fbpx
Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος: «Πόθεν και πότε οι Έλληνες;»

Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος: «Πόθεν και πότε οι Έλληνες;»

Ο τίτλος του ογκώδους και λίαν ενδιαφέροντος βιβλίου του Θεόδωρου Γιαννόπουλου, «Πόθεν και Πότε οι Έλληνες;», μαζί με τον συνοδευτικό και εκτεταμένο παράτιτλό του, είναι σαφέστατος. Παράλληλα, είναι εξίσου σαγηνευτικός, προκλητικός και ανοίγει την όρεξη σε μια ποικιλία αναγνωστών, οι οποίοι ένθεν και ένθεν της επιστήμης και του χάσματος που χωρίζει πολλούς από αυτήν, θυμούνται τη σπουδαία καταγωγή τους, όποτε και όπου τους συμφέρει, παραγνωρίζοντάς την, όταν τούτο απαιτεί σκέψη και κόπο.

Το βιβλίο περιέχει διασαφηνιστικό πρόλογο του επιμελητή και του συγγραφέα, ενημερωτική εισαγωγή για την υπεύθυνη πληροφόρηση, την Ιστορία και την προϊστορία, και ακολουθούν οχτώ κεφάλαια, στα οποία εκτίθενται τα θέματα: 1.«''Πόθεν και Πότε οι Έλληνες;'' Θεωρητική ανάλυση και ανασκευή του ερωτήματος», 2.«Μια γλώσσα και ένας τόπος. Η γλωσσολογική και αρχαιολογική αφετηρία», 3.«Οι φιλολογικές έρευνες και οι αρχαιότερες καταγραφές της ελληνικής γλώσσας», 4.«Η περίοδος των κάθετων λακκοειδών τάφων», 5.«Οι πολιτιστικές μεταβολές στον ελλαδικό χώρο κατά την ύστερη 3η χιλιετία π.Χ. – Το φαινόμενο Cetina», 6.«Η ''σκοτεινή'' 4η χιλιετία π.Χ.», 7.«Εξινδοευρωπαϊσμός – Εκνεολιθισμός; Η θεωρία Γλώσσας-Γεωργίας του Colin Renfrew», 8.«Επιστρέφοντας στην Παλαιολιθική». Ακολουθεί μια Περίληψη στην Αγγλική, Βιβλιογραφία, Κατάλογος εικόνων, Γλωσσάρι ξένων αρχαιολογικών πολιτισμών, Ευρετήριο.

Κι επειδή το να μελετήσει κανείς αυτό το πολύ ενδιαφέρον, ογκώδες βιβλίο απαιτεί και πολύ χρόνο, επιστημονικό ενδιαφέρον και επιστημονική κατάρτιση, θα σταθούμε στον πρόλογο και στην εισαγωγή, από την οποία μπορούμε να αντλήσουμε υλικό για την παρούσα περίσταση.

Στον πρόλογο του επιμελητή Άγγελου Χανιώτη, διαβάζουμε τα εξής διασαφηνιστικά: Η ταυτότητα ενός λαού προσδιορίζεται από την έρευνα της απώτατης καταγωγής του και της γλώσσας του... Το ερώτημα των καταβολών «πόθεν και πότε» παραμένει δημοφιλές και επίκαιρο. Η ταυτότητα των Ελλήνων απασχόλησε την αρχαιολογική γλωσσική έρευνα ως επιστημονικό ερώτημα και λιγότερο ως πατριωτική αποστολή...

Στον πρόλογο του συγγραφέα βρίσκουμε τους στόχους του βιβλίου: Πρώτος στόχος, η διερεύνηση του κυρίως θέματος, των απαρχών του ελληνικού πολιτισμού, διερεύνηση που αφορά «την προέλευση όχι μόνο των Ελλήνων, δηλαδή της ελληνικής γλώσσας... αλλά και των άλλων κύριων γλωσσικών οικογενειών του κόσμου». Δεύτερος στόχος, η συστηματική επισκόπηση ορισμένων δεδομένων της προϊστορίας του Αιγαίου. Τρίτος, ο διάλογος με τη δυσμενή περιρρέουσα ατμόσφαιρα.

Ο συγγραφέας προβαίνει στην οριοθέτηση της επιστήμης από τη μη επιστήμη, στον ορισμό της χρονικής αφετηρίας του ελληνικού πολιτισμού, σχολιάζει την προσπάθεια της φιλολογικής έρευνας βάσει γλωσσικών και αρχαιολογικών δεδομένων, προβαίνει σε εξέταση άλλων χρονικών περιόδων της προϊστορίας, εν γένει προσπαθεί, με τα όπλα της επιστήμης και όχι της «εθνικής υπερηφάνειας» ή μοναδικότητας του υπερούσιου λαού μας, να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, διευκρινίζοντας παραεπιστημονικούς μύθους και άλλα φληναφήματα που κυκλοφορούν κυρίως στο Διαδίκτυο, που νομίζουν πως ανεβάζουν τους πόντους στην κλίμακα των αξιών της ελληνικής καταγωγής και ενισχύουν το φρόνημα σε καιρούς χαλεπούς.

Δείγματος χάριν σταχυολογώ στην τύχη: οι λέξεις θάλασσα, έλαιον, οίνος, δάφνη, θώραξ, ξίφος, λαβύρινθος, ερέβινθος, υάκινθος, άναξ, κίθαρις δεν ετυμολογούνται ελληνικά. Επίσης, με την «αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β' καταρρίφτηκε άπαξ διά παντός και μια, αν και μειοψηφική, άποψη περί της ελεύσεως των Ελλήνων... στα τέλη της Μυκηναϊκής εποχής». Η 3η χιλιετία, με την αλματώδη εξέλιξη της ναυσιπλοΐας και των υπερπόντιων επαφών, είναι το ιδανικό πεδίο για ναυτικές περιπλανήσεις και η κατάλληλη ευκαιρία για θρύλους και διηγήσεις που θα μπορούσαν να είναι το «σκηνικό για εκείνο το είδος περιπετειών που περιγράφονται στην Οδύσσεια». Κι ακόμα, «η 3η χιλιετία... είναι η ''δημιουργός της Μεσογείου''».

«Η γεωγραφική θέση του οικισμού του Νυδρίου έχει παρομοιαστεί ακριβώς με αυτή της Τροίας... η Τρωάδα και η περιοχή του Ιονίου... τα δύο αυτά κέντρα είναι ενταγμένα σε ένα κοινό και ευρύ δίκτυο πολιτιστικών επαφών». Στη μινωική Κρήτη είχε αρχίσει ο «πρώτος εγγράμματος – μάλλον όμως όχι και ελληνόφωνος, πολιτισμός της Ευρώπης».

Τελειώνοντας με το «Πόθεν και Πότε οι Έλληνες;», ερώτημα πολύ δύσκολο να απαντηθεί μονολεκτικά, ας κρατήσουμε στη μνήμη τη φράση του Βρετανού αρχαιολόγου σερ John Myres, που λέει: «Οι Έλληνες ήταν πάντοτε στη διαδικασία του γίγνεσθαι» και ο συγγραφέας συμβουλεύει να μη ζητάμε το «σημείο μηδέν» όπου οι Έλληνες εισέρχονται στον ελλαδικό χώρο. Κι ακόμα, δεν είναι τόσο το «τι» της επιστήμης, όσο το «πώς», που θα αναδείξει και την αξία του «τι».

Όπως είπαμε, το βιβλίο απαιτεί επιστημονική κατάρτιση και θα είναι χρήσιμο στους επιστήμονες που ασχολούνται με το θέμα και καλό βοήθημα για κάθε ικανό να διεξέλθει τις σελίδες του. Οπωσδήποτε θα πρέπει να βρίσκεται στα ράφια κάθε αξιοπρεπούς, δημόσιας ή ιδιωτική βιβλιοθήκης.

 

«Πόθεν και πότε οι Έλληνες;»
Οι υπεύθυνες απαντήσεις της επιστήμης και η παρούσα κατάσταση της έρευνας για την πρώτη αρχή του ελληνικού πολιτισμού
Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος
επιμέλεια σειράς: Άγγελος Χανιώτης
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
646 σελ.
Τιμή € 25,00


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ben Ansell: «Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει»

Ο Μπεν Άνσελ στο βιβλίο του Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει: Πέντε παγίδες και πώς να τις αποφύγουμε, το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση του Γιώργου Μαραγκού, καταπιάνεται...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ελένη Κ. Σπηλιώτη: «Εθνικός Διχασμός: Φιλοβασιλικοί εξόριστοι στη Σκόπελο»

Μ’ ένα σαπιοκάραβο, μέσα σε κατακλυσμιαία βροχή και με φόβο πιθανού τορπιλισμού, φτάνει στις 31 Ιανουαρίου 1918 στη Σκόπελο μια ομάδα επιφανών πολιτικών και άλλων προσώπων που με απόφαση του...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
«Για τη διαχείριση του πένθους και της απώλειας» και «Γιατί υπάρχει το κακό στον κόσμο;»

Αν υπάρχει ένας μελετητής ικανός να μας εισάγει τόσο στον πλούτο της γλώσσας όσο και των ιδεών του Μεγάλου Ιεράρχη Βασιλείου αλλά και του Πλουτάρχου είναι ο Ιωάννης Πλεξίδας. Με από πολλών ετών...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.