Ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία που διάβασα τους τελευταίους μήνες είναι το πόνημα του ιστορικού Διονυσίου Χατζόπουλου με τίτλο Ιστορία του Ρωμαϊκού Κράτους, το οποίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ηρόδοτος. Πρόκειται για ένα έργο που παρουσιάζει μια πλήρη εικόνα της ιστορικής εξέλιξης της Ρώμης, της πιο πετυχημένης πόλης-κράτους όλων των εποχών. Αρχίζοντας από την ανθρωπογεωγραφία, το κλίμα και τη δημογραφική εικόνα της Ιταλίας, προχωρεί στην ίδρυση της Ρώμης, στη μορφή και στους θεσμούς της κοινωνίας, για να αναπτύξει την κυριαρχία της Ρώμης στη Μεσόγειο. Περιγράφεται όλο το φάσμα του ρωμαϊκού επεκτατισμού, οι καρχηδονιακοί πόλεμοι, ενώ σκιαγραφούνται με λεπτομέρειες οι προσωπικότητες όλων των αυτοκρατόρων και των στρατηγών.

Αλλά ένα από τα πιο σπουδαία σημεία του συγκεκριμένου βιβλίου είναι η ανάλυση εκείνων των στοιχείων που έχτισαν τον ρωμαϊκό πολιτισμό. Η Ρώμη, ως ιδέα πολιτική, όπως τονίζει ο καθηγητής Χατζόπουλος, άνθισε, αφού συμπληρώθηκε από την Αθήνα, το πλησιέστερο παράδειγμα προς την πόλη των καισάρων, η οποία εξελίχθηκε ως ιδέα πνευματική. Οι δύο αυτοί αλληλοεξαρτώμενοι πόλοι συντέλεσαν στη δημιουργία ενός μοναδικού πολιτισμού, που έφτασε στο αποκορύφωμά του μεταξύ της εποχής του Κικέρωνος και των Αντωνίνων αυτοκρατόρων, μετά τα μέσα του 2ου αιώνα μ.Χ. Όμως η λάμψη αυτού του πολιτισμού δεν έσβησε εκείνη τη χρονική περίοδο. Συνεχίστηκε για πολλούς αιώνες ακόμα με την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η οποία οργανώνεται σύμφωνα με το τέλειο διοικητικό σύστημα της αρχαίας Ρώμης. Εκπολιτίζονται πολυάριθμα κελτικά φύλα, ενώ η λατινική γλώσσα γίνεται η μητέρα δεκαπέντε νέων γλωσσών, από τις οποίες τρεις έγιναν διεθνείς (γαλλικά, ισπανικά, πορτογαλικά). Οι επιρροές της αρχιτεκτονικής του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού είναι εμφανείς ως τις μέρες μας. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι το ρωμαϊκό δίκαιο παραμένει παρόν στο αστικό δίκαιο των περισσοτέρων κρατών, ενώ οι διεθνείς όροι των νομικών συστημάτων βρίσκονται στη λατινική γλώσσα.

 Κυρίως όμως διαπιστώνει ότι οι νέοι ορίζοντες του πολιτισμού που ανοίγονται στον καιρό μας αντλούν το φως τους από εκείνα τα μακρινά χρόνια.

Το αξιοσημείωτο όμως είναι ότι όσο περνά ο καιρός, το ενδιαφέρον που αναπτύσσεται στην Ευρώπη για τα αρχαία κείμενα και τα έργα τέχνης εκείνης της εποχής είναι όλο και ζωηρότερο. Έτσι, αποδεικνύεται ότι οι ελληνορωμαϊκές πηγές είναι ανθεκτικές στον χρόνο και έχουν διαμορφωθεί με τέτοιον τρόπο, ώστε να προορίζονται για την αιωνιότητα. Η πνευματική τους γονιμότητα είναι διαρκής, γιατί όπου και να κοιτάξει κανείς στον κόσμο των ιδεών και της γλώσσας βρίσκεται τριγυρισμένος από έννοιες και από μορφές της αρχαιότητας.

Τελειώνοντας ο αναγνώστης το βιβλίο του Δ. Χατζόπουλου Ιστορία του Ρωμαϊκού Κράτους έχει την αίσθηση ότι υπήρξε θεατής σε μια από τις σημαντικότερες ιστορικές παραστάσεις του αρχαίου κόσμου. Κατανοεί τον τεράστιο ρόλο που έπαιξε η ελληνορωμαϊκή εποχή στην πορεία της μεσαιωνικής και της νεότερης Ευρώπης, ανοίγοντας δρόμους σε καινοτομίες, αλλά και σε επαναστατικά κινήματα. Κυρίως όμως διαπιστώνει ότι οι νέοι ορίζοντες του πολιτισμού που ανοίγονται στον καιρό μας αντλούν το φως τους από εκείνα τα μακρινά χρόνια.

Ιστορία του Ρωμαϊκού Κράτους
Διονύσιος Δ. Χατζόπουλος
Ηρόδοτος
1.056 σελ.
ISBN 978-960-4850-84-6
Τιμή €63,60

Η Τόνια Μασουρίδου είναι συγγραφέας και μεταφράστρια.

Άλλα κείμενα:

• Bhikkhu Nyānadassana (Ιωάννης Τσέλιος): «Διαλογισμός: Απελευθέρωση ή προσκόλληση;»
• Γαβριέλλα Κασουλίδου: «Σίβυλλα Ηροφίλη, η χιλιόχρονη προφήτισσα»
• Αναστασία Μπαμπούλα: «Πάμε δράκε»
• Αλέξανδρος Αδαμόπουλος: «Ο κύκλος που δεν κλείνει»
• Με τη μουσική μιας μικρής ιστορίας...

Twitter