Κωνσταντίνα Μόσχου: «Ραντεβού στου Μπο»

Μπορεί κανείς να γράφει για σοβαρά εγκλήματα με χιούμορ; Η Κωνσταντίνα Μόσχου έχει αποδείξει ότι μπορεί – και σε αυτό τη βοηθάει και ο ντετέκτιβ που αναλαμβάνει τις λύσεις των μυστηρίων, ενώ η ίδια ακολουθεί τη φόρμα των αστυνομικών μυθιστορημάτων, παίζοντας όμως με τα μοτίβα.

Όπως κάθε ιδιωτικός ντετέκτιβ, ο γνωστός πια στους αναγνώστες της Στάθης Παντελιάς έχει τους δικούς του εθισμούς, από τους οποίους δεν μπορεί να ξεφύγει. Μόνο που ούτε καπνίζει, ούτε πίνει, αν εξαιρέσει κανείς την πορτοκαλάδα του καλλιτέχνη καφετζή του. Η δική του εμμονή είναι οι μαστίχες Χίου και χωρίς αυτές δεν μπορεί να λειτουργήσει. Και όπως κάθε εθισμένος, ο Παντελιάς δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς τη μαγική γεύση τους. «Άνοιξα αμήχανα το συρτάρι κι έψαξα για μαστίχα Χίου. Τίποτα. Έψαξα στις τσέπες μου. Η τελευταία. Ναι. Τώρα το θυμόμουν. Δεν υπήρχαν πουθενά, λες και ένα μαγικό χέρι τις είχε εξαφανίσει, οτιδήποτε όμορφο απ’ τα παλιά χανόταν σιγά σιγά...» Η συγγραφέας προβληματίζει τους αναγνώστες της με έμμεσες αναφορές για πολλά και διάφορα, όπως για τη δύσκολη πια πρόσβαση σε παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα, αφού τη θέση τους σε περίπτερα και σούπερ μάρκετ έχουν πάρει προϊόντα πολυεθνικών.

Η ιστορία ξεκινάει με την άφιξη μιας όμορφης γυναίκας στο γραφείο του Παντελιά, μιας γυναίκας που κλαίει, χρειάζεται τη βοήθειά του και έχει πρόθεση να πληρώσει γι’ αυτή. Στην ιστορία οι όμορφες γυναίκες δεν λείπουν, όπως η γυναίκα-μωρό, η κοπέλα του Παντελιά, «η μεγάλη αοιδός με τις λάθος νότες», η οποία δεν κάνει την εμφάνισή της παρά μόνο μέσα από την ανησυχία του Παντελιά για τις πράξεις της, μέχρι που η εμφάνισή της γίνεται καταλυτική στην εξέλιξη της υπόθεσης.

Η υπόθεση αφορά ένα εκτεταμένο κύκλωμα του αθλητικού παρασκηνίου, ένα κύκλωμα που μπορεί να φέρει πολλά λεφτά, τα οποία όμως δεν θέλουν να μοιραστούν πολλοί. Ραγδαίες οι εξελίξεις, καθώς από την αρχή κιόλας της εμφάνισης της Κωνσταντίνας στο γραφείο του Παντελιά εμφανίζεται το πρώτο όπλο. Και όπως όλοι ξέρουν, όταν εμφανιστεί ένα όπλο, κάποια στιγμή θα ακολουθήσουν και οι πυροβολισμοί. Και δεν είναι λίγοι. Και μια υπόθεση που ξεκινάει ως ερωτική εκδίκηση οδηγεί σε κάτι πολύ διαφορετικό και μεγαλύτερο.

Το πρώτο πτώμα εμφανίζεται καθισμένο σε μια προεδρική καρέκλα, όπου δεν είχε κανέναν λόγο να βρίσκεται. «Καθισμένος πάνω της, με το σώμα του άνευρο, βρισκόταν κάποιος άγνωστος που φορούσε κοστούμι κι είχε μια πλαστική σακούλα περασμένη στο κεφάλι του. Και φαινόταν νεκρός. Εντελώς νεκρός όμως. Κάποιος τον είχε στείλει στον αγύριστο. Το θέμα ήταν: ποιος;» Οι εκπλήξεις διαδέχονται η μια την άλλη και η υπόθεση παίρνει εντελώς διαφορετικά μονοπάτια, καθώς ο Παντελιάς προσπαθεί να ανακαλύψει αυτό το «ποιος».

Πτώματα, πυροβολισμοί στους δρόμους και μπράβοι θα μπορούσαν να στερούνται ίσως αληθοφάνειας στην ελληνική πραγματικότητα, μόνο που τα πράγματα φαίνεται να έχουν αλλάξει και η λογοτεχνία δίνει το παρών είτε για να προβλέψει, είτε για να αφουγκραστεί αυτό που συμβαίνει. Η συγγραφέας κινείται άνετα στον κόσμο του οργανωμένου εγκλήματος, εκεί που οι απατεώνες συμπεριφέρονται και αντιμετωπίζονται ως επιχειρηματίες, δίνοντας στον αναγνώστη μια ιδέα για το τι μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτά που βλέπει στις ειδήσεις. Η προδοσία είναι όμως αυτή που παραμονεύει ως αιτία σε κάθε μυστήριο που ανακύπτει.

Η Κωνσταντίνα Μόσχου τηρεί για άλλη μια φορά την υπόσχεσή της στους αναγνώστες της, να διασκεδάσουν διαβάζοντας ένα αστυνομικό μυθιστόρημα.

Και όλα τα νήματα του μυθιστορήματος φαίνεται να οδηγούν στου Μπο. Ποιος είναι όμως ο Μπο; Ή, για την ακρίβεια, γιατί στο στέκι του Μπο; Η πρώτη επαφή είναι μάλλον απογοητευτική. «Ένα κουτουκάκι με δύο τραπέζια και όλα να ισορροπούν μαζί με τις καρέκλες πάνω σε σπασμένες πλάκες, η είσοδος από ένα εγκαταλειμμένο κτίριο, κι άλλο ερείπιο, κι άλλο μαραζωμένο κτίριο παραδομένο στους γκραφιτάδες... Σκούπισε προσεκτικά τα χέρια στην ποδιά του και μπήκε μέσα. Ας υποθέσουμε δηλαδή ότι υπήρχε “μέσα” σ’ αυτό το μαγαζί, αφού είχε περίπου το μέγεθος γκαράζ αυτοκινήτου κι ήταν ανοιχτό σε όλη του την πρόσοψη».

Η συγγραφέας αστειεύεται με τα κλισέ της αστυνομικής λογοτεχνίας και την παραδοσιακά κακή σχέση των ιδιωτικών ντετέκτιβ με τις επίσημες Αρχές. Έτσι, λοιπόν, ο Παντελιάς βρίσκεται στο γραφείο του μπος, του αρχηγού της αστυνομίας, χωρίς να ξέρει αν θα τον κατσαδιάσει για την ανάμειξή του ή θα του δώσει πληροφορίες. «Ετοιμάστηκα να βάλω τα πράγματα στη θέση τους, αλλά αυτή τη φορά ξερόβηξε η Καστοριάδου. Τι στην ευχή, ο βήχας είναι κάποιο συνθηματικό εδώ μέσα; Βήχουμε για να πάρουμε τον λόγο; Ξερόβηξα κι εγώ. Εδώ όμως για να πάρεις σειρά να μιλήσεις, έπρεπε να είχες μπάρμπα τον Παπαμιχαήλ». Ακόμα και οι σκηνές με ένταση προκαλούν το χαμόγελο. «Στάθηκα απέναντι από τον Υφαντή, σε απόσταση τεσσάρων μέτρων. Ό,τι πρέπει για να αποφεύγουμε τους ιούς και για να έχουμε μεγαλύτερη περιφερειακή ορατότητα».

Σε αυτή την περιπέτεια ο Παντελιάς δεν θα πρέπει να επιδείξει μόνο κοφτερό μυαλό, αλλά αναγκάζεται να πάρει τα πράγματα στα χέρια του και ευτυχώς που έχει προπονηθεί γι’ αυτό. «Έσο έτοιμος, η προσταγή της “σκύλας” Ντένις ήταν εγγεγραμμένη στο ασυνείδητό μου και μου έδινε δύναμη».

Οι ανθρώπινες σχέσεις κρατάνε πρωταγωνιστικό ρόλο στο μυθιστόρημα και με πολύ όμορφο τρόπο η συγγραφέας δείχνει πώς οι θυσίες που κάνει κάποιος για κάποιον άλλο θα πρέπει πρώτα από όλα να είναι ευπρόσδεκτες από τον αποδέκτη. Από την άλλη, οι κακοί μπερδεύονται με τους καλούς και τα όρια γίνονται συχνά δυσδιάκριτα.

Η Κωνσταντίνα Μόσχου κλείνει το μάτι στους ανθρώπους της αστυνομικής λογοτεχνίας, χρησιμοποιώντας μικρά ονόματα συγγραφέων και εκδοτικών παραγόντων, δίνοντάς τους «ρόλο» στην εξέλιξη της ιστορίας. Πρωταγωνιστικό ρόλο κρατάει και για μια φίλη της, διατηρώντας το πραγματικό ονοματεπώνυμό της, παίζοντας με τον αναγνώστη, αφού κάποιοι ίσως θεωρήσουν ότι πρόκειται για την ίδια τη συγγραφέα.

Τα μυστικά δεν μπορούν να μείνουν για πάντα μυστικά, κάποτε έρχεται η στιγμή που όλα θα βγούνε στο φως – αυτό συμβαίνει σε κάθε αστυνομικό μυθιστόρημα. «Οι αποκαλύψεις είναι το αγαπημένο μου σημείο σε μια υπόθεση. Περιμένω υπομονετικά λοιπόν και χωρίς να βιάζομαι ούτε να τάζω φανουρόπιτες. Στην πρώτη βροχή, στο πρώτο χαλάζι, ξέρω ότι θ’ αρχίσουν να κατρακυλάνε όλα τα κρυμμένα, χωρίς γυρισμό. Είναι σαθρό το έδαφος όπου τα έθαψες, οι μνήμες λιώνουν από ζέστη και δυσφορία που τα κρατούσες κλειδωμένα».

Ένα ιγκουάνα κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου, ένα ιγκουάνα με το όνομα Αθηνά, που παίζει τον δικό του ρόλο στην ιστορία, όχι τόσο στην εξιχνίαση του εγκλήματος όσο στην ισορροπία της σχέσης του Παντελιά με τη γυναίκα-μωρό.

Η Κωνσταντίνα Μόσχου τηρεί για άλλη μια φορά την υπόσχεσή της στους αναγνώστες της, να διασκεδάσουν διαβάζοντας ένα αστυνομικό μυθιστόρημα, που προβληματίζει με τακτ και μπορεί να ειρωνεύεται τα κακώς κείμενα που παραμονεύουν έξω από την πόρτα μας. Καταφέρνει να αναδείξει ενδιαφέροντες χαρακτήρες και να δημιουργήσει την επιθυμία για μια ακόμα περιπέτεια του Παντελιά. ko mosxou 22