσαντες». Δίπλα τα λόγια της Ρεγγίνας Κοέν, μιας γυναίκας που ποτέ δεν γύρισε. Λόγια που επαναλαμβάνονται και μέσα στο βιβλίο:

Τασίτσα μου
Όταν διαβάσεις αυτά τα λόγια
Δεν θα υπάρχω πια στη ζωή
Θα μ’ έχει φάει η ξενιτιά
Χύσε για μένα ένα δάκρυ.

Παλιά αγαπημένη του παππού της παρέας και η γιαγιά της Ρεβέκκας, της νέας φίλης της παρέας. Μια ιστορία αγάπης για την οποία η γιαγιά Ζωή δεν κρατάει κακία, βλέποντας τη συγκίνηση του παππού όταν μιλάει γι’ αυτήν. Εξάλλου, όλα αυτά συνέβησαν τόσο καιρό πριν.

Ο αναγνώστης παρακολουθεί παράλληλα την εξέλιξη της ιστορίας το 1944, κατά το τέλος του πολέμου, όταν ένας Γερμανός και ένας Έλληνας συνεργάζονται στο κρύψιμο του θησαυρού, αποδεικνύοντας ότι διαχρονικά το πιο ισχυρό κίνητρο είναι το χρήμα. Εκεί όπου θα διασωθεί ένα μοναδικό διαμάντι, «το αστέρι της ελπίδας», ένα διαμάντι που το συνοδεύει μια κατάρα και όποιος το έχει τον βρίσκει άσχημο τέλος. Ένα διαμάντι που θα επιβεβαιώσει τον θρύλο του.

Ο εγκέφαλος της σπείρας φαίνεται ότι έχει επεξεργαστεί με προσοχή κάθε λεπτομέρεια του σχεδίου. Έχει χτίσει και την κατάλληλη εικόνα μέσα από το διαδίκτυο και ο συγγραφέας βρίσκει την ευκαιρία να παρατηρήσει πόσο επικίνδυνος μπορεί να γίνει ο παγκόσμιος ιστός με ακατάλληλη χρήση.

Ο Κώστας Στοφόρος δεν πιστεύει ότι πρέπει να κρύβονται πράγματα από νεαρούς αναγνώστες. Έτσι, δεν διστάζει να βάλει στο βιβλίο του και αστυνομικούς που προτιμούν να υπηρετούν το κακό, αν θεωρούν ότι από εκεί θα έχουν μεγαλύτερο κέρδος, δείχνοντας ότι την εμπιστοσύνη πρέπει κανείς να την κερδίζει με τις πράξεις του και όχι με την ιδιότητά του. Κανείς δεν είναι καλός μόνο και μόνο επειδή είναι αστυνομικός ή επειδή είναι Έλληνας. «Και πάντα υπήρχε και η Ελλάδα των ανθρώπων με τις μαύρες μπλούζες. Υπήρχαν κι εκείνοι που φανερά είτε σιωπηρά τους χειροκροτούσαν. Εκείνοι που θεωρούσαν ακόμη πως πίσω από όσα φοβερά συνέβαιναν στη χώρα βρίσκονταν οι… Εβραίοι».

kstofrs Στην εξέλιξη της περιπέτειας η παρέα θα καταφέρει να ενωθεί και πάλι, ενώ θα υπάρξει απαγωγή, θα μεσολαβήσουν διορατικοί άνθρωποι, απόγονοι που εμφανίζονται απρόσμενα, και η βοήθεια μπορεί να έρθει από εκεί που δεν το περιμένει κανείς. Το βιβλίο κλείνει με μια φαντασμαγορική σκηνή στη λίμνη, μια σκηνή που εύκολα φανταζόμαστε στη μεγάλη οθόνη.