Θεοδόσης Πυλαρινός: «Για τον Γιώργο Μαρκόπουλο»
Ο τόμος Για τον Γιώργο Μαρκόπουλο: Κριτικά κείμενα, που έγινε με την αγαπητική έγνοια του Θεοδόση Πυλαρινού και με χαρακτηριστικό έργο του Σωτήρη Σόρογκα στο εξώφυλλο, περιλαμβάνει ολόκληρα ή επιλεκτικά περικοπές από κριτικά κείμενα που έχουν κατά καιρούς γραφτεί και αφορούν συλλογές ποιημάτων του ποιητή και υπογράφουν γνωστοί και έγκυροι κριτικοί της λογοτεχνίας. Η ανθολόγηση-επιλογή-επιμέλεια έγινε από τον καταξιωμένο φιλόλογο κριτικό Θεοδόση Πυλαρινό, υπεύθυνο της σειράς «Λογοτεχνική κριτική» των Εκδόσεων Αιγαίον.
Ο Θεοδόσης Πυλαρινός, προλογίζοντας εν συντομία την έκδοση, πληροφορεί το αναγνωστικό κοινό, μεταξύ άλλων, ότι ξεκίνησε «η σειρά των Εκδόσεων Αιγαίον το 1994 από τον Σάββα Παύλου που την εμπνεύστηκε σε συνεργασία με τον Βάσο Πτωχόπουλο», αρχίζοντας με τον Γιάννη Σκαρίμπα. Ότι η σειρά προσφέρεται ως εργαλείο για ειδικούς βιβλιογραφικούς οδηγούς. Ότι μετά την ξαφνική εκδημία του Σάββα Παύλου, «συναποφασίστηκε η συνέχιση της προσπάθειας υπό την ευθύνη του [Θεοδόση Πυλαρινού] και του Εναλλακτικού βιβλιοπωλείου, αρχίζοντας με την έκδοση ενός τόμου για τον Γιώργο Μαρκόπουλο».
Στην εντυπωσιακή, ενδιαφέρουσα έκδοση προτάσσεται εκτενές χρονολόγιο με την εργοβιογραφία του ποιητή, καθώς και εκτεταμένη εισαγωγή, που αφορά την κριτική προσέγγιση, θεώρηση και αποτίμηση του κατορθωμένου ποιητικού έργου του Γ.Μ., που κατά την προσωπική κρίση του Πυλαρινού: «Ο Γιώργος Μαρκόπουλος αποτελεί έναν από τους αντιπροσωπευτικότερους και πιο εμβληματικούς ποιητές της γενιάς του ’70…». Αυτό προκύπτει τόσο από τις προσωπικές του κριτικές απόψεις και εκτιμήσεις, όσο και από τα ανθολογημένα κριτικά κείμενα και τις ανθολογημένες περικοπές κριτικών κειμένων.
Ο Θεοδόσης Πυλαρινός σε γενικές γραμμές θεωρεί το ποιητικό έργο του Γιώργου Μαρκόπουλου σύντομο, από δική του (του ποιητή) επιλογή και την ποίησή του πολύπλευρη και, εκτός από εμβληματική, «υποβλητική με εκείνους τους χαμηλόφωνους τόνους που μετατρέπονται μαγικά σε ιδιότυπη θελξίπικρη μουσική, μελαγχολική», αποτέλεσμα σωματικού και ψυχικού, πνευματικού πόνου και υπαρξιακής αγωνίας – προσωπική μου άποψη.
Μιας και ο Θεοδόσης Πυλαρινός με τίμησε με το να συμπεριλάβει στην ανθολογία των κριτικών κειμένων και μέρος από δική μου κριτική για τη συλλογή του Γιώργου Μαρκόπουλου Κρυφός κυνηγός (2η έκδοση, Κέδρος, Αθήνα 2010), που δημοσιεύτηκε στο diastixo.gr, 2-10-2012, με χαρακτηριστικό μότο δύο στίχους του:
…Όσο γι’ αυτά που έκανα τα πλήρωσα όλα,
Πιστέψτε με, ακριβά, μια ζωή μένοντας μόνος
Δράττομαι της ευκαιρίας και μπαίνω στον πειρασμό να θυμίσω και να παραπέμψω σ’ εκείνο το κείμενό μου μεταφέροντας εδώ ενδεικτικά τέσσερις παραγράφους, που ο ανθολόγος για δικούς του λόγους δεν θεώρησε απαραίτητο να συμπεριλάβει:
«Ο Γιώργος Μαρκόπουλος είναι μια ξεχωριστή μορφή και περίπτωση στην ποίηση των εξαιρετικά δύσβατων και δύσκολων καιρών μας. Προέρχεται από επαρχία, αλλά μεγάλωσε, σπούδασε, εργάζεται και ζει στην Αθήνα των πέντε εκατομμυρίων ψυχών. Λέω ψυχών, γιατί ένας μεγάλος αριθμός ατόμων βρίσκονται εδώ μόνο με το σώμα τους, για διάφορους και για δικούς του λόγους ο καθένας.
«Ο Γιώργος Μαρκόπουλος αποτελεί έναν από τους αντιπροσωπευτικότερους και πιο εμβληματικούς ποιητές της γενιάς του ’70…».
»Όταν ήρθε στην Αθήνα, έφηβος πια, έφερε μαζί του τον ανεκτίμητο πλούτο της απλής ελληνικής οικουμένης. Ήρθε γεμάτος φως και ομορφιά, ελληνική φύση και αγροτική ζωή, στοιχεία ζωηφόρα και αναλλοίωτα που εντάσσει και ενσωματώνει αριστοτεχνικά στο έργο που οικοδομεί με τα νέα στοιχεία που προσπορίζεται από το αστικό περιβάλλον και από έναν διαφορετικό κόσμο, όπως διαμορφώνεται και σχηματοποιείται με την πολυμορφία της ολοένα αναπτυσσόμενης και διογκούμενης πρωτεύουσας και τη νέα του ζωή.
»Έτσι η ποίησή του, ποίηση γενναία από τη φύση της και εύκοσμη, επιβλητικά αυστηρή, εμπλουτίζεται και βαθαίνει με καινούρια, κυρίως, δραματικά στοιχεία που κοσμούν, οριοθετούν κατά κάποιον τρόπο, υποστυλώνουν και δίνουν ενδιαφέρουσες, τραγικά, διαστάσεις στο εύρωστο, στέρεο και πηγαίο, κατορθωμένο ποιητικό του έργο.
[…] Οι εικόνες διαδέχονται η μια την άλλη. Το εικαστικό περιεχόμενο των ποιημάτων του Γιώργου Μαρκόπουλου είναι πλούσιο. Τις σκληρές εικόνες διαδέχονται ιλαρά ανθρώπινα και φυσικά τοπία μνήμης. Η ανθρωπογεωγραφία του δεν περιορίζεται, φυσικά, στα νοσοκομεία και στις περιφορές νεκρών, αν και ο πυρήνας ετούτης της ποίησής του και οι παράμετροι πάνω στις οποίες κινείται, μπαίνω στη διαδικασία να υποψιάζομαι, πως είναι η αντινομία, η αδικία, το αναπότρεπτο του θανάτου και η τραγική μοίρα του ανθρώπου, ο οποίος είναι το μόνο πλάσμα που γνωρίζει, όπως θεωρούμε, ότι πίσω από την πόρτα, στη φόδρα του πανωφοριού του, κάτω από το δέρμα του, υπάρχει τρυπωμένος και καιροφυλακτεί ο Θάνατός του. Ο ταλαίπωρος άνθρωπος και δη ο ποιητής της ζωής και του θανάτου, γνωρίζει εκ των προτέρων το σίγουρο τέλος του αιώνιου παιδιού που κουβαλάει μέσα του και που το συντηρεί με τις μνήμες και τον παράδεισο της παιδικής ηλικίας του Μάγου...».
(Μπορείτε να διαβάσετε όλη την κριτική εδώ.)
Για τον Γιώργο Μαρκόπουλο
Κριτικά κείμενα
Ανθολόγηση – Εισαγωγή – Επιμέλεια: Θεοδόσης Πυλαρινός
Εκδόσεις Αιγαίον
288 σελ.
ISBN 978-9963-718-85-6
Τιμή €15,90
