Βασίλης Μούτσογλου: «Τέλος χρόνου»

Στην Τουρκία του 1971 η κατάσταση μοιάζει να βγαίνει εκτός ελέγχου, οι δολοφονίες ακροαριστερών και ακροδεξιών είναι καθημερινό φαινόμενο, βίαιες τρομοκρατικές οργανώσεις προβαίνουν σε απαγωγές, ληστείες και κάθε είδους παράνομες ενέργειες, οι διαδηλώσεις και οι απεργίες γονατίζουν την οικονομία, τα πανεπιστήμια αποτελούν εστία αναταραχής, ενώ μια σειρά από εθνότητες, όπως οι Κούρδοι και οι Αρμένιοι, μπαίνουν στο στόχαστρο των τοπικών αρχών και της τουρκικής πλειοψηφίας, που νιώθει να απειλείται. Μέσα σε όλη αυτή την αναταραχή, οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης αντιμετωπίζουν τη φανερή εχθρότητα των μουσουλμάνων που πιστεύουν ότι οι Ρωμιοί είναι η αιτία όλων των δεινών τους και θέλουν να τους εξολοθρεύσουν, διορθώνοντας το «λάθος» του Μωάμεθ που είχε αφήσει ζωντανό το ελληνικό και το βυζαντινό στοιχείο στην Πόλη. Η κυβέρνηση του Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ δεν μπορεί να ελέγξει την κατάσταση και, φοβούμενη τα γεγονότα του 1961, όταν οι στρατιωτικοί είχαν κρεμάσει τον πρωθυπουργό Μεντερές, υποκύπτει στο τελεσίγραφο με το οποίο του ζητούν αλλαγές στο σύνταγμα, κατά τη διάρκεια ενός πραξικοπήματος που δεν χρειάστηκε τα τανκς.

Μέσα σ’ αυτό το εκρηκτικό σκηνικό διαδραματίζεται το μυθιστόρημα του πρέσβη επί τιμή Βασίλη Μούτσογλου, με πρωταγωνιστή τον Νίκο, έναν φοιτητή του πολυτεχνείου ο οποίος καταλαβαίνει ότι δεν έχει μέλλον στον τόπο των προγόνων του, καθώς έχει μπει στο στόχαστρο των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, και πρέπει να βρει τρόπο διαφυγής προς την Ελλάδα, προτού συλληφθεί και αντιμετωπίσει απρόβλεπτες συνέπειες μέσα στο χάος του τουρκικού συστήματος απονομής δικαιοσύνης. Ο συγγραφέας, που έχει στο ενεργητικό του μια σειρά από μελέτες σχετικές με τη γειτονική χώρα, αυτή τη φορά επιλέγει να εκφραστεί μέσα από ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Η εκτεταμένη έρευνα που έχει πραγματοποιήσει του επιτρέπει να φτιάξει ένα στέρεο υπόβαθρο για να αναπτύξει την ιστορία του και να διατηρήσει την αγωνία του αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα. Το δυνατό στοιχείο του βιβλίου είναι η πετυχημένη αναπαράσταση του κλίματος της εποχής με τις παθιασμένες πολιτικοϊδεολογικές συζητήσεις στα πανεπιστήμια, τις συγκρούσεις ακροδεξιών γκρίζων λύκων με ακροαριστερούς της ομάδας DEV-GENC (μετέπειτα DEV-SOL), τις αστυνομικές παρακολουθήσεις, τους χαφιέδες, την ενημέρωση από τις εφημερίδες και το ραδιόφωνο, τις φυλακές και τα κρατητήρια, τους εκβιασμούς, τις απειλές και τις δωροδοκίες. Και, βέβαια, το ευρύτερο φόντο της ιστορίας είναι η ίδια η Κωνσταντινούπολη με τις κλειστές αγορές, τα λαβυρινθώδη στενά, τους σιδηροδρόμους που συνδέουν την πόλη με όλη την τουρκική επικράτεια, τα καράβια που κουβαλούν κόσμο στην Προποντίδα, τα νεοκλασικά που κάποτε στέγαζαν πανίσχυρες επιχειρήσεις Ελλήνων αστών, τους φτωχούς επισκέπτες από την ενδοχώρα που εξακολουθεί να ζει σε συνθήκες τριτοκοσμικές, τα παραδοσιακά φαγητά του δρόμου, τα λαχματζούν και την ψητή παλαμίδα που πουλούν οι πλανόδιοι στις ακτές του Βοσπόρου.

Η εκτεταμένη έρευνα που έχει πραγματοποιήσει του επιτρέπει να φτιάξει ένα στέρεο υπόβαθρο για να αναπτύξει την ιστορία του και να διατηρήσει την αγωνία του αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα.

vas moutsoglou21 Τα γεγονότα που διαδραματίζονται στην άλλη πλευρά του Αιγαίου βρίσκονται πάντα στην επικαιρότητα και ο Βασίλης Μούτσογλου φαίνεται να είναι ένας από τους πιο ικανούς αναλυτές της πραγματικότητας που επικρατεί στην Τουρκία, όπως και των ιστορικών καταβολών της. Τα γεγονότα του 1971 που εξιστορούνται εδώ ήταν ο προάγγελος σχηματισμού της κυβέρνησης του Μπουλέντ Ετσεβίτ, που αποφάσισε την εισβολή στην Κύπρο, τον καταλύτη των ελληνοτουρκικών σχέσεων για τα επόμενα πενήντα χρόνια. Το Τέλος χρόνου είναι μια συναρπαστική αφήγηση όλων εκείνων των γεγονότων μέσα από τα μάτια ενός από τους τελευταίους Έλληνες της Πόλης, που νιώθει να τον καταδιώκει η ιστορική αλλαγή της αδύνατης συνύπαρξης.