Σώτη Τριανταφύλλου: «Αστραφτερά πεδία»
Το τελευταίο βιβλίο της Σώτης Τριανταφύλλου, ογκώδες για τα δικά της δεδομένα, είναι απολύτως αυτοβιογραφικό, καθώς σε αυτό αποκαλύπτει λεπτομέρειες από τη ζωή της και μιλάει για γεγονότα που τη σημάδεψαν, ταξίδια που έκανε, βιβλία, ταινίες και μουσικές που αγάπησε, ενώ εκφέρει τη γνώμη της (γνωστές από τις δημόσιες παρεμβάσεις της σε εφημερίδες και περιοδικά), για τον Μαρξ, τον κομμουνισμό, το ΚΚΕ, τον ΣΥΡΙΖΑ, τους αναρχικούς, τους Γάλλους, του Αμερικανούς και τους μουσουλμάνους, αλλά και τη ζωή, την ευτυχία, τον έρωτα, το σεξ, την ποίηση, τον θάνατο, την αυτοκτονία και κυρίως το ροκ εντ ρολ.
Σε μια αφήγηση-ποταμό που θυμίζει παράθεση γνωμικών και απόψεων, μεταξύ των οποίων παρεμβάλλονται διηγήματά της με ποικίλα θέματα (δεν υπάρχουν σημειώσεις για την πιθανή πρώτη τους δημοσίευση, γνωρίζουμε όμως πως «Η θυρωρός της οδού Λεπίκ» περιλήφθηκε στον τόμο αστυνομικών διηγημάτων Ελληνικά εγκλήματα 4 των εκδόσεων Καστανιώτη σε επιμέλεια του Ανταίου Χρυσοστομίδη), ο αναγνώστης ανακαλύπτει μερικές άγνωστες πτυχές της προσωπικότητας της συγγραφέως. Η ίδια χαρακτηρίζει το βιβλίο της «περιδιάβαση στο Παρίσι και στην Αθήνα», διαδρομή με παρακάμψεις σε πόλεις προάστια και ακτές.
Από τις πρώτες σελίδες, είναι φανερή η επιθυμία της συγγραφέως να μιλήσει για μικρά ή μεγάλα πράγματα που την έχουν απασχολήσει. Στα μικρά ανήκει η αγάπη της για τα αυτοκίνητα και τους αγώνες ταχύτητας, ενώ στα μεγάλα η σχέση με τους γονείς της που την οδήγησαν στο να εγκαταλείψει την οικογενειακή εστία, και δευτερευόντως η σχέση του πατέρα της με το ΚΚΕ, κάτι που το βλέπουμε να επαναλαμβάνεται μέχρι το τέλος της αφήγησης-εξομολόγησης. Διαβάζουμε στη σελίδα 12 σχετικά με τον πατέρα, φοιτητή της Ιατρικής: «Ο μπαμπάς φαινόταν ενθουσιασμένος: προτού το Κομμουνιστικό Κόμμα τον πείσει ότι η κοινωνική φιλοδοξία είναι ιδεολογικό αμάρτημα…». Κι αμέσως μετά: «οι κομουνιστές ήταν πιο σεμνότυφοι από τους μη κομμουνιστές· αν και εξαιρέσεις υπήρχαν». Ας παραβλέψουμε τους χαρακτηρισμούς της για τη γιαγιά της, μια γυναίκα καταπιεστική.
Η συγγραφέας κάνει έναν απολογισμό της ζωής της και μιλάει για μουσική, κάτι χαρούμενο, αισιόδοξο και ελπιδοφόρο. «… όταν έχεις ζήσει μέσα στο ροκ εντ ρολ, έχεις ένα πολύτιμο πλεονέκτημα: η μουσική πλημμυρίζει το δωμάτιο, το κεφάλι σου, τη ζωή σου ολόκληρη». Κι όμως, η τελευταία φράση της περιέχει ένα θλιβερό συμπέρασμα: «Γράφω… γράφω… Η ζωή είναι μοναχική πρόταση και κανείς δεν έχει τη βοήθεια που χρειάζεται».
Η Νέα Υόρκη, το Λος Άντζελες, το Ντιτρόιτ, βρίσκονται εδώ σε δεύτερο πλάνο, δηλώνει, μολονότι έζησε μεγάλο μέρος της ζωής της σε αμερικανικές πόλεις, σε αυτοκινητόδρομους και μοτέλ. Ο γράφων, που γνώρισε τη Σώτη Τριανταφύλλου ως συγγραφέα το 1996, όταν εκδόθηκε η πρώτη μεγάλη της επιτυχία, το μυθιστόρημα Σάββατο βράδυ στην άκρη της πόλης (εκδόσεις Πόλις), θεωρεί τούτο το βιβλίο-εξομολόγηση τα μάλα σημαντικό, καθώς στις σελίδες του υπάρχουν άγνωστες στιγμές ή επεισόδια που βίωσε και προϋπήρξαν ως όνειρα. Πράγματι, το βιβλίο αρχίζει με μια καταγραφή: τον Οκτώβριο του 1979, όταν η Τριανταφύλλου έδινε το τελευταίο μάθημα για το πτυχίο της, ονειρευόταν την Αμερική: ονειρευόταν γρήγορα αυτοκίνητα, έρημους δρόμους και ροκ συναυλίες. Στην Αμερική πήγε το 1980, αλλά το 1979 επισκέφτηκε το Παρίσι. Έχοντας κάνει ταξίδια σε πολλές χώρες του κόσμου, έχει προσωπική άποψη για αρκετές πόλεις και λαούς, ο Τρίτος κόσμος δεν φαίνεται να την ενθουσίασε, αν κρίνουμε από τη φράση της «Επιστρέφοντας στην Αθήνα από το Κάιρο, επιστρέφοντας στο Παρίσι από το Χαρτούμ, φίλησα δυο φορές το χώμα». Ακόμα: «Στο κέντρο της Αντίς Αμπέμπα περιφέρονταν ύαινες. Είμαι αγνώμων, σκεφτόμουν. Είμαι άδικη όταν λέω αυτά που λέω για την Αθήνα».
Το βιβλίο είναι γεμάτο ρήσεις, κρίσεις που έχουν βγει από τη γνώση του κόσμου και των ανθρώπων, φράσεις που από μόνες τους θα μπορούσαν να αποτελέσουν το υλικό ενός άλλου βιβλίου με τίτλο «Αποφθέγματα της Σώτης Τριανταφύλλου». Αναφέρω μερικές από αυτές. «Τα ταξίδια κάνουν σοφότερους τους σοφούς – όχι τους άσοφους», «Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι γεννιούνται ευτυχισμένοι άνθρωποι. Το χάρισμα της ευτυχίας είναι σε μεγάλο βαθμό έμφυτο και παραμένει σταθερό σε όλη τη ζωή», «Η λογοτεχνία είναι σπουδαιότερη από τον έρωτα».
Ενίοτε, η συγγραφέας μοιάζει να απαντάει σε ερωτήσεις, δημοσιογραφικές ή άλλες, που ενδέχεται να έχουν κάπου δημοσιευτεί, μπορεί και όχι. Παράδειγμα: «Ναι, αλλά θέλεις να… να αποτεφρωθείς;» «Φυσικά θέλω να αποτεφρωθώ. Δεν θέλω να με φάνε τα σκουλήκια». «Πόσο αυτοβιογραφικό είναι το μυθιστόρημά σας;» «Μα δεν πρόκειται για μένα, πρόκειται για το βιβλίο, για το κείμενο, για τη γλώσσα…» «Ποιοι συγγραφείς σας έχουν επηρεάσει;» «Δεν ξέρω, δεν μπορώ να ξέρω». Για τους έρωτές της, η συγγραφέας είναι φειδωλή, αποφεύγει να μιλήσει με λεπτομέρειες και να αναφέρει ονόματα. Διαβάζουμε: «Έζησα εφτά, σχεδόν οχτώ, χρόνια ευτυχισμένη με κάποιον που αγαπούσα πολύ. Μια μέρα συνέβη κάτι συνηθισμένο: όχι, δεν ξύπνησα δίπλα σ’ έναν ξένο· δεν συνέβη αυτό».
Κλείνοντας τα Αστραφτερά πεδία, ο αναγνώστης μένει με μια πικρή γεύση στο στόμα. Η συγγραφέας κάνει έναν απολογισμό της ζωής της και μιλάει για μουσική, κάτι χαρούμενο, αισιόδοξο και ελπιδοφόρο. «… όταν έχεις ζήσει μέσα στο ροκ εντ ρολ, έχεις ένα πολύτιμο πλεονέκτημα: η μουσική πλημμυρίζει το δωμάτιο, το κεφάλι σου, τη ζωή σου ολόκληρη». Κι όμως, η τελευταία φράση της περιέχει ένα θλιβερό συμπέρασμα: «Γράφω… γράφω… Η ζωή είναι μοναχική πρόταση και κανείς δεν έχει τη βοήθεια που χρειάζεται».
Αστραφτερά πεδία
Σώτη Τριανταφύλλου
Πατάκης
517 σελ.
ISBN 978-960-16-6899-4
Τιμή: €19,80
