Τάσος Μακράτος: «Φυλάξου, Καποδίστρια!»

Πρόκειται για το πρώτο μυθιστόρημα του Τάσου Μακράτου, γεννημένου στον Πειραιά και με καταγωγή από Σμύρνη, Κεφαλονιά και Μεσσηνία, ο οποίος μέχρι σήμερα έχει εκδώσει δεκαέξι βιβλία ποίησης, πεζογραφίας (δοκιμίου) και ένα θεατρικό. Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα περιγράφει πρόσωπα μιας συντροφιάς που αποφασίζει ένα Σάββατο πρωί του Ιουλίου του 2018 να ταξιδέψει στην Αίγινα. Το όνομα του κυβερνήτη Καποδίστρια εμφανίζεται πρώτη φορά στην επίσκεψη της συντροφιάς στον ναό της Παναγίας, όπου η νεωκόρισσα θα δείξει το στασίδι του, ενώ ο αφηγητής θα μιλήσει αμέσως μετά σχετικά με την υποδοχή του Κυβερνήτη στο νησί το 1928.

Στο πρόσωπο του Καποδίστρια η αφήγηση επιστρέφει στο 3ο μέρος του βιβλίου, όταν ένα μέλος της συντροφιάς επισκέπτεται τον φίλο του, διευθυντή της δημοτικής βιβλιοθήκης, ο οποίος του προσφέρει ένα σπάνιο παλιό βιβλίο, όπου ο Κόδριγκτων εξιστορεί στον Κυβερνήτη τα της ιστορικής ναυμαχίας του Ναβαρίνου.

Ο κορμός της αφήγησης αφορά κυρίως τα πρόσωπα της παρέας, όπως είναι η Δανάη, σπουδάστρια ψυχολογίας, που στα δεκαέξι της υπέστη ομαδικό βιασμό από τρεις νεαρούς. Στη μητέρα της, Ελένη, η Δανάη θα ανακοινώσει το φοβερό συμβάν τέσσερα χρόνια αργότερα, όταν η κοπέλα θα έχει στο μεταξύ υποχρεωθεί να επισκεφτεί ψυχολόγο. Βασικό πρόσωπο ωστόσο του βιβλίου είναι η 32χρονη ζωγράφος Χριστίνα, η οποία θα ζήσει στο Παρίσι προκειμένου να σπουδάσει χαρακτική. Ο αναγνώστης πληροφορείται σχετικά με τη ζωή της Χριστίνας στην Πόλη του Φωτός και μαθαίνει με λεπτομέρειες όλες τις σκηνές που βίωσε εκεί, πολλές από τις οποίες εκτυλίσσονται στα έγκατα του ναού της Παναγίας των Παρισίων. Παρακολουθεί τις φαντασιώσεις της μέσα από τις σχέσεις που δημιουργεί και τα πρόσωπα, με τα οποία συναναστρέφεται. Διακαής πόθος της παραμένει να γνωρίσει τον αληθινό έρωτα.

Το μυθιστόρημα του Τάσου Μακράτου, πλούσιο τόσο σε γνώσεις όσο και σε πλοκή, προσπαθεί να αποκαλύψει και πιθανόν να συγκρίνει τη βία στην πολιτική με εκείνη που ακούει στο όνομα «βιασμός».

Στο 7ο μέρος του βιβλίου («Μακρύ ιντερμέτζο για τον Άγιο Καποδίστρια»), ο αναγνώστης μεταφέρεται στα 1831 και τα γεγονότα που οδήγησαν στη δολοφονία του Κυβερνήτη τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο. Ο άνθρωπος που σε υπερβολικά αντίξοες συνθήκες προχώρησε σε νόμιμες εκλογές αντιπροσώπων με καθολική ψηφοφορία και τις κέρδισε με ποσοστά που κανείς κυβερνήτης δεν κατάφερε να αποκτήσει στα διακόσια χρόνια που ακολούθησαν, ο άνθρωπος που κατάφερε να κυβερνήσει «με τον λαό και για τον λαό», γίνεται έρμαιο της βίας που «εξακολουθεί να σαρκάζει απτόητη».
Στο 8ο και τελευταίο μέρος του βιβλίου («Η βία σκορπούσε τα κομμάτια της») ο αναγνώστης θα μεταφερθεί στο καλοκαιρινό σαββατοκύριακο του Ιουλίου του ’18, όπου και η αρχή της ιστορίας. Ένας νέος βιασμός θα ακολουθήσει, ενώ η λύση θα δοθεί με τρόπο δραματικό. Οι γυναίκες-θύματα θα απαιτήσουν δικαιοσύνη κι όταν αυτή δοθεί, θα αισθανθούν ανακουφισμένες και θα συνεχίσουν τη ζωή τους μακριά από τις φρικτές μνήμες που τη σημάδεψαν.

tmarkts Το μυθιστόρημα του Τάσου Μακράτου, πλούσιο τόσο σε γνώσεις όσο και σε πλοκή, προσπαθεί να αποκαλύψει και πιθανόν να συγκρίνει τη βία στην πολιτική με εκείνη που ακούει στο όνομα «βιασμός». Δεν μπορούμε βέβαια να γνωρίζουμε αν ο συγκεκριμένος παραλληλισμός ευσταθεί, όπως δεν γνωρίζουμε αν το τεράστιο υλικό που χρησιμοποιήθηκε και δεν περιορίστηκε μόνο στα κύρια πρόσωπα του βιβλίου, αποτίει τον ανάλογο φόρο τιμής στην προσωπικότητα του κυβερνήτη Καποδίστρια, ίσως γιατί στο κείμενο παρεμβάλλονται διάφορα κοινωνικά συμβάντα που αποσπούν την προσοχή και το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Έχω την αίσθηση ότι ο συγγραφέας, που αποδεικνύεται φιλόπονος ερευνητής και ακάματος εργάτης του λόγου, θα μπορέσει σε μια μελλοντική του κατάθεση, κάνοντας εμφανέστερη τη διάκριση ανάμεσα σε ιστορικά γεγονότα και μυθοπλασία, να έχει ακόμα καλύτερο αποτέλεσμα.