Jan Mohnhaupt: «Ζώα στον εθνικοσοσιαλισμό»

Ένα αλλόκοτο και εξαιρετικά πρωτότυπο βιβλίο για το Τρίτο Ράιχ, για ένα παραμελημένο και παραγνωρισμένο θέμα, υπογράφει ο Γερμανός δημοσιογράφος και συγγραφέας Γιαν Μονχάουπτ. Ο μύθος ότι οι Ναζί υπήρξαν φιλόζωοι κρατάει γερά ως τις μέρες μας και έχει την αφετηρία του στο γεγονός ότι ο ίδιος ο Φύρερ είχε έναν θηλυκό γερμανικό ποιμενικό, τη διάσημη Μπλόντι, την οποία και υπεραγαπούσε. Τα πράγματα όμως δεν είναι πάντοτε όπως φαίνονται. Αν κοιτάξει κανείς πιο προσεκτικά κάτω από τη φανταχτερή επιφάνεια, θα προκύψει ότι ο ρατσισμός και η βία που επιδείκνυε το καθεστώς εναντίον πολλών ανθρώπων ίσχυε τελικά και για τα ζώα.

Αποδεικνύεται επομένως μέσα από την έρευνα του συγγραφέα ότι οι Ναζί ήταν φιλόζωοι –ή αυτό το πρόσωπο έδειχναν προς τα έξω– μονάχα όταν αυτό τους συνέφερε πραγματικά, δηλαδή μόνο όταν είχαν να αποκομίσουν κάποιο όφελος από αυτό. Πιο συγκεκριμένα, το βιβλίο θίγει θέματα που σχετίζονται με τρόπο απίστευτο με τα ζώα και τη ζωοφιλία στο Τρίτο Ράιχ, όπως τις διατροφικές συνήθειες του γερμανικού λαού, την εκπαίδευση στο Τρίτο Ράιχ, αλλά και προσφιλείς στους Ναζί συνήθειες. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι ο ίδιος ο Φύρερ απεχθανόταν το κυνήγι, το οποίο τόσο λάτρευαν άλλοι υφιστάμενοί του και ειδικά ο πανίσχυρος Χέρμαν Γκέρινγκ. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο Χίτλερ αγαπούσε πραγματικά τα ζώα. Χαρακτηριστική είναι η αντίδρασή του προς τη δήθεν αγαπημένη του σκύλα Μπλόντι όταν την εξαναγκάζει σε αυτοκτονία με αμπούλα υδροκυάνιου, πριν αυτοκτονήσει ο ίδιος, ένα γεγονός το οποίο φέρεται να αντιμετώπισε με αδιαφορία.

Κι αν κάποιοι Ναζί καταδίκαζαν τις πρακτικές του κυνηγιού, άλλοι θεωρούσαν ότι το κυνήγι απηχεί τη συνέχεια της πρωσικής γερμανικής παράδοσης. Ακόμη, μπορεί ο ίδιος ο Χίτλερ να μην έτρωγε κρέας, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο γερμανικός λαός ενέκρινε την πρακτική του αυτή. Ο Γιαν Μονχάουπτ αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο στην εκτροφή και τη σφαγή των χοίρων, η οποία διογκώθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Αν κοιτάξει κανείς πιο προσεκτικά κάτω από τη φανταχτερή επιφάνεια, θα προκύψει ότι ο ρατσισμός και η βία που επιδείκνυε το καθεστώς εναντίον πολλών ανθρώπων ίσχυε τελικά και για τα ζώα.

Ένα ακόμη κεφάλαιο του βιβλίου είναι αφιερωμένο στον βαρύ φόρο αίματος που πλήρωσαν τα άλογα κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης του Σχεδίου Μπαρμπαρόσα, της γερμανικής, δηλαδή, εισβολής στη Ρωσία. Τριάμισι εκατομμύρια άλογα, μουλάρια και γαϊδούρια χρησιμοποιήθηκαν συνολικά για την εκστρατεία αυτή και τα περισσότερα από αυτά άφησαν την τελευταία τους πνοή στο φονικό ανατολικό μέτωπο.

Εξόχως διαφωτιστικό είναι το κεφάλαιο που αναφέρεται στην ιδεολογία που ήθελαν να περάσουν οι Ναζί στα μυαλά των νέων μέσω της εκπαίδευσης και στο πώς η ρατσιστική ιδεολογία εναντίον μερικών ζώων πέρασε τελικά αυτούσια και εναντίον κάποιων ομάδων ανθρώπων.

Ο αναγνώστης θα μάθει πράγματα που κυριολεκτικά θα τον καταπλήξουν, όπως το ότι οι περισσότεροι Ναζί απεχθάνονταν τις γάτες, ως συνέχεια του μίσους που έτρεφαν γι’ αυτές οι περισσότεροι άνθρωποι του Μεσαίωνα, θεωρώντας τες διαβολικές. Επίσης, οι περισσότεροι αγνοούν ότι δίπλα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ λειτουργούσε ζωολογικός κήπος ή ότι στο στρατόπεδο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα υπήρχε περιστερώνας και κλουβιά με αλεπούδες προς διασκέδαση των Ναζί φρουρών.

diastixo.gr | βιβλίο & τέχνες Εν κατακλείδι, το βιβλίο είναι εξαιρετικά καλογραμμένο και ο συγγραφέας βασίζει την αλήθεια των γραφομένων του σε έγγραφα και πηγές της εποχής, με πολλές παραπομπές. Το ύφος του, δε, είναι συχνά ειρωνικό και επικριτικό προς τους Ναζί. Ο Μονχάουπτ καταρρίπτει τον μύθο των φιλόζωων Ναζί και δεν καταφέρνει να κρύψει την απέχθειά του για τους ανθρώπους του καθεστώτος και τον ίδιο τον Φύρερ. Το βιβλίο του αξίζει να διαβαστεί επειδή αφορά ένα παραγκωνισμένο θέμα, για το οποίο ακόμη και οι ίδιοι οι ιστορικοί δεν γνωρίζουν πολλά, αλλά και επειδή οι παράπλευρες όψεις του ζητήματος αυτού μας αφορούν όλους και αποδεικνύονται εξαιρετικά ενδιαφέρουσες.