fbpx
Βασίλης Μούτσογλου: «Η ελληνική μεταβολή του 1821»

Βασίλης Μούτσογλου: «Η ελληνική μεταβολή του 1821»

Χωρίς την επιτυχία της Επανάστασης του 1821, οι Έλληνες θα είχαν την τύχη των Κούρδων, θα έπρεπε να υποστούν το καθεστώς της ανελευθερίας, των διωγμών, της καταπίεσης και της άρνησης της πολιτισμικής τους ιδιαιτερότητας, η ζωή υπό την οθωμανική κυριαρχία θα ήταν μια συνεχής καταπίεση με φόρους, επιστρατεύσεις, διακρίσεις, απαγορεύσεις, δημεύσεις περιουσιών, εξορίες, τρομοκρατία, ωμότητες, θα ήταν πάντα πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, τους επιτρεπόταν να κατέχουν υψηλόβαθμα αξιώματα μέσα στην οθωμανική γραφειοκρατία, τους άφηναν να πλουτίζουν και να ελέγχουν το θαλασσινό εμπόριο της αυτοκρατορίας στη Μαύρη Θάλασσα, στην Ευρώπη και στην Ανατολική Μεσόγειο, όμως η πραγματική εξουσία δεν έφυγε ποτέ από τα χέρια των μουσουλμάνων, που ήταν έτοιμοι να καταφύγουν σε απαγχονισμούς, εκτελέσεις και μαζικές σφαγές, όπου πρωτοστατούσε ο ασυγκράτητος τουρκικός όχλος. Παρά τη φαινομενική ελαστικότητα και τα λίγα προνόμια που παραχωρούνταν στους ραγιάδες, οι Τούρκοι πάντα ήλεγχαν τους Ρωμιούς, ενώ η συμπεριφορά τους απέναντι σε θεσμούς όπως το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήταν άθλια και ανάγκαζε ευσεβείς και μορφωμένους ιεράρχες να υφίστανται άπειρους εξευτελισμούς.

Ο ιθύνων νους της εξέγερσης ήταν φυσικά η Φιλική Εταιρεία, που αποδείχτηκε τρομερά αποτελεσματική κι ενέπνευσε τους ελληνικούς πληθυσμούς σ’ όλη την έκταση της αυτοκρατορίας κινούμενη με εκπληκτική μυστικότητα, τουλάχιστον στα πρώτα της βήματα, οι δε κινήσεις της ήταν αποφασιστικές, σχεδιασμένες με ψυχρό υπολογισμό, όπως απαιτούσαν οι πολύ επικίνδυνες περιστάσεις. Ο Νικόλαος Σκουφάς φαίνεται ότι ήταν ο πιο ικανός ηγέτης της Εταιρείας (και ο πιο πιθανός αρχηγός της ως τον θάνατό του), ενώ η μύηση του Αλέξανδρου Υψηλάντη, υπασπιστή του τσάρου, αποδείχτηκε μια έξοχη επιλογή. Η συμβολή της Εκκλησίας στην προετοιμασία της εξέγερσης, όσα αντίθετα κι αν λέγονται, υπήρξε καθοριστική, ο Κοσμάς ο Αιτωλός για παράδειγμα ήταν από τους πρωτεργάτες της ετοιμασίας του εδάφους ιδρύοντας τουλάχιστον διακόσια ελληνικά σχολεία, όπου τα παιδιά μάθαιναν την ιστορία και τη γλώσσα τους, που κινδύνευε να χαθεί στο σκοτάδι της άγνοιας, ενώ από σχολές όπως η Αθωνιάδα, που ανέγειρε η Μονή Βατοπεδίου το 1749 στις Καρυές, ξεκίνησαν μορφές ηγετικές του κινήματος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, όπως ο Ρήγας Φεραίος και ο Αδαμάντιος Κοραής. Στις αρχές του 1821, παρά τις ταλαντεύσεις και τις αμφιβολίες κρίθηκε ότι δεν υπήρχε περιθώριο για αναβολές, η επανάσταση έπρεπε να ξεκινήσει, αλλιώς ήταν καταδικασμένη να μείνει για πάντα μια ιδέα, τα γεγονότα στη συνέχεια εξελίχτηκαν ραγδαία και οδήγησαν στη συγκρότηση ενός καχεκτικού κράτους, για το οποίο όμως οι Έλληνες ήταν περήφανοι. Παρ’ όλα τα δεινά και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, ποτέ δεν νοστάλγησαν την προηγούμενη κατάσταση, παρά τη φαινομενική αναρχία και την απουσία ισχυρής κεντρικής διοίκησης η ζωή ήταν σχετικά ειρηνική και οι περιηγητές της εποχής αναφέρουν ότι η ελληνική ύπαιθρος έμοιαζε με την ενδοχώρα πολλών ευρωπαϊκών κρατών, όπως η Ιταλία ή η Ελβετία.

Ο πρέσβης επί τιμή Βασίλης Μούτσογλου, που γεννήθηκε και σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη, εξετάζει το θέμα της Επανάστασης του 1821 με καθαρά επιστημονικό και ακριβολόγο τρόπο, αποφεύγοντας προσωπικές και συναισθηματικές προσεγγίσεις, αλλά και ιδεοληψίες που τείνουν να αποστραγγίσουν κάθε δείγμα σφρίγους και ζωτικότητας του γένους μας.

Για αιώνες η φυσιογνωμία του έθνους σφυρηλατούνταν μέσα από διηγήσεις για τον ένδοξο αγώνα των Ελλήνων, ενώ στις τελευταίες δεκαετίες, ύστερα από το φιάσκο της δικτατορίας, επικράτησε μια αμφισβήτηση των κινήτρων που οδήγησαν τους Έλληνες στην Επανάσταση κάτω από την ισχυρή επίδραση μιας τάσης καταπολέμησης του εθνικισμού, αμφισβήτηση που τείνει να διαλύσει τα θεμέλια της απαραίτητης ενότητας για τη συγκρότηση κάθε κράτους, όμως η ιστορική αλήθεια, όπως ανιχνεύεται μέσα από βιβλία όπως αυτό, φέρνει στην επιφάνεια τους μηχανισμούς που οδήγησαν τους Έλληνες σ’ ένα ποιοτικό άλμα και μια επιτυχία πέρα από κάθε προσδοκία, αποδεικνύοντας την ισχύ παραγόντων πέρα από τη λογική.

Βασίλης ΜούτσογλουΟ πρέσβης επί τιμή Βασίλης Μούτσογλου, που γεννήθηκε και σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη, εξετάζει το θέμα της Επανάστασης του 1821 με καθαρά επιστημονικό και ακριβολόγο τρόπο, αποφεύγοντας προσωπικές και συναισθηματικές προσεγγίσεις, αλλά και ιδεοληψίες που τείνουν να αποστραγγίσουν κάθε δείγμα σφρίγους και ζωτικότητας του γένους μας. Η εργασία του επιβεβαιώνει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ότι οι Έλληνες δεν ξέχασαν ποτέ την εκπληκτική κληρονομιά τους –και πώς θα ήταν δυνατό, άλλωστε– είτε μέσα από τη γλώσσα, είτε μέσα από τη θρησκεία, είτε μέσα από τα αρχαία και τα βυζαντινά κτίσματα που αντίκριζαν σπαρμένα στην ελληνική ύπαιθρο και, με την καθοδήγηση κάποιων φωτισμένων πνευματικών ανθρώπων, κατάφεραν να ξεκινήσουν και να φέρουν σε πέρας μια επανάσταση που άλλαξε ριζικά τη ζωή τους, γεγονός που ξεχνιέται μέσα στην ομίχλη των ιδεολογιών που δεσπόζουν σήμερα, αλλά για κάθε αντικειμενικό αναγνώστη, πόσο μάλλον για κάθε Έλληνα που τον απασχολούν οι ρίζες της εξέλιξής του, η μελέτη τέτοιων πολύτιμων βιβλίων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας διαμόρφωσης της κοσμοθεωρίας και της εθνικής συνείδησής του.

 

Η ελληνική μεταβολή του 1821
Βασίλης Μούτσογλου
Εκδόσεις Τσουκάτου
400 σελ.
ISBN 978-960-7922-90-8
Τιμή €14,84
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ben Ansell: «Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει»

Ο Μπεν Άνσελ στο βιβλίο του Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει: Πέντε παγίδες και πώς να τις αποφύγουμε, το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση του Γιώργου Μαραγκού, καταπιάνεται...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ελένη Κ. Σπηλιώτη: «Εθνικός Διχασμός: Φιλοβασιλικοί εξόριστοι στη Σκόπελο»

Μ’ ένα σαπιοκάραβο, μέσα σε κατακλυσμιαία βροχή και με φόβο πιθανού τορπιλισμού, φτάνει στις 31 Ιανουαρίου 1918 στη Σκόπελο μια ομάδα επιφανών πολιτικών και άλλων προσώπων που με απόφαση του...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
«Για τη διαχείριση του πένθους και της απώλειας» και «Γιατί υπάρχει το κακό στον κόσμο;»

Αν υπάρχει ένας μελετητής ικανός να μας εισάγει τόσο στον πλούτο της γλώσσας όσο και των ιδεών του Μεγάλου Ιεράρχη Βασιλείου αλλά και του Πλουτάρχου είναι ο Ιωάννης Πλεξίδας. Με από πολλών ετών...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.