fbpx
Marc Roche: «Κραχ διαρκείας»

Marc Roche: «Κραχ διαρκείας»

Μας αρέσει ο Μαρκ Ρος: όχι μόνο γιατί λέει τα πράγματα με τ’ όνομά τους, αλλά και γιατί τα λέει, τα γράφει για την ακρίβεια, με το ταλέντο του έμπειρου δημοσιογράφου που κατέχει το γνωστικό αντικείμενό του, έχει διασφαλίσει την ακρίβεια των πηγών του και δεν διστάζει να συγκρουστεί με τους γίγαντες του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, με τους οποίους συστηματικά καταπιάνεται. Δεν είναι επαναστάτης ο άνθρωπος, το έχει άλλωστε δηλώσει κατ’ επανάληψη: του αρέσει ο καπιταλισμός, θέλει όμως το παιχνίδι να παίζεται καθαρά και επί ίσοις όροις για όλους.

Έχει βέβαια παραδεχτεί με περισσή ειλικρίνεια, ήδη από το προηγούμενο βιβλίο του (Οι Banksters:
Ταξίδι στον κόσμο των καπιταλιστών φίλων μου http://diastixo.gr/kritikes/meletesdokimia/4196-banksters), ότι αν και τόσο κοντά στο θέατρο των τρομερών γεγονότων της περιόδου 2007-2008, δεν είχε πάρει χαμπάρι. Του συγχωρούμε την… εγκληματική αμέλεια και προχωράμε στο πιο πρόσφατο βιβλίο του, το οποίο είναι κι αυτό ένα «ταξίδι» στον τραπεζικό (υπό)κοσμο.

Σε πρώτο κάδρο οι μεγάλοι και ισχυροί

Αυτή τη φορά ο Ρος επιχειρεί κάτι διαφορετικό σε σχέση με τα άλλα δύο εξαιρετικά βιβλία του Η Τράπεζα: Πώς η Goldman Sachs κυβερνά τον κόσμο (Μεταίχμιο, 2011) και τους Banksters. Ενώ στο πρώτο ασχολείται με την πιο ισχυρή τράπεζα του κόσμου ξετινάζοντάς την (και προκαλώντας φυσικά την οργή της) και στο δεύτερο περιγράφει απολαυστικά στιγμιότυπα καθημερινής τραπεζικής αλητείας ανά τον κόσμο, εδώ, στο Κραχ, γυρνάει τον χρόνο πίσω, στο 2007, κι επιχειρεί μια ιστορική αποτίμηση των γεγονότων της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης αναδεικνύοντας αθέατες πλευρές της.

Ο Ρος δεν είναι καθόλου αισιόδοξος ότι η κρίση του 2007 και οι μετασεισμοί της –που φτάνουν μέχρι τις μέρες μας– έπεισαν τους Ευρωπαίους τραπεζίτες να σταματήσουν την τυχοδιωκτική λειτουργία των ιδρυμάτων τους ή τους Ευρωπαίους πολιτικούς να λάβουν αποφάσεις ελέγχου της αγοράς κεφαλαίων. Για την ακρίβεια, πιστεύει ότι ο κίνδυνος είναι υπαρκτός.

Με συνεχείς αναφορές στις τραπεζικές εξελίξεις στις ΗΠΑ (τη Μέκκα του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού και μήτρα της παγκόσμιας κρίσης) και τη Γαλλία την οποία γνωρίζει πολύ καλά (αν και Βέλγος ο ίδιος), ο Ρος περιγράφει με λεπτομέρειες κι απόλυτη χρονολογική σειρά το τι προηγήθηκε της έκρηξης των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων των ΗΠΑ, αναλύοντας ταυτόχρονα τον σκοτεινό ρόλο των Ευρωπαίων τραπεζιτών ειδικά το καλοκαίρι του 2007. Στο επίκεντρο της ανάλυσής του και, φυσικά, στο στόχαστρο ετούτης εδώ της επίθεσής του βρίσκεται η BNP Paribas, η μεγάλη, πανίσχυρη, γαλλική τράπεζα, επιβαρυμένη με αρκετές καταδίκες για σειρά τραπεζικών αδικημάτων ήδη από τα πρώτα χρόνια της συγκεκριμένης δεκαετίας, ο ρόλος της οποίας στο να «περάσει» η κρίση από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη υπήρξε, σύμφωνα με τον Ρος, καθοριστική.

Τα γεγονότα που περιγράφει ο Ρος δεν μας είναι άγνωστα, καθώς αρκετοί συγγραφείς τα τελευταία χρόνια έχουν καταγράψει από διάφορες οπτικές πλευρές το τι συνέβη μεταξύ 2007 και 2008 στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και πώς η κρίση πέρασε από τη Δύση στην Ανατολή – κι ο δικός μας Γ. Βαρουφάκης έχει δώσει τη δική του εκδοχή στα Παγκόσμιος Μινώταυρος: Οι πραγματικές αιτίες της οικονομικής κρίσης (Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2012) και Η αρπαγή της Ευρώπης: Οι ρίζες της καταστροφικής διαχείρισης μιας αναπόφευκτης κρίσης (Εκδόσεις Πατάκη, 2016).

Ο Ρος όμως, εξαιρετικά πληροφορημένος και ικανότατος αναλυτής, έχει την ικανότητα να μας βάλει μέσα στις αίθουσες που συνεδριάζουν τα διοικητικά συμβούλια των τραπεζικών οργανισμών, να μας περάσει πίσω από τις κλειστές πόρτες των συσκέψεων και να μας αναπαραστήσει με δραματικό τόνο, βήμα βήμα, την ξέφρενη πορεία του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος προς την καταστροφή.

Οι πρωταγωνιστές στο στόχαστρο

Έτσι, προσφέρει στο κοινό του μία ακόμα ερμηνεία του φαινομένου της κατάρρευσης της τραπεζικής αγοράς την περίοδο 2007-2008, δοσμένη όμως μέσα από ενδελεχή εξιστόρηση παράλληλων (ή και εφαπτόμενων) τραπεζικών ιστοριών και μέσα από την ανάλυση συγκεκριμένων παραδειγμάτων τραπεζικής απάτης, χρηματιστηριακής κοροϊδίας και κρατικής ολιγωρίας· εκρηκτικό κοκτέιλ το οποίο ήταν αναμενόμενο να οδηγήσει στην καταστροφή. Την ίδια στιγμή που ο πρόεδρος της Federal Reserve των ΗΠΑ, ο πολύς Μπεν Μπερνάκι, εκτιμούσε (2007) ότι το κόστος της κατάρρευσης της αγοράς των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων θα ήταν της τάξης των 50-100 δισ. δολαρίων, θα ήταν δηλαδή απόλυτα διαχειρίσιμο. Σαν τον δικό μας Γιώργο Αλογοσκούφη που θεωρούσε (2008) την ελληνική οικονομία απολύτως θωρακισμένη απέναντι στην κρίση.

Στο βιβλίο του, ο Ρος τα βάζει με τους κορυφαίους οικονομικούς παράγοντες του ευρωπαϊκού στερεώματος κι έχει πάντα ένα «καρφί» για τους διαπρεπείς γραφειοκράτες: αποκαλεί τον Ζαν Κλοντ Τρισέ, τον τότε πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, «αδίστακτο κι αμείλικτο στρατιώτη της γερμανικής κεντρικής τράπεζας». Θεωρεί ότι ο Μανουέλ Μπαρόζο επιλέχθηκε για την προεδρία της Κομισιόν «σύμφωνα με τον κανόνα του ελάχιστου κοινού παρανομαστή» καθώς, σύμφωνα με τον Ρος, «δεν είναι οραματιστής αλλά ειδικός σε παρασκηνιακούς χειρισμούς», ενώ ανάλογα βιτριολικές είναι οι εκτιμήσεις του για άλλες προσωπικότητες της περιόδου όπως ο Ντομινίκ Στρος-Καν, η Κριστίν Λαγκάρντ, ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ κ.ά.

Όσο για τον Χανκ Πόλσον, υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της κρίσης, θεωρεί ότι ο ομφάλιος λώρος του με την Goldman Sachs, της οποίας υπήρξε υπάλληλος για 30 χρόνια και πρόεδρος επί 7ετία, δεν κόπηκε ποτέ: «το αίμα νερό δεν γίνεται» γράφει ο Ρος για τη σκανδαλώδη εύνοια των πολιτικών υπέρ της συγκεκριμένης τράπεζας. Το κεφάλαιο «Τι απέγιναν όλοι αυτοί» στο οποίο εξετάζει τις πορείες των θλιβερών (ή μη) πρωταγωνιστών της περιόδου εκείνης είναι ένα από τα πιο δυνατά του βιβλίου.

Τι ήταν τελικά εκείνο που έφταιξε; Ποιος ήταν ο λόγος για τον οποίο το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα αποδείχτηκε τόσο ευάλωτο στην εκ των ΗΠΑ προερχόμενη κρίση; Σύμφωνα με τον Βέλγο δημοσιογράφο και συγγραφέα, διάφορες ευρωπαϊκές τράπεζες, μικρομεσαίας κεφαλαιοποίησης ως επί το πλείστον, υπέπεσαν στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν τα «τοξικά» δάνεια από τις ΗΠΑ για να αυξήσουν την κερδοφορία τους και να ενισχύουν έτσι την έξωθεν καλή μαρτυρία τους, αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Ταυτόχρονα η απουσία ελεγκτικών μηχανισμών και η τυφλή εμπιστοσύνη των αγορών (αλλά και των πολιτικών) σε ορισμένους εμβληματικούς τραπεζίτες έπαιξαν ρόλο στην καθυστερημένη κινητοποίηση τόσο της Κομισιόν όσο και των άλλων θεσμικών φορέων: κεντρικές τράπεζες, κυβερνήσεις, κοινοβούλια κ.λπ.

Ο Ρος δεν είναι καθόλου αισιόδοξος ότι η κρίση του 2007 και οι μετασεισμοί της –που φτάνουν μέχρι τις μέρες μας– έπεισαν τους Ευρωπαίους τραπεζίτες να σταματήσουν την τυχοδιωκτική λειτουργία των ιδρυμάτων τους ή τους Ευρωπαίους πολιτικούς να λάβουν αποφάσεις ελέγχου της αγοράς κεφαλαίων. Για την ακρίβεια, πιστεύει ότι ο κίνδυνος είναι υπαρκτός. Μία δεκαετία μετά, «η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να κάθεται πάνω σε ένα βαρέλι με μπαρούτι… Οι πιθανές χρηματιστηριακές φούσκες, έτοιμες ανά πάσα στιγμή να σκάσουν σε περίπτωση αντιστροφής της τάσης, είναι αμέτρητες» υποστηρίζει.

 

Κραχ διαρκείας
Η μυστική ιστορία της κρίσης
Marc Roche
Μετάφραση: Αριστέα Κομνηνέλλη
Μεταίχμιο
336 σελ.
ISBN 978-618-03084-6-4
Τιμή: € 16,50
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ben Ansell: «Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει»

Ο Μπεν Άνσελ στο βιβλίο του Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει: Πέντε παγίδες και πώς να τις αποφύγουμε, το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση του Γιώργου Μαραγκού, καταπιάνεται...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ελένη Κ. Σπηλιώτη: «Εθνικός Διχασμός: Φιλοβασιλικοί εξόριστοι στη Σκόπελο»

Μ’ ένα σαπιοκάραβο, μέσα σε κατακλυσμιαία βροχή και με φόβο πιθανού τορπιλισμού, φτάνει στις 31 Ιανουαρίου 1918 στη Σκόπελο μια ομάδα επιφανών πολιτικών και άλλων προσώπων που με απόφαση του...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
«Για τη διαχείριση του πένθους και της απώλειας» και «Γιατί υπάρχει το κακό στον κόσμο;»

Αν υπάρχει ένας μελετητής ικανός να μας εισάγει τόσο στον πλούτο της γλώσσας όσο και των ιδεών του Μεγάλου Ιεράρχη Βασιλείου αλλά και του Πλουτάρχου είναι ο Ιωάννης Πλεξίδας. Με από πολλών ετών...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.