Christine Coquart – Catherine Piraud-Rouet: «Πώς να γίνετε διαφορετικοί γονείς»
Αν και με ξάφνιασε ο νεοφανής όρος «γονεϊκότητα» στα νεοελληνικά χρονικά της λογοτεχνίας, μια δεύτερη σκέψη πώς δημιουργήθηκε και τι σημαίνει ο όρος δεν με προβλημάτισε απλά, αλλά με ώθησε να ανατρέξω και σε πιθανές πηγές. Τα ουσιαστικά με τις «-ότητες» έχουν συνήθως κάποια ιδιαιτερότητα, μπορεί και ασάφεια.
Πρόκειται για έναν όρο που «δημιούργησε», που εφεύρε και χρησιμοποίησε πρώτη φορά το 1960 ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Recamier, για να δώσει έναν ορισμό στην καλλιέργεια μιας καλής σχέσης μεταξύ γονέων και παιδιών. Ωστόσο, από το 1980 και δώθε βρίσκουμε συχνά στη βιβλιογραφία τον όρο «γονεϊκότητα» με έντονο συναισθηματικό φόρτο και τόνο. Βασίζεται στην ευθύνη «που έχει να κάνει με τη νομική, ηθική, πολιτιστική και παιδαγωγική ανάπτυξη του παιδιού […] δεν αποτελεί μόνο μια γονεϊκή λειτουργία με στόχο την ωριμότητα του παιδιού και του γονέα, αλλά αποτελεί μια κοινωνική ιδιότητα που εκφράζει μια κατάσταση θεσμοθετημένη κοινωνικά. Γίνεται μια ιδιότητα η οποία υποπίπτει στους νόμους ενός κράτους και αποτελεί στοιχείο αφαίρεσης ή αποδοχής του δικαιώματος του κάθε πολίτη να την ασκήσει με την έννοια της “Γονεϊκής επιμέλειας”. Έτσι, με τον όρο “Γονεϊκή μέριμνα” ορίζεται νομοθετικά η δυνατότητα πρόσβασης κάποιου γονέα στην εξάσκηση της γονεϊκότητας».
Θεωρητικά, πάνω σ’ αυτή τη βάση εστιάζεται η προσπάθεια των δημιουργών του βιβλίου με τον ενδεικτικό τίτλο: Πώς να γίνετε διαφορετικοί γονείς και αμέσως μετά: Καλωσορίστε τα συναισθήματα του παιδιού, χαρίστε του ηρεμία και αυτοπεποίθηση.
Μου δίνει έτσι η αφετηρία των δημιουργών την ευχέρεια να αναφερθώ στον ρόλο που παίζουν τα συναισθήματα στην ανατροφή και την αγωγή των παιδιών. Πρόκειται για βασικούς παράγοντες, που παραμερίζονται από τη λογική που επιβάλλει ο σύγχρονος τρόπος ζωής κάθε εποχής, ο οποίος πάλι ρυθμίζεται από τις αξίες που θεωρούνται πρωταρχικές. Σε τούτους τους χαλεπούς καιρούς προβάλλεται ως πρωταρχική αξία στην κορυφή της πυραμίδας των αξιών η οικονομική αξία, το χρήμα είναι ρυθμιστής και σκοπός, αυτοσκοπός των πάντων: Να τελειώνουν γρήγορα, όπως όπως, με τις σπουδές τα παιδιά, τι χρειάζονται τα πολλά γράμματα, για να μπουν στην αγορά εργασίας, πόσα θα βγάζω, έχει σημασία για τον σημερινό άνθρωπο/καταναλωτή κάθε προϊόντος υλικού, παραλλαγμένου, καμιά σημασία δεν έχει. Σημασία έχει ν’ αποκτήσουμε χρήματα, όσο το δυνατόν περισσότερα!
Όταν, πριν από κάποιον καρό, άκουσα μητέρα να καυχιέται πως το βλαστάρι της «θέλει χρήματα, να βγάζει πολλά χρήματα», μου ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι. Τι να της πεις αυτής της γυναίκας. Έτσι, θεωρώ πως ένα βιβλίο που μιλάει για διαφορετικούς γονείς και πώς αυτό θα γίνει πραγματικότητα, με ποιον τρόπο θα εφαρμοστεί στην πράξη, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Ένα βιβλίο που δίνει τις κατευθύνσεις προσέγγισης του παιδιού και δημιουργίας σχέσης αγάπης, φιλίας, εμπιστοσύνης με το παιδί εστιάζοντας στα συναισθήματά του είναι πάντα ενδιαφέρον: Είναι βασικό εργαλείο, ένα εγχειρίδιο καθημερινής χρήσης, τόσο στα χέρια των γονιών, όσο και στη διάθεση των πάσης φύσεως ασχολουμένων με την ανατροφή και την αγωγή των παιδιών.
Είναι βασικό εργαλείο, ένα εγχειρίδιο καθημερινής χρήσης, τόσο στα χέρια των γονιών, όσο και στη διάθεση των πάσης φύσεως ασχολουμένων με την ανατροφή και την αγωγή των παιδιών.
Το βασικό, θεμελιώδες αίτημα: «Μάθετε να καλωσορίζετε τα συναισθήματα του παιδιού σας», θέτει ως πρωταρχικό κανόνα στις διαπροσωπικές σχέσεις παιδιών και γονέων την αγάπη προς το παιδί, την αποδοχή και τον σεβασμό της προσωπικότητάς του σε μια εποχή άγρια ανταγωνιστική, τεχνοκρατική, όπου ο ανθρώπινος παράγων και ο ψυχισμός, τα «θέλω» του παιδιού, διόλου δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν. Ποια είναι αυτά τα συναισθήματα που, στην πραγματικότητα, αποτελούν αντισώματα, φραγμό στην επικράτηση του οικονομικού ανθρώπου; Και πρώτα απ’ όλα οι φόβοι του παιδιού, ο θυμός, η θλίψη, η κακοκεφιά και πώς μπορεί να αντιμετωπιστούν αυτά, ώστε να καταστεί δυνατή η υπέρβαση και η μετατροπή τους σε μια γόνιμη μεταξύ τους σχέση αγάπης και αλληλοκατανόησης. Κυρίως η «εμπλοκή» στο πρόβλημα που απαιτεί λύση, η συμπόρευση, δηλαδή να δίνεται η ευκαιρία στο παιδί να νιώθει ότι ο γονιός ή ο δάσκαλός του μπορεί π.χ. να φοβάται καμιά φορά, να θυμώνει, να είναι στενοχωρημένος. Και μαζί να βρίσκουν τρόπους να λύνουν τα κοινά προβλήματά τους. Να νιώσει το παιδί ότι κι ένας μεγάλος μπορεί να βρίσκεται στην ίδια ψυχολογική κατάσταση.
Παλιά δεν λαμβανόταν καθόλου υπ’ όψιν η ιδιαιτερότητα του εν εξελίξει, του αναπτυσσόμενου ανθρώπινου όντος. Θεωρούσαν το παιδί σαν «μικρό άνθρωπο» και απαιτούσαν από αυτό να συμπεριφέρεται, να ενεργεί και να πράττει, να πειθαρχεί και να υπακούει στους μεγαλύτερούς του, να υφίσταται τα πάντα, να έχει μόνο υποχρεώσεις και κανένα δικαίωμα. Η τιμωρία δε, σαν μέσο σωφρονισμού του ίδιου του παιδιού και προς παραδειγματισμό των άλλων, είχε την τιμητική της!
Από τον Ρουσό, που με το περίφημο έργο του Αιμίλιος ή Περί αγωγής, τον Πεσταλότσι και τον Μοντέγνιο, έναν σοφό παιδαγωγό που υποστήριζε: «Προτιμώ ένα καλοφτιαγμένο, ένα όμορφο κεφάλι από ένα “παραγεμισμένο” με γνώσεις», και άλλους μεγάλους παιδαγωγούς που ανέτρεψαν τα μέχρι τότε ισχύοντα, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για το παιδί. Τότε «ανακάλυψαν» το παιδί και έφτασαν σε τέτοιο σημείο, ώστε να είναι το παιδί στο κέντρο του ενδιαφέροντος των γονιών και των δασκάλων, της οργανωμένης κοινωνίας, να συνειδητοποιήσουν πως το παιδί έχει δικαίωμα στη ζωή, στην υγεία, στη μόρφωση, όχι σαν ανθρωπάκι, αλλά ως ένα αδύναμο πλασματάκι, εξελισσόμενο, που έχει ανάγκη από αγάπη, από αποκλειστική φροντίδα, από σεβασμό στην ιδιαίτερη φύση και την προσωπικότητά του.
Και από αυτή την άποψη, το βιβλίο Πώς να γίνετε διαφορετικοί γονείς: Καλωσορίστε τα συναισθήματα του παιδιού, με τις διεξοδικές 
αναλύσεις, διασαφηνίσεις, τους προτεινόμενους τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων στις διαπροσωπικές σχέσεις παιδιών και γονιών και δασκάλων, κυρίως όλων των υπεύθυνων για τη ζωή, την ανάπτυξη, την υγεία, τη μόρφωση, για την εν γένει φροντίδα προς το παιδί, αποτελεί ένα εξόχως χρήσιμο και απαραίτητο εργαλείο, έναν «οδηγό που προσφέρει λύσεις σε μια διαπαιδαγώγηση καλοπροαίρετη και διαφορετική». Για να επιτευχθεί αυτό είναι ανάγκη να τεθούν οι βάσεις για την αρμονική ανάπτυξη του παιδιού στα δέκα πρώτα χρόνια της ζωής του, να καθιερωθεί μια χωρίς βία και εξαναγκασμούς και κανόνες, άρα χαλαρή επικοινωνία, να επιδιωχθεί με τις κατάλληλες επιλογές η αμφίπλευρη ανάπτυξη. Και σαν κατακλείδα όλων των προσπαθειών, να αφουγκραζόμαστε τους ενδόμυχους πόθους, τις ανησυχίες, τους φόβους, τα «θέλω» και τα «επιθυμώ» του παιδιού μας.
Πώς να γίνετε διαφορετικοί γονείς
Καλωσορίστε τα συναισθήματα του παιδιού, χαρίστε του ηρεμία και αυτοπεποίθηση
Κριστίν Κοκάρ & Κατρίν Πιρό-Ρουέ
Μετάφραση: Γιούλα Σταθοπούλου
Εκδόσεις Gema
238 σελ.
ISBN 978-960-6893-50-6
Τιμή €12,00
