Χρύσα Σπυροπούλου: «Η ακολουθία του κακού»

Το νέο αστυνομικό μυθιστόρημα της Χρύσας Σπυροπούλου έχει φόντο την Αθήνα στο ξεκίνημα της υγειονομικής κρίσης της τελευταίας διετίας. Η συγγραφέας ενώνει τα κομμάτια της ραγισμένης αθηναϊκής κοινωνίας, σε μια γενναιόδωρη παρατήρηση ενός τόπου που γεννά το κακό μέσα από το πλήθος των ανθρώπων που συγχρωτίζονται σε στενά σοκάκια και ακριβά διαμερίσματα, ζουν και συναναστρέφονται έχοντας ένα μικρό κομμάτι ουρανού και λίγη γη για να ευτυχήσουν. Η ακολουθία του κακού έρχεται λοιπόν ως φυσική συνέπεια, μέσα από την ιστορία που αφηγείται.

Συνειρμικά, ο τίτλος παραπέμπει στη σταδιακή εξάπλωση του κακού της εποχής covid σαν μοτίβο επαναλαμβανόμενο, όταν δεν υπάρχει κάποιος να το σταματήσει. Στην ουσία όμως η συγκεκριμένη ακολουθία είναι η διάχυση μιας άνομης πράξης σε μεγαλύτερο κύκλο ανθρώπων, όταν δηλαδή οι θύτες είναι περισσότεροι του ενός. Αρκετά συχνά στα λογοτεχνικά βιβλία, ο δολοφόνος είναι ένας. Εδώ όμως η συγγραφέας μάς θέτει από την αρχή διλήμματα, έτσι ώστε να υποψιαζόμαστε ότι υπάρχουν και άλλα κρυμμένα πρόσωπα πίσω από τον φονιά, άτομα που συμπράττουν είτε ωθούν με τη συμπεριφορά τους στο έγκλημα.

Το άνοιγμα του βιβλίου γίνεται από την Κατερίνα, σημαντικό και δευτερεύον πρόσωπο της πλοκής ταυτόχρονα, με τακτική που θυμίζει έντονα Μις Μαρπλ, μια περίεργη και πανέξυπνη γυναίκα, μια απλή καθαρίστρια που χώνει τη μύτη της παντού και μάλιστα όταν πέφτει πάνω σε σκηνή εγκλήματος στο διαμέρισμα του αφεντικού της. Δεν θα τη δούμε αργότερα σε πολλά κεφάλαια, και μάλιστα με τη δική της οπτική γωνία, αφού ο κεντρικός χαρακτήρας είναι η αστυνόμος Όλια Γεωργίου, που αναλαμβάνει την υπόθεση. Το θύμα είναι ο Πέτρος Αθανασίου, ένας μπον βιβέρ με πολλές γυναικείες παρουσίες στη ζωή του, παρέες και έντονες διασκεδάσεις, κάποιος που δεν έχει κληρονόμους πέρα από την πλούσια θεία του, που ζει σε γηροκομείο. Ποιος είναι εκείνος που επωφελείται από αυτό το έγκλημα; Οι ύποπτοι είναι πολλοί και το περιβάλλον του θύματος ζωντανεύει σαν μέσα από βιβλίο του Γιάννη Μαρή σε τούτο το αστικό αστυνομικό μυθιστόρημα της σύγχρονης εποχής.

Η συγγραφέας επιχειρεί με έξυπνο τρόπο να μας καθοδηγήσει σε λάθος μονοπάτια ψάχνοντας για τον δολοφόνο, ενώ πολύ ενδιαφέρουσα είναι η αποδόμηση του κακού μέσα από τους ανθρώπινους χαρακτήρες του βιβλίου.

Θετικό και ενδιαφέρον στοιχείο του βιβλίου το στήσιμο της πλοκής, που ενδυναμώνεται σταδιακά καθώς ξεδιπλώνεται σιγά-σιγά η ζωή του καθενός από τους χαρακτήρες: ένας γοητευτικός τραπεζίτης, ο Ολιβιέ Φιλίπ, η σύζυγός του, Σοφί, το ζεύγος των οινοποιών Αντωνίου, με τη σύζυγο Ζωζώ που διατηρούσε σχέση με το θύμα, η ηθοποιός Κλειώ Μαυρίδου –επίσης σχέση του–, ο γιατρός Ηλίας Τοσουνίδης, ο δημοσιογράφος Μάκης Καρράς, ο σχεδιαστής μόδας Ζορζ Τριάντης, ο επιστάτης του κτήματος στη Βάρη Τζον Πετρόπουλος, ο κηπουρός Θόδωρος Χαραλαμπίδης και η κόρη του, Έλλη, ο δικηγόρος του θύματος Άγγελος Εμμανουηλίδης, η συμβολαιογράφος Σοφία Παπανικολάου, ο ανιψιός της καθαρίστριας, η συμμορία των κακοποιών που εμπλέκεται, πρόσωπα που δημιουργούν το κατάλληλο κλίμα ώστε να υποψιαζόμαστε τους πάντες.

Η υπαστυνόμος Όλια Γεωργίου έχει πολλή δουλειά να κάνει για να ξεκαθαρίσει το τοπίο και στο πλάι της έχει σημαντικό βοηθό τον Δήμο Δημητριάδη στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών. Στη συνέχεια, βέβαια, το ενδιαφέρον του αναγνώστη εντείνεται όταν ακολουθεί το δεύτερο έγκλημα, με θύμα κάποιον από τον στενό κύκλο του προηγούμενου θύματος. Η λίστα των υπόπτων μειώνεται, αλλά η αγωνία μεγαλώνει.

Είναι τελικά αυτή μια ιστορία εκδίκησης ή το κακό προκαλείται για προσωπικό όφελος του δράστη; Οι διαπροσωπικές σχέσεις πόσο επικίνδυνες μπορούν να γίνουν τόσο ανάμεσα στο περιβάλλον των θυμάτων όσο και σε εκείνους που ερευνούν; Η συγγραφέας, με αγάπη στην αστυνομική αφήγηση, πλέκει ένα γαϊτανάκι με αυτές τις σχέσεις, με μεθοδικό γράψιμο και οργάνωση, παρατηρητικότητα, περιγραφές και ίντριγκες που εξυφαίνονται ανάμεσα στα πρόσωπα. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει η εναλλαγή του διαδικαστικού για το κυνήγι του δολοφόνου με κεφάλαια που αναδεικνύουν την οπτική γωνία των ηρώων και την προσωπική ζωή της υπαστυνόμου.

Υπάρχει όμως μία αλήθεια και αυτή πρέπει να αποκαλυφθεί με ερωτήματα και διαψεύσεις. Με συγκρούσεις που δεν είναι μετωπικές και με την απουσία πάθους στη ζωή της, η υπαστυνόμος Όλια Γεωργίου αποκαλύπτει στον ίδιο της τον εαυτό τα ανθρώπινα αδιέξοδα και τη μοναξιά της, θίγοντας ζητήματα μέσα από τη ζωή της και τις εμπειρίες της. Η συγγραφέας επιχειρεί με έξυπνο τρόπο να μας καθοδηγήσει σε λάθος μονοπάτια ψάχνοντας για τον δολοφόνο, ενώ πολύ ενδιαφέρουσα είναι η αποδόμηση του κακού μέσα από τους ανθρώπινους χαρακτήρες του βιβλίου. Σκέψεις και εικόνες που μας δημιουργούνται μέσα από την κατανόηση των κακών χαρακτήρων μάς οδηγούν να ανακαλύψουμε μέσα από την ακολουθία των πράξεών τους ένα αναπάντεχο και τεκμηριωμένο τέλος. Κάτι εξίσου θετικό είναι ένα ευτυχισμένο «τέλος» ή «αρχή» για την ηρωίδα υπαστυνόμο Γεωργίου.

Ένα αίνιγμα στη σύγχρονη Αθήνα και ένα κλείσιμο του ματιού για κάτι ακόμα που έρχεται. Ίσως όλα τα παραπάνω να περικλείονται στον τίτλο ενός κεφαλαίου του βιβλίου: «Η ευτυχία και η δυστυχία είναι επιλογή». xri spiropoulou22