Χρήστος Γεωργιάδης: «Ευτοπία» και «Ο επαναστάτης της φακής»

Σε μια άλλη εποχή στο μακρινό μέλλον, ή ίσως στο παρελθόν, αιώνες πριν, το ανθρώπινο είδος συνυπάρχει ειρηνικά με τα υπόλοιπα έμβια όντα. Οι άνθρωποι, επειδή δεν σκοτώνουν για να βρουν τροφή ή ένδυση, επίσης δεν έχουν οικόσιτα ζώα που αποσκοπούν στην ικανοποίηση των αναγκών τους, αντλούν όλες τις πηγές που τους είναι απαραίτητες για να ζήσουν και να βιοποριστούν απευθείας από τα φυτά. Τα φάρμακα, τα χρώματα, τα καθαριστικά, είναι όλα απαλλαγμένα από τη φρίκη των εργαστηρίων, που πειραματίζονται πάνω σε ζώα, με την αγνότητα της φύσης που για πολλούς αιώνες τα άφηνε με ειλικρίνεια δίπλα μας χωρίς φειδώ στην υγεία, την ομορφιά, την ίαση. Το οικοσύστημα είναι κατασκευασμένο για να υπάρχουν τα πάντα σε αφθονία και αναίμακτα, χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια, μόνο η αναγκαία οργάνωση και η ανάλογη φιλοσοφία από εμάς.

Αν αυτό μας θυμίζει κάποιο σενάριο επιστημονικής φαντασίας, τότε θα πρέπει να διαβάσουμε τα βιβλία του Χρήστου Γεωργιάδη για να αναθεωρήσουμε. Μέσα από τις ιστορίες του βαδίζουμε χέρι χέρι με σκεπτόμενους χαρακτήρες με βαθιά ενσυναίσθηση, ανθρώπους που αμφιταλαντεύονται σε μία ριζωμένη αντίληψη που έχει επιβληθεί σε όλους μας σαν κάτι το φυσιολογικό και σε μία συνειδητή αλλαγή τρόπου διατροφής και τρόπου ζωής γενικότερα. Πετάνε έτσι μία σπίθα, η οποία αν βρει προσάναμμα τελικά θα φουντώσει και σίγουρα θα κάψει κάθε αντίληψη που είχαμε έως τώρα για την προέλευση του φαγητού μας. Ας μη δούμε τις ιστορίες αυτές επιφυλακτικά, μόνο και μόνο επειδή έχουμε μεγαλώσει με τη γενικευμένη υπόθεση ότι τα ζώα γεννιούνται με προορισμό της μικρής και θλιβερής ζωής τους να καταναλωθούν από εμάς με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Υπάρχει ένα φωτεινό σημείο στην καρδιά των ανθρώπων που, όταν το κεντρίσεις με το κατάλληλο μέσο, τότε ανοίγουν οι πέτρες της συνείδησης και οι μεγάλες αλλαγές έχουν ρεαλιστική τελικά απόδραση.

Ο συγγραφέας θέτει ερωτήματα που, ενώ είναι θεμελιώδη για την πορεία της ανθρωπότητας, παραμένουν μέσα σε στεγανά κουτιά κλεισμένα προκειμένου να μην αφεθούν στα χέρια επιτήδειων και τα χρησιμοποιήσουν για σκοπούς βλαβερούς στο είδος μας. Έχουμε όμως να κάνουμε με ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα, που έρχεται τα τελευταία χρόνια σαν φυσικό επακόλουθο της υπερκατανάλωσης και της αλόγιστης χρήσης των φυσικών πόρων στον βωμό του κέρδους και τελικά πρέπει να αναρωτηθούμε για όλα, ακόμα και αν η βία ενάντια σε άνθρωπο είναι κατακριτέα, ενώ η βία ενάντια στα ζώα είναι ένστικτο επιβίωσης. Τελικά είναι το ίδιο; Μήπως το ένα εξευμενίζει το άλλο και τελικά η βία είναι μόνο βία;

Χωρίς ενδοιασμούς, λοιπόν, το ένα φέρνει το άλλο και γυρνώντας τις σελίδες κατάλαβα ότι στην καθημερινότητά μας τελικά είναι δυνατόν και να μη ζήσεις εις βάρος των άλλων έμβιων όντων. Στις ιστορίες του Γεωργιάδη ανατρέπεται ολάκερη μία θεωρία πάνω στην οποία στηρίζεται το σύστημα παραγωγής τροφής και ένδυσης, που αυτή τη στιγμή εξυπηρετεί τις ανάγκες μας. Ανατρέπεται, χρησιμοποιώ πάλι αυτή τη λέξη, με επιχειρήματα απτά, καθημερινά, που τελικά καταλαβαίνεις ότι το λιγότερο που έχεις να κάνεις είναι να αποφασίσεις τι θα φας και τι όχι. Το μεγαλύτερο κατόρθωμα στη γραφή του είναι όταν σου βάζει μία ακίδα και σ’ τη σφηνώνει στον οισοφάγο. Κάποιοι μπορεί να συνηθίσουν να ζουν με αυτή τη μικρή ενόχληση –με πόσες άλλωστε δεν ζούμε;– κάποιοι όμως μπορεί και όχι.

Πώς όμως καταφέρνει να κεντρίσει το ενδιαφέρον;

Η γραφή του είναι λιτή και περιεκτική. Αλλά μέσα στην καθαρότητα της αφήγησης κρατάει την αναπνοή της μία κινηματογραφική περιεκτικότητα και μας κατακλύζει με εικόνες που είναι ξεκάθαρες και με ακρίβεια δοσμένες. Το συναίσθημα που αναβλύζει είναι εκείνο που ανάγει τα έργα του Γεωργιάδη σε ουσιαστικά λόγια τέχνης, τα οποία πρέπει να διαβαστούν με προσοχή. Κάπου το νήμα της πλοκής θα ξετυλιχθεί χωρίς πολύπλοκους κόμπους και ο αναγνώστης θα αφεθεί στην απλότητα της περιγραφής, που οδηγεί αισθητικά στο επιθυμητό αποτέλεσμα της αναγνώρισης του λόγου όχι ως πολύπλοκο εργόχειρο, αλλά ως ένα ειλικρινές λαϊκό κέντημα σαν αυτά που κρεμούσαν παλιά πάνω στον τοίχο της κουζίνας, για να οικειοποιηθούν τη συντροφιά της συνύπαρξης των συνδαιτυμόνων.

Υπάρχει ένα φωτεινό σημείο στην καρδιά των ανθρώπων που, όταν το κεντρίσεις με το κατάλληλο μέσο, τότε ανοίγουν οι πέτρες της συνείδησης και οι μεγάλες αλλαγές έχουν ρεαλιστική τελικά απόδραση.

Αυτή η συνύπαρξη παίρνει καθολικές διαστάσεις στα βιβλία του συγγραφέα μας, καθώς οι άνθρωποι μοιράζονται ειρηνικά το δείπνο τους όπου έχουν εξαιρεθεί από εκεί όλα τα ζωικά προϊόντα και επικρατεί η ειρήνη και η ευζωία, όπως περιγράφεται αυτή η πραγματική –και όμως τόσο κοντινή σε κάτι φανταστικό– κοινότητα, η Ευτοπία, στο ομώνυμο βιβλίο.

Τα βιβλία του Χρήστου Γεωργιάδη είναι ένα κάλεσμα σε έναν τρόπο ζωής απαλλαγμένο από τη δυστυχία και την εκμετάλλευση των ζώων, όπου οι ανάγκες των ανθρώπων για φαγητό και ένδυση θα ικανοποιούνται χωρίς να βασανίζονται και να θανατώνονται άλλα έμβια όντα, που είχαν την ατυχία να μη γεννηθούν άνθρωποι.

Οι ήρωές του είναι άνθρωποι όπου κάποια στιγμή στη ζωή τους συνειδητοποιούν ότι ο πόνος δεν είναι μόνο προνόμιο της ανθρώπινης φυλής αλλά και των ζώων. Και αυτό είναι ένα μεγάλο κατόρθωμα. Οι χαρακτήρες του έχουν πολλά πρόσωπα. Είτε είναι νοικοκυρές που ξεπέφτουν λόγω της οικονομικής δυσχέρειας και κλέβουν από το σούπερ μάρκετ ένα μπουκάλι γάλα για το παιδί τους –αυτό, άραγε, πόσο εύστοχα το μεταφέρει ο συγγραφέας σε ένα εξαιρετικό διήγημα και καταλήγει στο ότι το γάλα τελικά είναι έτσι κι αλλιώς κλεμμένο από κάποιο άλλο βρέφος–, είτε είναι νέοι που κάνουν τη δική τους επανάσταση αντιστρέφοντας τους όρους με τους οποίους έχουν μεγαλώσει, που θα εκπλήξει ευχάριστα όσους διαβάσουν τον Επαναστάτη της φακής. Και αυθόρμητα, στο τέλος κάθε κειμένου έρχονται οι απαντήσεις σαν τις σκιές το σούρουπο και σκεπάζουν τη σκέψη μας.

Ναι, υπάρχει εναλλακτική πρόταση στη διατροφή μας και ναι, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε άλλο πια αυτό. Το μόνο που αρκεί είναι να το σκεφτούμε και να το αποφασίσουμε.

chgeo Αξίζουν επίσης θερμά συγχαρητήρια στις Εκδόσεις Φίλντισι, που πρωτοπορούν με την κυκλοφορία των βιβλίων του Χρήστου Γεωργιάδη, καθώς ανοίγουν τον δρόμο σε ένα νέο είδος γραφής, όμως και ανάγνωσης, αυτό που είναι συνυφασμένο με την ενσυναίσθηση και την αλλαγή του τρόπου ζωής προς την καλύτερη δυνατή συνύπαρξη και ευζωία των ανθρώπων και των υπέροχων άλλων πλασμάτων του κόσμου τούτου.

Σημείωση: Εκτός από τα δύο αυτά βιβλία του Χρήστου Γεωργιάδη που παρουσιάζονται εδώ, από το Φίλντισι κυκλοφορούν ακόμη τα: Ζωές στη δίνη (2018) και Τώρα μπορώ να σας κοιτάω στα μάτια (2018).

Ευτοπία
Χρήστος Γεωργιάδης
Φίλντισι
200 σελ.
ISBN 978-618-5101-54-1
Τιμή € 13,00