fbpx
Σπύρος Καρυδάκης: «Χ.Τ. 1985 μ.Χ. μια νέκυια»

Σπύρος Καρυδάκης: «Χ.Τ. 1985 μ.Χ. μια νέκυια»

Η ιστορία του Χρήστου Τσουτσουβή είναι λίγο-πολύ γνωστή: αντιστασιακός κατά της Χούντας των συνταγματαρχών, έγινε μέλος του Επαναστατικού Λαϊκού Αγώνα κατά τη Μεταπολίτευση και στις αρχές της δεκαετίας του ’80 ίδρυσε την Αντικρατική Πάλη, οργάνωση που συνδέθηκε με ένοπλες τρομοκρατικές δράσεις. Σκοτώθηκε σε συμπλοκή με αστυνομικές δυνάμεις στις 15 Μαϊου 1985, στην περιοχή του Γκύζη. Ο άνθρωπος αυτός, με την τόσο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, είναι με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο ο ήρωας του βιβλίου του Σπύρου Καρυδάκη Χ.Τ. 1985 μ.Χ. μια νέκυια. Είναι ο αφηγητής σε είκοσι τέσσερις «ραψωδίες», όσες και τα γράμματα του αλφαβήτου, που όλες τιτλοφορούνται «Νέκυια» και συνοδεύονται από το αντίστοιχο γράμμα, από το α ως το ω.

Ο Σπύρος Καρυδάκης γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1961, έχει ασκήσει πολλά και διαφορετικά επαγγέλματα, και είναι ποιητής και συγγραφέας. Έως τώρα έχει εκδώσει μυθιστορήματα, νουβέλες και μεταφράσεις αρχαιοελληνικών και γερμανικών ποιημάτων, και έχει συμμετάσχει σε συλλογικές εκδόσεις με διηγήματα.

Η Νέκυια είναι η λ’ ραψωδία της Οδύσσειας, η οποία αφηγείται την κάθοδο του Οδυσσέα στον Άδη, εκεί όπου ο ομηρικός ήρωας συναντά, μεταξύ άλλων, τη μητέρα του και ήρωες του Τρωικού πολέμου, αλλά βασικός του σκοπός είναι να μιλήσει με τον μάντη Τειρεσία για να του φανερώσει το μέλλον. Μια από τις σημασίες της λέξης «νέκυια», άλλωστε, υποδήλωνε ακριβώς αυτό: μια μαγική τελετή για την επίκληση του πνεύματος ενός νεκρού από τον Άδη, ο οποίος θα έδινε χρησμούς για το μέλλον. Μια άλλη της ερμηνεία, ωστόσο, είναι η επιτάφια τελετή. Έχοντας αυτά κατά νου, και βλέποντας το εξώφυλλο του βιβλίου του Σπύρου Καρυδάκη, ίσως και να πάει το μυαλό σε κάτι διαφορετικό. Η συμπερίληψη, στον τίτλο, των αρχικών «Χ.Τ.» και της χρονιάς 1985 δίνει κάποια στοιχεία, ωστόσο η εικόνα του χεριού που ρίχνει σποράκια από ρόδι παραπέμπει σε αρχαίες, τελετουργικές σπονδές που συνδέονταν με ταφικά έθιμα.

Δεν είναι εύκολο να καταγράφονται γεγονότα της σύγχρονης Ιστορίας μέσω της μυθοπλασίας, καθώς κάτι τέτοιο επιβάλλει έναν ικανό βαθμό αποστασιοποίησης, ώστε τα γεγονότα αυτά καθαυτά να ανεξαρτητοποιούνται από τον αρχικό τους περιβάλλοντα χρόνο και χώρο. Ένα τέτοιο εγχείρημα εμπεριέχει επίσης ένα μεγάλο ρίσκο, καθώς οι μνήμες μπορεί να είναι σχετικά πρόσφατες όσον αφορά τόσο τα εμπλεκόμενα μέρη όσο και το σύνολο της κοινωνίας. Δεν παύει ωστόσο να έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, πόσο μάλλον όταν ο χειρισμός του θέματος γίνεται με την ευαισθησία και την ενσυναίσθηση που χαρακτηρίζουν την προσέγγιση του Σπύρου Καρυδάκη. Και οι παραπομπές στο ομηρικό έπος και την Αρχαία Ελλάδα γενικότερα καθόλου τυχαίες δεν είναι, και το «διαφορετικό» που ανέφερα παραπάνω, αποδεικνύεται τελικά απρόσμενα συγγενικό με το θέμα του βιβλίου.

Η νέκυια λοιπόν με την έννοια της μαγικής τελετής είναι εδώ μια αμφίδρομη διαδικασία: ο συγγραφέας «καλεί» τον νεκρό ήρωά του και ο ήρωάς του μιλάει μέσω αυτού.

Στο κατεξοχήν λογοτεχνικό επίπεδο, ο συγγραφέας δανείζει τα δικά του εκφραστικά μέσα στον ήρωά του, ο οποίος μιλάει σε πρώτο πρόσωπο και ξεδιπλώνει μια σειρά από σκέψεις, φιλοσοφικές αναζητήσεις και αναμνήσεις, την ημέρα που πρόκειται να είναι και η τελευταία της ζωής του. Σαν να έχει προβλέψει το μέλλον του, περνάει κυριολεκτικά και απόλυτα συνειδητά τη ζωή του μπροστά από τα μάτια του – αυτό που λένε ότι γίνεται αυθόρμητα όταν κάποιος είναι κοντά στον θάνατο. Η νέκυια λοιπόν με την έννοια της μαγικής τελετής είναι εδώ μια αμφίδρομη διαδικασία: ο συγγραφέας «καλεί» τον νεκρό ήρωά του και ο ήρωάς του μιλάει μέσω αυτού. Γίνεται δηλαδή ο συγγραφέας ένα είδος μέντιουμ (με την κυριολεκτική έννοια του διάμεσου) για να δώσει φωνή σε κάποιον που πλέον ανήκει στον κόσμο των νεκρών.

Ο ήρωάς του δεν αναφέρεται ποτέ με το όνομά του και κάλλιστα θα μπορούσε να είναι συμβολική η παρουσία του, η οποία είναι έτσι κι αλλιώς φασματική και κινείται ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο, όπως εξάλλου ήταν και όλη του η ζωή, σαν απόρροια των επιλογών του. Ανήκει στο περιθώριο και έχει έναν τρόπο σκέψης που δεν συνάδει με τα κοινωνικά στερεότυπα και δεδομένα. Έχει επομένως ένα επιπλέον ενδιαφέρον να εμβαθύνει κανείς λίγο περισσότερο και στην άλλη πλευρά, εκεί όπου ισχύουν διαφορετικοί κανόνες, έξω από τη συνηθισμένη καθημερινότητα και τους επίσημους νόμους, πρόκειται ωστόσο για άγραφους όρκους τους οποίους, όσοι ανήκουν στην πλευρά αυτή, τηρούν με απόλυτη συνέπεια και πίστη στον εκάστοτε σκοπό. Ο άνθρωπος αυτός θυμίζει μισθοφόρο της αρχαιότητας, και μέχρι ένα σημείο ο τρόπος που μιλάει και όσα λέει παραπέμπουν έντονα σ’ αυτή την εικόνα. Έχει τα ιδανικά του, τα οποία ακολουθεί με σεβασμό, έχει κι ένα ιδιαίτερο δέσιμο με τους συντρόφους του, καθώς τους συνδέουν τόσο πολλά. Για να φτάσει άλλωστε κανείς στο σημείο να ξεπεράσει τα κοινωνικά όρια και να ενταχθεί σε μια περιθωριακή παρακρατική ομάδα, εκεί από όπου σπάνια έως ποτέ μπορεί να υπάρξει γυρισμός, σημαίνει ότι είναι αποφασισμένος να παραμείνει πιστός στον σκοπό του μέχρι το τέλος, χωρίς μεταστροφές ή πισωγυρίσματα.

skaridksΠρόκειται για ένα κείμενο πολύ ξεχωριστό, με μια ιδιαίτερη γοητεία και λογοτεχνική αξία, που μέσα από το πρίσμα της μυθοπλασίας αναδεικνύει διαφορετικά επίπεδα της πραγματικότητας, τα οποία συμπληρώνουν τα καταγεγραμμένα γεγονότα. Ο Σπύρος Καρυδάκης διατηρεί σε όλη την αφήγηση ένα ύφος στιβαρό και συνάμα βαθιά λυρικό, εναλλάσσοντας την ξεκάθαρη, χωρίς περιστροφές εξιστόρηση με κομμάτια γεμάτα συναισθηματισμό, που αγγίζουν ευαίσθητες χορδές και συγκινούν με την αμεσότητα, την πρωτογένεια και τη λανθάνουσα ποιητικότητά τους.

 

Χ.Τ. 1985 μ.Χ. μια νέκυια
Σπύρος Καρυδάκης
Σκαρίφημα
σ. 64
ISBN: 978-618-81070-8-3
Τιμή: 4,00€
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Ελένη Καραγιάννη: «Το κόκκινο τάπερ»

Όταν έφτασε στα χέρια μου αυτή η πρώτη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Καραγιάννη ήμουν βέβαιη, διαβάζοντας τον τίτλο, ότι θα ήταν γεμάτη αγάπη όπως ένα μαμαδίστικο «κόκκινο τάπερ» και δεν γελάστηκα....

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Γιώργος Αγγελίδης: «Σκοτεινή κληρονομιά»

Η Σκοτεινή κληρονομιά του Γιώργου Αγγελίδη αποτελεί μια ενδιαφέρουσα αφήγηση, που συνδυάζει με δεξιοτεχνία τη φαντασία και το κοινωνικό δράμα. Ο συγγραφέας, μετά την «Τριλογία του φεγγαριού», αποφασίζει να...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Χρυσοξένη Προκοπάκη: «Αβαρής»

Το τελευταίο πεζογραφικό βιβλίο της Χρυσοξένης Προκοπάκη έρχεται για να διευρύνει τα όρια του αφηγηματικού λόγου και τον κάνει να εναγκαλισθεί μεθόδους και τεχνικές του θεάτρου και, συγκεκριμένα,...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.