Ελένη Λαδιά: «Τα άλογα των συγγραφέων»
Ο «καλπασμός» ο οποίος δείχνει να εμφανίζεται στον τίτλο του βιβλίου της Ελένης Λαδιά, που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις της Εστίας, αποτυπώνει μέρος μόνο της δύναμης και της ποικιλίας οι οποίες χαρακτηρίζουν τα κείμενα που περιέχονται σε αυτήν τη συλλογή «μικρών δοκιμίων», όπως αναφέρεται στο εξαιρετικό εξώφυλλο, το κοσμημένο με κολάζ-έργο της συγγραφέως.
Τα «Άλογα των συγγραφέων», ένα εκ των 45 κειμένων της έκδοσης, τα περισσότερα των οποίων φιλοξενήθηκαν από το 2012 έως το 2015 εδώ, στο diastixo.gr, δεν είναι, αν και θα μπορούσε, ένας έπαινος προς τις εκλεκτές διάνοιες των ομοτέχνων της, αλλά προσκύνημα συγκίνησης και σεβασμού προς «δύο ευγενείς φύσεις», τον Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι και τον Φρειδερίκο Νίτσε, τον μεγαλοφυή πεζογράφο και τον ριζοσπαστικό φιλόσοφο, τις οποίες συνέδεσε, πέραν της πνευματικής συγγένειας την οποία αναδεικνύει η Ελένη Λαδιά, ένα μυθιστορηματικό όνειρο και η πραγμάτωσή του.
Μέτρο, χάρις, γνώση και φροντίδα του λόγου, τέχνη στην οποία αφοσιώθηκε με θρησκευτική ευλάβεια η πολυβραβευμένη και σπουδαία μας συγγραφεύς, αλλά και αγωνία, μεγάλη αγωνία και πάθος για την ελληνική γλώσσα.
Όπως στο σύνολο του έργου της, έτσι και εδώ, η λογοτέχνις ανακαλύπτει και αποκαλύπτει, φωτίζει αδιόρατες ή και αόρατες ιδέες και άγνωστες αποχρώσεις της ανθρώπινης σκέψης, άλλοτε βαδίζοντας με συγκίνηση στα σκοτεινά της θλίψης, για παράδειγμα στα κείμενά της-αναφορές σε αναχωρήσαντες φίλους, όπως τους: Δ. Π. Παπαδίτσα, Ανδρέα Καραντώνη, Νανά Ησαΐα, Μίρκα Γεμεντζάκη, Μάνια Καραϊτίδη, Ahmed Etman, Σπύρο Παπαγεωργίου κ.ά., άλλοτε πετώντας πάνω από μνήμες αισθημάτων, όπως στην εξαίρετη «Αστρική φιλία» ή τον «Διπλό καλλιτέχνη», συχνά καταδυόμενη στις εκλεκτές συγγένειες των μεγάλων πνευματικών δημιουργών και βέβαια αναδυόμενη γοητευτικά μέσ’ απ’ τις μύριες πτυχές της ελληνικής μυθολογίας και φιλοσοφίας με κορυφαία κείμενα όπως: «Η αξία του μύθου», «Η γενεαλογία των μάντεων στον αρχαιοελληνικό κόσμο», «Οι φιλόμυθοι» κ.ά.
Τα Άλογα των συγγραφέων αποτελούν «εξ αίματος» συγγενικό βιβλίο του πρόσφατα επανεκδοθέντος Ποικιλόγραφου Βιβλίου (εκδόσεις Αρμός), το οποίο περιλαμβάνει τα κείμενά της από το 1972 μέχρι το 2012. Όσοι είχαμε την τύχη και τη χαρά να διαβάσουμε εκείνη την πρώτη συλλογή είναι βέβαιο ότι απολαύσαμε και μαγευτήκαμε τόσο από το περιεχόμενο, τη θεματολογία και τις ιδέες που διατρέχουν τα κείμενα όσο και από την καθαρή, την κρυστάλλινή τους γλώσσα.
Η ίδια καλλιέπεια αναμένει όσους θα απολαύσουν και αυτήν τη δεύτερη συλλογή. Μέτρο, χάρις, γνώση και φροντίδα του λόγου, τέχνη στην οποία αφοσιώθηκε με θρησκευτική ευλάβεια η πολυβραβευμένη –έχει τιμηθεί με Β' Κρατικό Βραβείο (1981) για τον Χάλκινο ύπνο και με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1991) για την Ωρογραφία, βιβλίο που ήταν υποψήφιο για το Ευρωπαϊκό Βραβείο του 1993, καθώς και με το Κρατικό Βραβείο 2006 για το βιβλίο Η γυναίκα με το πλοίο στο κεφάλι– και σπουδαία μας συγγραφεύς, αλλά και αγωνία, μεγάλη αγωνία και πάθος για την ελληνική γλώσσα, όπως στα υπέροχα: «Πάντοτε ωραία και μουσικά» ή «Τα δάκρυα των “γραμμάτων”», χαρακτηρίζουν το νέο της πόνημα.
Αψεγάδιαστα ελληνικά, που αντλούν τον πλούτο τους από τις ανεξάντλητες δεξαμενές της αιώνιας γλώσσας μας, δίνουν τα απαραίτητα εργαλεία στην πεζογράφο με την ποιητική αφαίρεση και στην ποιήτρια με τη φιλοσοφική ενατένιση για να διδάξει, όπως πάντα με άριστη οικονομία, χωρίς πλατειασμούς, τόσο τα ζητήματα περί των οποίων επιλέγει να εισηγηθεί όσο και τις αρετές του δοκιμιακού λόγου.
Τα θέματά της, αιώνια αλλά και επίκαιρα, έρχονται να πλουτίσουν ένα ήδη τεράστιο πεζογραφικό, δοκιμιακό και αρχαιογνωστικό έργο και να απαντήσουν, με ευστοχία και θάρρος, σε ερωτήματα του σημερινού και του αυριανού Έλληνα, αυτού που αγωνιά για ετούτη την καθημαγμένη πατρίδα, εκείνου που ζητά, που απαιτεί πολλές φορές, από τους πνευματικούς ανθρώπους να θέσουν τα σημάδια πάνω στα οποία θα χαραχτεί η πορεία και το μέλλον του τόπου.
Κι αυτό το μέλλον, αυτή η πορεία περνούν πρώτα και κύρια από τη γνώση και την αυτοσυνειδησία, αρετές που μόνον η παιδεία μπορεί να καλλιεργήσει. Η ελληνική παιδεία, η σύγχρονη εκπαίδευση, που επιβάλλεται να συμπεριλάβει στους κόλπους της και στο περιεχόμενο των διδακτικών εγχειριδίων της τα καλύτερα σημεία του έργου της μεγάλης μας συγγραφέως, δωρίζοντας στις επερχόμενες γενιές μια τεράστια πνευματική κληρονομιά.
Τα άλογα των συγγραφέων
Ελένη Λαδιά
Βιβλιοπωλείον της Εστίας
151 σελ.
ISBN 978-960-05-1675-3
Τιμή: €18,00
