fbpx
Κωνσταντίνος Τζαμιώτης: «Σε ποιον ανήκει η Κόλαση»

Κωνσταντίνος Τζαμιώτης: «Σε ποιον ανήκει η Κόλαση»

«Pulvis et umbra sumus»[1]

Το νέο συγγραφικό πόνημα του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη, που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο και φέρει τον τίτλο Σε ποιον ανήκει η κόλαση, αναμφισβήτητα, πριν ακόμα χαθώ στις σελίδες του, μου ξύπνησε στον νου τη φράση του Φρίντριχ Νίτσε: «Άσε τους σκοταδιστές να φωνάζουν πως “κάτω είναι η κόλαση”». Κι αυτό σίγουρα αποτελεί κακό οδηγό, γιατί αναπόδραστα βασίζεις αυτό που θα επιτελεστεί σε μια εκ των προτέρων σκέψη. Ξεκινώντας να αναγνώσω να πρώτα κείμενα, αισθάνθηκα ένα γαργάλημα του νου όχι όμως με την έννοια της διδαχής αλλά της αποκάλυψης. Κλείνοντας πάλι το βιβλίο, ένιωσα να εμφορούμαι από το δόγμα της αιώνιας επιστροφής που τόσο προβλημάτισε και προβληματίζει τους φιλοσόφους-μελετητές του Νίτσε. Παράδοξο; Μπορεί, αλλά γιατί;

Στα διηγήματά του ο Τζαμιώτης δημιουργεί κάτι παράξενο. Διαχειρίζεται με μέσα ταχυδακτυλουργού το αίνιγμα στα μάτια του αναγνώστη. Γιατί τα διηγήματα της συλλογής αυτής είναι ένα ατέρμον παιχνίδι απορίας-έκπληξης. Στις 400 και παραπάνω σελίδες συλλαμβάνονται περισσότερες από 200 στιγμές ανθρώπων ως ένα συνεχές Όλον. Κι όμως, παρ’ όλη τη στιβαρότητα που δημιουργεί αυτή η συνέχεια, δεν έχουν όλα τα διηγήματα την ίδια προέλευση. Κάποια είναι αποτέλεσμα ενδελεχούς παρατήρησης 40 περίπου χρόνων, ενώ κάποια ενέχουν μια, ούτως ειπείν, a priori υπόσταση, που περίμεναν το χέρι ενός συγγραφέα να τα αποτυπώσει. Δισυπόστατη, λοιπόν, η φύση τους. Άλλωστε και εν γένει τα κείμενα αυτά δεν οριοθετούνται με απόλυτη ευκρίνεια, αντίθετα δοκιμάζουν τα όρια.

«Σαν εκείνους τους χωριάτες του Μαρκ Τουέιν που έβλεπαν για πρώτη φορά τσίρκο και όταν εμφανίστηκαν οι καμηλοπαρδάλεις ένιωσαν εξαπατημένοι και άρχισαν οργισμένοι να ζητούν πίσω τα λεφτά τους, βέβαιοι πως κάτι τόσο εξωφρενικό όσο μια καμηλοπάρδαλη δεν μπορεί παρά να είναι φτηνό τρικ, έτσι και οι περισσότεροι αγανακτούν στην ιδέα πως στις μέρες μας ακόμη κυκλοφορούν ανάμεσά μας πραγματικοί ποιητές. Αυτά του έλεγε ο καλύτερος ποιητής της γενιάς του την τελευταία φορά που τον πέτυχε στο δρόμο. Γι’ αυτό δηλώνει διορθωτής, πρόσθεσε, για να μην προκαλεί άσκοπα». («Ζωντανοί ποιητές»)

Η συλλογή αυτή παλεύει με τον χρόνο σε ένα α-χρονικό, ας μου επιτραπεί, επίπεδο.

«Μύθοι μετασχηματίζονται και αποκτούν (επιτέλους) το ζωτικό τους περίβλημα, το καθημερινό» («Ο Πρίαμος στο Μάλεμε»). «Άνθρωποι χτίζουν την ζωή τους πάνω στη δυστυχία του άλλου» («Μαμά, μπαμπά, τα κατάφερα»). «Επιστήμονες ενεργούν έχοντας ως βάση το ωφελιμιστικό, κατεξοχήν, πρόσημο» («Αμέριμνη Σπάρτη»). «Ημερίδες και συνέδρια που λειτουργούν υπό το πρίσμα μιας ολότελα ουτοπικής διάστασης με τον αντικειμενικό τους στόχο» («Δύο φανατικοί»). «Ιδεολογίες και πρακτικές που αλληλοεπιδρούν με υποταγή στον κυρίαρχο» («Η αυτοκρατορία αντεπιτίθεται»). «Η πολύπαθη γαλήνη που αντιβαίνει την πραγματικότητα και συνεπάγει μια, εκ των προτέρων, νοητή παραδοχή» («Θρησκευτικός τουρισμός»).

Τα κείμενα αυτά συναπαντούν τις μύχιες εξομολογήσεις ανθρώπων των τελευταίων 200 χρόνων. Από τις απαρχές του ελληνικού κράτους ως σήμερα. Άραγε, πόσα έχουν αλλάξει και πόσο ευδιάκριτα είναι τα χρονικά στεγανά σε αυτό το πέρασμα; Η συλλογή αυτή παλεύει με τον χρόνο σε ένα α-χρονικό, ας μου επιτραπεί, επίπεδο. Εκεί συναντάται αυτή η περιδίνηση του συγγραφέα προς τον ελληνικό τόπο. Ο Τζαμιώτης προσπάθησε μέσα από τα σύντομα αυτά κείμενα να ψαύσει ό,τι φέρει ελληνικό αποτύπωμα. Δίπλα στις πράξεις μεγαλείου και προβληματισμού («Λυμένα κορδόνια», «Οι υπερήρωες είναι ανίκητοι», «Ο Βαν Γκονγκ στον Πλαταμώνα», «Πολύτιμα ψέματα») εντυπώνονται πανταχόθεν οι αποκομμένες ανθρώπινες σχέσεις («Ο ερωτευμένος σέντερ φορ», «Στη Ρώμη Ρωμαίος», «Ανθρώπινες αδυναμίες», «Πυρηνικό ατύχημα» κ.ά.).

Οι ιστορίες των ανθρώπων αυτών μάς παραδίδονται άλλοτε πρωτοπρόσωπα κι άλλοτε σε τρίτο αφηγηματικό πρόσωπο. Άλλοτε υπό το πρίσμα του δράματος κι άλλοτε μέσα από φαιδρές ή ανεκδοτολογικές ιστορίες, που μπορεί να ρέπουν πως το ιλαρό αλλά επεξηγούν απόλυτα την πραγματική τους διάσταση, την ανθρώπινη. Παρελαύνουν στις σελίδες του βιβλίου από πρωθυπουργούς και στοχαστές μέχρι γυναίκες της εργατιάς, άσημοι λογοτέχνες και πόρνες. Θίγονται θέματα αναφορικά με την Τέχνη και τις μεθόδους τεχνικής, αλλά και της αποδοχής από το κοινό («Ένας σκοτεινός καλλιτέχνης», «Κακή λογοτεχνία», «Ο ποιητής στο δρόμο του», «Άδης»). Αποτυπώνονται ακραιφνώς άνθρωποι ταγμένοι σε έναν στόχο («Ένας απορροφημένος πολίτης»). Αλλά κυρίως αναπαριστάται με τον πιο εύγλυπτο τρόπο η διαφορά συλλογιστικής της επαρχίας με την πρωτεύουσα, αποτυπώνοντας έτσι τη γενική παραδοχή ότι τις ανθρώπινες σχέσεις διέπει ο ανταγωνισμός.

Κι όμως, θα ήταν άδικο πάλι να υποπέσουμε στη συλλογιστική να κατηγοριοποιήσουμε τα διηγήματα αυτά. Αφού στο βιβλίο εμβαπτίζονται στιγμές ανθρώπων που πλάστηκαν για να χαιρετίσουν μια συγγραφική συνειδητότητα. Γιατί «καμιά φορά» ανοίγει η ψυχή των ανθρώπων, όταν το δράμα είναι κοινό, κι ο Τζαμιώτης εστιάζει ktzamiotsακριβώς εκεί, στο κλικ που γίνεται άπαξ και συνέχει την ελληνική ψυχή. Έτσι περισπούδαστα γίνεται η ενσωμάτωση της Ιστορίας στη Λογοτεχνία. Έτσι εμβριθώς ρίχνοντας το βλέμμα του στο ελληνικό τοπίο ο Τζαμιώτης εξελίσσει τη συγγραφική του πορεία, κλείνοντας συνωμοτικά το μάτι στον αναγνώστη… «Το αγόρι, που δεν είναι αγόρι εδώ και πολύ καιρό, υποστηρίζει πως χάρη σε κάτι τέτοια βλέμματα συνεχίζει και σήμερα».

ΣΗΜΕΙΩΣΗ
[1] «Είμαστε σκόνη και σκιά»: στίχος του Λατίνου ποιητή Οράτιου.

 

Σε ποιον ανήκει η Κόλαση
Κωνσταντίνος Τζαμιώτης
Μεταίχμιο
440 σελ.
ISBN 978-618-03-2140-1
Τιμή €16,60
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Ελένη Καραγιάννη: «Το κόκκινο τάπερ»

Όταν έφτασε στα χέρια μου αυτή η πρώτη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Καραγιάννη ήμουν βέβαιη, διαβάζοντας τον τίτλο, ότι θα ήταν γεμάτη αγάπη όπως ένα μαμαδίστικο «κόκκινο τάπερ» και δεν γελάστηκα....

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Γιώργος Αγγελίδης: «Σκοτεινή κληρονομιά»

Η Σκοτεινή κληρονομιά του Γιώργου Αγγελίδη αποτελεί μια ενδιαφέρουσα αφήγηση, που συνδυάζει με δεξιοτεχνία τη φαντασία και το κοινωνικό δράμα. Ο συγγραφέας, μετά την «Τριλογία του φεγγαριού», αποφασίζει να...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Χρυσοξένη Προκοπάκη: «Αβαρής»

Το τελευταίο πεζογραφικό βιβλίο της Χρυσοξένης Προκοπάκη έρχεται για να διευρύνει τα όρια του αφηγηματικού λόγου και τον κάνει να εναγκαλισθεί μεθόδους και τεχνικές του θεάτρου και, συγκεκριμένα,...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.