fbpx
Robert Service: «Ο τελευταίος τσάρος»

Robert Service: «Ο τελευταίος τσάρος»

Η εν ψυχρώ δολοφονία του τσάρου Νικόλαου Β’ και ολόκληρης της οικογένειάς του από τους μπολσεβίκους είναι μία από τις πιο σκοτεινές σελίδες της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ο τελευταίος τσάρος της Ρωσίας εκτελέστηκε εν ψυχρώ αφού κυβέρνησε για πάνω από είκοσι χρόνια, έχοντας απεριόριστη εμπιστοσύνη στην κρίση του και αγνοώντας τις επικρίσεις του περιβάλλοντός του. Έδειχνε απόλυτη εμπιστοσύνη στη σύζυγό του, που του έλεγε: «Να είσαι ο Μέγας Πέτρος, ο Ιβάν ο Τρομερός, ο αυτοκράτορας Παύλος και να τους συντρίβεις όλους». Όταν η Αυλή του αντιδρούσε σε ενέργειες όπως η ανάθεση καίριου ρόλου στον σατανικό καλόγερο Ρασπούτιν, ο Νικόλαος παραμέριζε τους πάντες θεωρώντας την υπόθεση αποκλειστικά δική του. Μέσα στη στενοκεφαλιά του δεν δεχόταν να κάνει την παραμικρή υποχώρηση στις απαιτήσεις του λαού και των πολιτειακών παραγόντων του ρώσικου καθεστώτος, κι όταν οι υπουργοί του τον εκλιπαρούσαν να αλλάξει γνώμη τούς καθησύχαζε με ύφος μειλίχιο για να κλειστεί στο ερμητικό καβούκι του, από όπου έβλεπε τον κόσμο με επηρμένη και δεισιδαιμονική θρησκευτική ευσέβεια, αναμεμειγμένη με ισχυρές δόσεις αντισημιτισμού. Έτσι, τα γεγονότα πήραν τον δρόμο τους, το τεράστιο κύμα αγανάκτησης σάρωσε τα πάντα και τότε μόνο παραιτήθηκε ήσυχα από τον θρόνο του προσπαθώντας να καταλάβει τι είχε συμβεί, όμως μέχρι την τελευταία στιγμή δεν έδειξε ίχνος μεταμέλειας ούτε παραδέχτηκε τις ευθύνες του, που οδηγούσαν στο άδοξο τέλος μια δυναστεία η οποία κυβέρνησε τη Ρωσία για τριακόσια χρόνια.

Ο Βρετανός ιστορικός και συγγραφέας Robert Service, που εξειδικεύεται σε ζητήματα της ρωσικής ιστορίας κι έχει γράψει πολύ ενδιαφέρουσες βιογραφίες του Τρότσκι, του Λένιν και του Στάλιν, έψαξε όλα τα διαθέσιμα αρχεία που αφορούν την υπόθεση της δολοφονίας του τσάρου Νικόλαου Β’, μια υπόθεση που εξακολουθεί να διχάζει μέχρι σήμερα. Ύστερα από ενδελεχή έρευνα, μπόρεσε να συνθέσει μια επική εικόνα των γεγονότων που διαδραματίστηκαν από την Πετρούπολη μέχρι τα βάθη της Σιβηρίας, προσπαθώντας να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικός. Στις κατά καιρούς απόπειρες εξιστόρησης των γεγονότων, πολλοί θεώρησαν αποκλειστικά υπεύθυνο για το έγκλημα τον Λένιν και τους συνεργάτες του –δεν εξέφρασαν ποτέ κάποια θλίψη για τον χαμό του πρώην αυτοκράτορα και της οικογένειάς του–, οι οποίοι αφού εξολόθρευσαν σχεδόν όλα τα μέλη της δυναστείας, ακόμα και τα μικρά παιδιά, αλλά και ολόκληρο το υπηρετικό προσωπικό, στη συνέχεια έκαναν το παν για να σβήσουν τα ίχνη τους και να μη χρεωθούν την αποτρόπαια πράξη. Στην αντίπερα όχθη βέβαια υπάρχουν αυτοί που θεωρούν τον τσάρο ένα σκοτεινό αντιδραστικό πρόσωπο, στην ουσία μια μαριονέτα των ξένων δυνάμεων, που είχε το τέλος που του άξιζε. Η αποτίμηση του Άγγλου επιστήμονα είναι ότι ήταν ένας απολυταρχικός δυνάστης με περιορισμένες δυνατότητες και αλαζονική συμπεριφορά, που όμως αντιμετώπισε με εκπληκτική αξιοπρέπεια τους φονιάδες του και μέχρι την τελευταία στιγμή διατήρησε το κύρος και την ανθρωπιά του.

Σε κάθε περίπτωση, ο Άγγλος ιστορικός μάς παραδίδει μια έντιμη εργασία υψηλής ποιότητας, ενώ πολλές σελίδες του είναι από τις πιο συναρπαστικές που συναντά κανείς σε κείμενα σύγχρονων ιστορικών.

Ο Service χειρίζεται με σιγουριά ζητήματα που αγγίζουν σχεδόν ολόκληρη την υδρόγειο (κυρίως τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο), όμως όταν χρειάζεται ξέρει να εστιάσει τον φακό του σε στιγμές συγκλονιστικές, όπως τα γεγονότα και οι πυροβολισμοί στο κελάρι όπου είχαν καταφύγει οι Ρομανόφ. Πέρα από τις επιμέρους αρετές και το ενδιαφέρον ύφος της αφήγησής του, βρίσκει την ευκαιρία να αποτίσει φόρο τιμής σε όλους εκείνους που μόχθησαν ερευνώντας τα στοιχεία τής εν ψυχρώ εκτέλεσης τόσο της οικογένειας όσο και οποιουδήποτε θα μπορούσε να μαρτυρήσει τις λεπτομέρειες της ειδεχθούς αυτής υπόθεσης. Εκείνοι οι άνθρωποι κουβάλησαν τα κουτιά με τα έγγραφα μέσω του R Serviceυπερσιβηρικού διανύοντας αχανείς εκτάσεις μέχρι τα σύνορα με την Κίνα, απ’ όπου τα έστειλαν στη δύση για να αξιοποιηθούν όπως έπρεπε. Με αυτόν τον τρόπο τα ψέματα του Λένιν και των συντρόφων του, που προσπαθούσαν να προκαλέσουν σύγχυση ενώ οι φήμες οργίαζαν, δεν επικράτησαν και η αλήθεια μπορεί να ανιχνευτεί με ασφάλεια, εφόσον κάποιος διαθέτει τη στοιχειώδη κρίση. Σε κάθε περίπτωση, ο Άγγλος ιστορικός μάς παραδίδει μια έντιμη εργασία υψηλής ποιότητας, ενώ πολλές σελίδες του είναι από τις πιο συναρπαστικές που συναντά κανείς σε κείμενα σύγχρονων ιστορικών.

 

Ο τελευταίος τσάρος
Ο Νικόλαος Β’ και η Ρωσική Επανάσταση
Robert Service
μετάφραση: Σώτη Τριανταφύλλου
Εκδόσεις Πατάκη
415 σελ.
ISBN 978-960-16-8104-7
Τιμή €24,00
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ben Ansell: «Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει»

Ο Μπεν Άνσελ στο βιβλίο του Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει: Πέντε παγίδες και πώς να τις αποφύγουμε, το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση του Γιώργου Μαραγκού, καταπιάνεται...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ελένη Κ. Σπηλιώτη: «Εθνικός Διχασμός: Φιλοβασιλικοί εξόριστοι στη Σκόπελο»

Μ’ ένα σαπιοκάραβο, μέσα σε κατακλυσμιαία βροχή και με φόβο πιθανού τορπιλισμού, φτάνει στις 31 Ιανουαρίου 1918 στη Σκόπελο μια ομάδα επιφανών πολιτικών και άλλων προσώπων που με απόφαση του...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
«Για τη διαχείριση του πένθους και της απώλειας» και «Γιατί υπάρχει το κακό στον κόσμο;»

Αν υπάρχει ένας μελετητής ικανός να μας εισάγει τόσο στον πλούτο της γλώσσας όσο και των ιδεών του Μεγάλου Ιεράρχη Βασιλείου αλλά και του Πλουτάρχου είναι ο Ιωάννης Πλεξίδας. Με από πολλών ετών...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.