fbpx
Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης: «Στο όνομα της Ελευθερίας»

Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης: «Στο όνομα της Ελευθερίας»

Τον 18ο αιώνα, μια σειρά διανοουμένων του τουρκοκρατούμενου ελληνισμού, όπως ο δάσκαλος του Ρήγα Βελεστινλή Ιώσηπος Μοισιόδακας από τις νότιες όχθες του Δούναβη, «νους εμβριθέστατος και φύσει περιεργότατος», ο Ευγένιος Βούλγαρης από την Κέρκυρα, η «έμβιος βιβλιοθήκη της πολυμάθειας», ο «πρύτανης των λογίων του γένους», κι ο Αδαμάντιος Κοραής, αυτός ο καταπληκτικός γνώστης των βυζαντινών πηγών από τη Σμύρνη, εισήγαγαν αυτό που ονομάστηκε Νεοελληνικός Διαφωτισμός, μια κίνηση που είχε ως σκοπό να επανασυνδέσει την ελληνική παιδεία με την κλασική αρχαιότητα, καθώς και με τα σύγχρονα ρεύματα σκέψης της δυτικής Ευρώπης, και αποτέλεσε για πολλά χρόνια την ιδεολογική βάση συγκρότησης του ελληνικού κράτους.

Οι στοχαστές αυτοί ταξίδεψαν στην Ευρώπη μελετώντας τα πολιτικά συστήματα που διαμορφώνονταν εκείνη την εποχή, ειδικά αυτό της Βρετανίας, όπου ανθούσαν οι επιστήμες και για το οποίο έτρεφαν απεριόριστο θαυμασμό οι κλασικοί του Διαφωτισμού, αλλά και τα συστήματα της Ολλανδίας και της Ελβετίας, ειδικά το τελευταίο που είχε καταξιώσει τους αγώνες αυτού του λαού εναντίον της απολυταρχίας και διατήρησε το σφρίγος του οράματος της ελευθερίας, ένα όραμα που συμμερίζονταν απολύτως οι Έλληνες καθώς αποσκοπούσαν στην απελευθέρωση του λαού τους, η οποία ένιωθαν ότι πλησίαζε. Τις αναζητήσεις των Ελλήνων στοχαστών ενίσχυσε το ενδιαφέρον κάποιων φωτισμένων Τούρκων λογίων και μοναρχών που επιθυμούσαν κι αυτοί να ενημερωθούν για την πρόοδο των επιστημών όπως η αστρονομία, η γεωγραφία, η παιδεία γενικότερα και καλούσαν τους πιο μορφωμένους Έλληνες, σαν τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Χρύσανθο Νοταρά και τον Νικόλαο Κριτία, διδάσκαλο της Πατριαρχικής Σχολής της Κωνσταντινούπολης, να τους μεταφράσουν τα έργα διάσημων Ελλήνων και Ευρωπαίων επιστημόνων, ώστε να φωτιστούν κι αυτοί.

Δεν υπάρχει καταλληλότερος άνθρωπος να μιλήσει για τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό από τον Πασχάλη Κιτρομηλίδη, απόφοιτο του πανεπιστημίου Wesleyan, με μεταπτυχιακό στο Harvard, επισκέπτη καθηγητή στο Harvard University Center for Italian Renaissance Studies της Φλωρεντίας και συγγραφέα βιβλίων που είναι από τα πιο αναγνωρισμένα διεθνώς στα σημαντικότερα πανεπιστήμια του κόσμου. Γεννημένος στην Κύπρο από γονείς πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, μεγάλωσε με τις μνήμες της καταστροφής που απέσπασε από τον ελληνισμό ένα από τα πιο ζωτικά του κομμάτια, διετέλεσε διευθυντής του Ιδρύματος Μικρασιατικού Ελληνισμού και μόχθησε για τη διατήρηση των αρχείων του ιδρύματος: «Έτρεμα για την τύχη τους», λέει ο ίδιος για την περίοδο όπου ψηφιοποιούνταν τα χειρόγραφα με τις προφορικές μνήμες των προσφύγων. «Όταν άρχισα να διαβάζω τους φακέλους, έβλεπα σε πολλά σημεία λέξεις σβησμένες, το μελάνι είχε θαμπώσει. Μου εξήγησαν ότι ήταν από τα δάκρυα των αναγνωστών, προσφύγων και απογόνων τους, που διάβαζαν για τις πατρίδες τους».

Στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό οφείλουμε τη σύγχρονη ταυτότητά μας...

Στη συλλογή των 13 συνεντεύξεων σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης που επιμελείται ο σημαντικός εκδότης Πέτρος Παπασαραντόπουλος μπορεί κανείς να νιώσει τον ενθουσιασμό του Κιτρομηλίδη όταν μιλά για την υπέροχη συνέχεια ανάμεσα στα αρχαία κείμενα και στη βυζαντινή υμνογραφία, την ανησυχία του για την πτώση των εκπαιδευτικών αξιών, τον φόβο του μπροστά στη φοβερή δυσανεξία προς την αντίθετη άποψη, που έχει τις ρίζες της στην αριστερή ιδεολογία, την αγωνία του για την υποχώρηση των αρχών του φιλελευθερισμού εξαιτίας της κυριαρχίας του υλισμού και της τεχνολογίας, αλλά και τη δίψα του να μεταδώσει την τεράστια γνώση που διαθέτει για τα μεγάλα φιλοσοφικά κινήματα και τους εκφραστές αυτών των κινημάτων, όπως ο προμηθεϊκός Σπινόζα, ο μεγαλόπνοος Καντ κι ο αγαπημένος του διανοητής, ο ιδρυτής του φιλελευθερισμού, Τζον Λοκ, τον οποίο έχει μεταφράσει και μελετήσει σε βάθος.

p kitromilidis«Στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό οφείλουμε τη σύγχρονη ταυτότητά μας... Το ότι αισθανόμαστε μοντέρνοι Έλληνες, ότι είμαστε ελεύθερο έθνος σήμερα και μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας είναι κατά κάποιον τρόπο η δικαίωση του αγώνα εκείνων των φτωχών λογίων…» λέει σε κάποια συνέντευξη, κι ίσως η σημαντικότερη συμβολή τέτοιων βιβλίων είναι τα ερεθίσματα που δίνουν σε κάθε φιλομαθή αναγνώστη να ερευνήσει μια δύσκολη και συναρπαστική περίοδο, όπου οι διανοητές με πολύ κόπο και οδηγό μοναδικό τη δίψα τους για μάθηση και προσφορά άνοιξαν καινούργια μονοπάτια γνώσης, ανασταίνοντας έναν λαμπρό πολιτισμό χιλιετιών.

 

Στο όνομα της Ελευθερίας
Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης
επιμέλεια: Πέτρος Παπασαραντόπουλος
Επίκεντρο
240 σελ.
ISBN 978-960-458-880-0
Τιμή €11,00
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ben Ansell: «Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει»

Ο Μπεν Άνσελ στο βιβλίο του Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει: Πέντε παγίδες και πώς να τις αποφύγουμε, το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση του Γιώργου Μαραγκού, καταπιάνεται...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ελένη Κ. Σπηλιώτη: «Εθνικός Διχασμός: Φιλοβασιλικοί εξόριστοι στη Σκόπελο»

Μ’ ένα σαπιοκάραβο, μέσα σε κατακλυσμιαία βροχή και με φόβο πιθανού τορπιλισμού, φτάνει στις 31 Ιανουαρίου 1918 στη Σκόπελο μια ομάδα επιφανών πολιτικών και άλλων προσώπων που με απόφαση του...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
«Για τη διαχείριση του πένθους και της απώλειας» και «Γιατί υπάρχει το κακό στον κόσμο;»

Αν υπάρχει ένας μελετητής ικανός να μας εισάγει τόσο στον πλούτο της γλώσσας όσο και των ιδεών του Μεγάλου Ιεράρχη Βασιλείου αλλά και του Πλουτάρχου είναι ο Ιωάννης Πλεξίδας. Με από πολλών ετών...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.