Samer N. Abboud: «Συρία»
Η συμμαχία Ρωσίας-Ιράν-Χεζμπολάχ έσωσε το καθεστώς Άσαντ σε μια σύρραξη που συγκλόνισε τη Συρία και αποτέλεσε μια από τις βιαιότερες πολεμικές συγκρούσεις μετά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο, προκαλώντας τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή. Οι Ρώσοι, που παραδοσιακά έχουν συμφέροντα στην περιοχή (ρωσικές εταιρείες εξοπλισμών κρατούσαν ανεξόφλητες στρατιωτικές συμβάσεις τεσσάρων δισεκατομμυρίων δολαρίων), δεν ήταν διατεθειμένοι να αφήσουν τον Άσαντ να χάσει τα ηνία της εξουσίας, το Ιράν από τη μεριά του ήθελε οπωσδήποτε έναν σύμμαχο στην περιοχή για να αντιμετωπίσει την απειλή του Ισραήλ ενώ η Χεζμπολάχ, η πιο ισχυρή ένοπλη οργάνωση στον αραβικό κόσμο, δεν ήθελε να χάσει τις οδούς ανεφοδιασμού όπλων από το Ιράν, που περνούν μέσα από τα σύνορα της Συρίας και του Λιβάνου.
Εκτός των άλλων, ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία σηματοδότησε και την κατάρρευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες του Ντόναλντ Τραμπ προωθούσαν τη σταδιακή απομάκρυνση των αμερικανικών στρατευμάτων από την περιοχή αφήνοντας το έδαφος ανοιχτό σε δυνάμεις όπως το Ιράν και η Σαουδική Αραβία. Το όλο σκηνικό περιπλέχτηκε ακόμα περισσότερο με την εμφάνιση ενόπλων δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή, ανάμεσα στις οποίες η πιο γνωστή ήταν αυτή του ISIS, που έφτασε στο απόγειο της δύναμής της με την κατάληψη της Μοσούλης (Ιούνιος 2014), ενώ σήμερα σύμφωνα με τους ειδικούς έχει χάσει κάθε έρεισμα. Τον αναβρασμό που ακολούθησε προσπάθησε να εκμεταλλευτεί καιροσκοπικά, όπως συνηθίζει, η Τουρκία, με τη δικαιολογία της αποτροπής σχηματισμού κουρδικού κράτους, ενώ άλλες ισχυρές οικονομικά χώρες, όπως το Κατάρ, επιδίωξαν να διευρύνουν την επιρροή τους χρηματοδοτώντας τους αντιπάλους του συριακού καθεστώτος.
Σε τελική ανάλυση, σ’ αυτή τη σύγκρουση δεν υπάρχει νικητής.
Ο Samer N. Abboud, αναπληρωτής καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Villanova της Φιλαδέλφειας, μελετά το σύνθετο τοπίο που διαμορφώθηκε στη Συρία, όπου οι επαναστατικές δυνάμεις δεν κατάφεραν να ανατρέψουν το τυραννικό καθεστώς του Άσαντ, το οποίο κατά τη συνήθειά του χρησιμοποίησε μεθόδους ωμής βίας, επειδή οι διασπασμένες δυνάμεις τους δεν μπόρεσαν να βρουν κοινή πορεία και στοχευμένη προοπτική. Ο Abboud φωτίζει από όλες τις μεριές το σκηνικό που έκανε τον Μοχάμεντ Αλούς, από διοικητή μιας ένοπλης ισλαμικής ομάδας, επικεφαλής των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων από τη μεριά της αντιπολίτευσης, ενώ πριν από μερικά χρόνια το καθεστώς τού είχε διαμηνύσει ότι δεν θα συνομιλούσε μαζί του «μέχρι να ξυρίσει τη γενειάδα του». Τούτο δεν ήταν τυχαίο, αλλά αποτέλεσμα «πολλών χρόνων σύγκρουσης, προδοσίας, παρεμβάσεων και αφάνταστης βίας, που διαμόρφωσαν την πορεία της συριακής σύρραξης και τους βασικούς πρωταγωνιστές της». Η δυναστεία των Άσαντ κατάφερε να επιβιώσει, αν και κάποια στιγμή είχε χάσει τον έλεγχο της χώρας κι όλοι ήταν βέβαιοι ότι η κατάρρευση του καθεστώτος ήταν θέμα χρόνου, όμως η σύρραξη προκάλεσε μια καταστροφή τρομακτική, με την ισοπέδωση ολόκληρων πόλεων και τη δημιουργία εκατομμυρίων προσφύγων, οι οποίοι αναζητούν την τύχη τους δραπετεύοντας μέσω της Τουρκίας, όπου χρησιμοποιούνται για ποικίλα πολιτικά παιχνίδια γεωπολιτικής κυριαρχίας.
Η κρίση στη Συρία επηρέασε και τη χώρα μας, δεδομένου ότι εκατομμύρια μεταναστών ωθήθηκαν και συνεχίζουν να ωθούνται προς τα ελληνικά σύνορα, δημιουργώντας ένα ακανθώδες προσφυγικό πρόβλημα. Ο συγγραφέας, σ’ αυτή τη δεύτερη κι εμπλουτισμένη έκδοση της ανάλυσής του, δίνει μια εμπεριστατωμένη απεικόνιση της σημερινής κατάστασης, αναδιαρθρώνοντας την ύλη του με βάση τα γεγονότα που οδήγησαν στην άρση του αδιεξόδου του 2015. Η απεικόνιση του Abboud δείχνει ένα τοπίο που απαρτίζεται από περιστατικά απίστευτης –αν και αποκλιμακούμενης– βίας μαζί με αχτίδες φωτός και αισιοδοξίας, τη στιγμή που οι μάχες και οι βομβαρδισμοί συνεχίζονται, διεθνείς οργανισμοί ανακοινώνουν ότι το 99% των συντριμμιών σε πόλεις όπως η Χομς έχουν καθαριστεί, οι κεντρικές αγορές λειτουργούν ξανά και γίνεται προσπάθεια επανεγκατάστασης των εκτοπισμένων σε περιοχές της χώρας, η αποκατάσταση όμως της ομαλότητας θα πάρει χρόνο. Σε τελική ανάλυση, σ’ αυτή τη σύγκρουση δεν υπάρχει νικητής.
Συρία
Samer N. Abboud
Μετάφραση: Μυρτώ Βρεττού
Επίμετρο: Σωτήρης Ρούσσος
Επιμέλεια-Σημειώσεις: Θανάσης Α. Βασιλείου
Gutenberg
σ. 345
ISBN: 978-960-01-2139-1
Τιμή: 16,00€
