Σπύρος Σίγμα: «Η άνοιξη του Ερνέστο Φαντάζια»

Για τον ιδιότυπο όσο και ξεχωριστό συγγραφέα Σπύρο Σίγμα –ετερώνυμο του Σπύρου Σαμοΐλη– εκείνο που θα μπορούσα αρχικά να πω είναι ότι τολμά να «δραπετεύσει» κυριολεκτικά στον χώρο της φαντασιακής λογοτεχνίας, δημιουργώντας ένα εντελώς προσωπικό στιλ συγγραφής.

Σε μια εποχή άκρατου ρεαλισμού, ο συγγραφέας υπηρετεί μια γραφή διαρκούς εκπυρσοκρότησης εικόνων υπερρεαλισμού σε μια σύνδεση με το παρελθόν των σπουδαίων υπηρετών αυτής της σχολής, κυρίως με τον Εγγονόπουλο. Ακόμα και σε ένα από τα προηγούμενα βιβλία του, Έρωτες στα χρόνια του πολέμου, το οποίο θα το έλεγα ιστορικό, ξεφεύγει από την καθιερωμένη νόρμα και «ονειροβατεί» ανάμεσα στον συμβολισμό και τον μαγικό ρεαλισμό.

Στο πρόσφατο βιβλίο του, Η άνοιξη του Ερνέστο Φαντάζια, ακολουθεί τον ίδιο συγγραφικό δρόμο. Είναι σα να βαδίζει σε μια ρεαλιστική οδό, όπου όμως ο πραγματικός κόσμος και ο ονειρικός συνυπάρχουν, άλλοτε αρμονικά μέσα από ευωχίες –υλικές και πνευματικές– και άλλοτε συγκρούονται με μια τάση αλληλοκαταστροφής. Από τη γλώσσα ο Σπύρος Σίγμα κρατάει τη συμβατική της χρήση, αλλά τη χρησιμοποιεί με τρόπο που να απελευθερώνει το πνεύμα και να το οδηγεί στην αναπαράσταση της αίσθησης, μέσα από υπερβατικές και συνάμα αντισυμβατικές εικόνες.

Τι είναι όμως ο Ερνέστο Φαντάζια; Ένας συγγραφέας που γίνεται οδοιπόρος της χαμένης του έμπνευσης. Είναι ένα ξέφρενο κεφάλι που περιδινείται από τα σκουπίδια μέχρι τους ολάνθιστους κήπους, αλλά και στα πολύπλοκα παιχνίδια του έρωτα μιας παράξενης γεωπόνου, της Μαργκαρίτα Πιάζ, η οποία πειραματίζεται να εφεύρει την απόλυτη τουλίπα. Μια τουλίπα που ολημερίς θα αλλάζει χρώματα, από το ρόδινο της αυγής μέχρι το μαύρο της νύχτας.

Από τη γλώσσα ο Σπύρος Σίγμα κρατάει τη συμβατική της χρήση, αλλά τη χρησιμοποιεί με τρόπο που να απελευθερώνει το πνεύμα και να το οδηγεί στην αναπαράσταση της αίσθησης, μέσα από υπερβατικές και συνάμα αντισυμβατικές εικόνες.

Στο μυθιστόρημα, η ζωή παρουσιάζεται σαν μια τελετουργία, όπου η αίσθηση και η ψευδαίσθηση ομογενοποιούνται. Το ασπαίρον φως και το σκοτάδι μάχονται για την επικράτηση. Ο Ερνέστο Φαντάζια, που θεωρητικά ψάχνει για την απολεσθείσα έμπνευση, στην ουσία ζει μέσα σε αυτή, αρκεί να αντιληφθεί ότι κινείται στις σελίδες ενός ζωντανού βιβλίου. Συμπλέκεται με τα πάθη και τα παθήματα της ζωής, τον έρωτα –από το πρώτο κάλεσμα της φύσης, την ηδονή, τον πόνο, αλλά και τον αλληλοσπαραγμό των υποκειμένων– μέχρι την κάθαρση ή τον θάνατο. Οι ήρωες υποδύονται τους κοινωνικούς τους ρόλους άλλοτε φορώντας τις μάσκες των συμβάσεων και άλλοτε αποκαλύπτονται ολόγυμνοι, και ως εκ τούτου ολοκάθαροι στη συνείδηση του αναγνώστη.

Η ζωή είναι μια τρέλα γεμάτη ορέξεις και φαντασιώσεις. Ένα μόνιμο τρεχαλητό στην αναζήτηση της ελευθερίας. Είναι ένα παιχνίδι ρόλων, που παίζονται από τον άνθρωπο και κινούνται από τις ανεξέλεγκτες δυνάμεις της ανθρώπινης λάβας. Στην πορεία πρέπει να χωνέψει τόνους δύσπεπτων βιωμάτων και να τα αποπατήσει, για να ανοίξει ξανά η χοάνη της λέξης «αγάπη», που θεραπεύει τις δυσκολίες της ζωής αλέθοντάς τες. Ωστόσο, μέσα σε αυτό το εργαστήριο γινόμαστε ακούσια πειραματόζωα και ήρωες συνάμα, ενός σεναρίου που έγραψαν άλλοι για μας. Χωρίς εμάς.

photo sigma spiros Μέσα στο δέος των συνωστιζόμενων θαυμάτων βρίσκει εντέλει ο Ερνέστο Φαντάζια την έμπνευσή του και ξεσπά σε ακατάσχετο γράψιμο, ώσπου απελευθερωμένος από τα βάρη που κουβαλούσε για χρόνια, ξεκινάει για το αιώνιο ταξίδι του φωτός…