Θάνος Αθανασόπουλος: «Τα χρυσόψαρα και άλλα 49 ανεκδιηγήματα»
Ο Θάνος Αθανασόπουλος είναι μουσικός, ζει στην Ολλανδία και, όπως δηλώνει ο ίδιος στο βιογραφικό του, αποφεύγει συστηματικά να εργάζεται, επιβιώνοντας ως καθηγητής σαξοφώνου. Με το βιβλίο του που φέρει τον τίτλο: Τα χρυσόψαρα και άλλα 49 ανεκδιηγήματα κάνει την είσοδό του στη λογοτεχνία μέσα από μια συλλογή πενήντα διηγημάτων και μας αποκαλύπτεται.
Ασυνήθιστα θέματα με εμπνευσμένη προσέγγιση, όπου ήχοι, ήχοι, ήχοι είναι οι πρωταγωνιστές. Άλλοτε θεϊκοί και άλλοτε φανταστικοί ή βασανιστικά υπαρκτοί, με το βουητό της ζωής να γίνεται ένας επιπλέον ακουστικός βιασμός στην πανδαισία και την απόλαυση των ήχων της μουσικής. Όλα γύρω του ηχούν. Από το φαξ, το κλιματιστικό, το τηλέφωνο, το ασανσέρ, την καφετιέρα, την ηλεκτρική σκούπα… ήχοι, ήχοι, ήχοι βιαστικοί! Όλα τον ενοχλούν. Ώσπου, στον γυάλινο ουρανοξύστη, στο κέντρο της πόλης, βρίσκει όχι μόνο δουλειά αλλά και ένα μικρό διαμέρισμα. Ο ουρανοξύστης αυτός συστεγάζει τα πάντα, με αποτέλεσμα να μη χρειάζεται να βγαίνει έξω για τίποτα. Και κυρίως δεν χρειάζεται να βγαίνει και να παραδίδεται ακουσίως στους ήχους της πόλης. Στον ουρανοξύστη απαγορεύονται και τα ζώα. Με μόνη εξαίρεση τις γάτες, τις οποίες, ωστόσο, ακούει συχνά να μουρμουρίζουν: «You will die» ή «I don’t give a fuck if you die». Ναι, καταλαβαίνει τις συνομιλίες των ζώων, αν και δεν μπορεί να συνομιλήσει μαζί τους. Στον γυάλινο ουρανοξύστη τα έχει όλα. Ακόμη και η «γκόμενα» που έχει, ζει εκεί – είναι παντρεμένη και δεν θέλει να βγαίνει έξω. Έτσι, έζησε ευτυχισμένος κάποια χρόνια μαζί της. Ερχόταν στο διαμέρισμά του δύο φορές την εβδομάδα, έκαναν έρωτα παντού, αλλά αυτό που του έδινε τη μεγαλύτερη κυριαρχία ήταν όταν στέκονταν όρθιοι μπροστά στην τζαμαρία, με την πόλη ολόκληρη απλωμένη από κάτω τους. Στα πόδια τους! Ζούσε σ’ έναν παράδεισο, έως ότου η γυναίκα του αφεντικού τού έφερε μια γυάλα με χρυσόψαρα στο γραφείο. Εκείνο το απόγευμα έμεινε τελευταίος. Κόλλησε το αυτί του στη γυάλα. Άσπρισε! Τα πόδια του άρχισαν να τρέμουν, ενώ η γάτα πηγαινοερχόταν λέγοντας: «You will die»… Κι η ζωή του από εκείνη τη στιγμή έγινε κόλαση!
Αυτό είναι περίπου η πρώτη αφήγηση που δίνει και τον τίτλο στο βιβλίο, προϊδεάζοντας τον αναγνώστη για το τι θα διαμειφθεί μεταξύ τους. Αφηγείται σαν να έχει εμπρός του τον αναγνώστη –το φιλαράκι του– και του μιλά σαν να πίνουν τον καφέ τους, ενώ το παραμύθι «Η παραλία της γοργόνας», που θυμίζει την Αταλάντη, προβάλλει τους θρύλους και τους μύθους της ζωής. Εμπνευσμένος ως προς το θέμα κάθε διηγήματος και ταυτόχρονα ευρηματικός και ανατρεπτικός, αφηγείται με χιούμορ και αλληγορία την απομόνωση, τον αποκλεισμό, τη μοναξιά, την αναζήτηση του συντρόφου, τους παρωχημένους και περιθωριακούς της ζωής, με την ανατροπή και την έκπληξη πάντα παρούσες. Με ανεπιτήδευτη γραφή, αλλού, αφηγείται αφοπλιστικά σαν μικρό παιδί στο «Χρονικό μιας καριέρας» για μια οικογένεια Ρομά, αφήνοντας να φανεί η αθλιότητα και η εκμετάλλευση της ζωής τους. Μιας ζωής γεμάτης αγοραπωλησίες ήθους, σωμάτων και αντικειμένων. Όπως και οι ίδιοι.
Παραδομένος στη μαγεία της μουσικής και των τόνων της, παρομοιάζει και τις γυναίκες να απαιτούν την ίδια 24ωρη αφοσίωση. Την παραχωρείς, τις έχεις, ισχυρίζεται. «Λίτσες», διατρέχουν τις σελίδες του γεμίζοντας τη ζωή του με απολαύσεις, τρέξιμο, αναστάτωση, αδιέξοδα, προβληματισμό. Τους παραδίδεται, τον καταδιώκουν και τις καταδιώκει. Τις αναζητά στη ζωή του. Υπάρχουν συνεχώς δίπλα του. Σαν τη μουσική του. Η μουσική του, που τον κάνει να αισθάνεται καλλιτέχνης, άρα ελεύθερος.
Εμπνευσμένος ως προς το θέμα κάθε διηγήματος και ταυτόχρονα ευρηματικός και ανατρεπτικός, αφηγείται με χιούμορ και αλληγορία την απομόνωση, τον αποκλεισμό, τη μοναξιά, την αναζήτηση του συντρόφου, τους παρωχημένους και περιθωριακούς της ζωής, με την ανατροπή και την έκπληξη πάντα παρούσες.
Η γραφή του Θάνου Αθανασόπουλου είναι με έντονη την αίσθηση της ελευθερίας και τη γενναιοδωρία που του δίνει να μην περιορίζει/αφαιρεί ήχους. Με τον ίδιο τρόπο δεν περιορίζει τις λέξεις, παραδίδεται και σε αυτές, σαν να είναι νότες, και χωρίς να θέτει κάποιον φραγμό στη γραφή του, αφήνει τον αναγνώστη να βλέπει αυτό που με τόσο χιούμορ τού κρύβει. Μοιάζει η ζωή και ο θάνατος να τον απασχολούν προτείνοντας ζωή να είναι για το τώρα, όχι για το αύριο. Είναι και αυτό ένας θάνατος. Αλλού με χιούμορ, βέβαια, τα τζιτζίκια σμίγουν με την τζαζ. Μήπως λόγω παρήχησης της ονομασίας τους; Ενώ άνθρωποι παίζουν για να χάσουν και όχι για να κερδίσουν. Στις αφηγήσεις του, δεν παραλείπει και τη στρατιωτική θητεία η οποία μπορεί, αν και stand-up comedy, να παράγει θύματα.
Το σύνολο των διηγημάτων, που απλώνονται στις σελίδες του βιβλίου, ορθώνει έναν καθρέπτη σαρκαστικό, αυτοσαρκαστικό, καυστικό, σατανικό, ευρηματικό, ανατρεπτικό, ευχάριστο, ασυνήθιστα ευφυή, απεικονίζοντας την κοινωνία, που πολλοί παίρνουν στα σοβαρά, αλλά και τον εαυτό του. Δεν «κομίζει γλαύκας εις Αθήνας» με τη γραφή του, αλλά κομίζει μια εμπνευσμένη φρεσκάδα σύγχρονης Γουντιαλενικής ματιάς, αποτύπωσης και γραφής, μακράν της σοβαροφάνειας πολλών. Με χιούμορ –είναι το βασικό στοιχείο της γραφής του Αθανασόπουλου, το λέει και ο τίτλος του άλλωστε, ανεκδιηγήματα– και με την υπέρβαση των comme il faut εκφράσεων –παραμένοντας, ωστόσο, ευπρεπής– γίνεται ανατρεπτικός, συγκεκριμένος, αν και ασαφής. Προβάλλει τον εαυτό του σαν έναν τύπο ευρηματικό και ασύνδετο, λόγω της ελευθερίας που του επιτρέπει να συνδέει και να αποδομεί τα πάντα.
Απαλλαγμένος από το κυνήγι του χρήματος και των υλικών αγαθών, ζει τη ζωή δίπλα στους ανθρώπους που γκρινιάζουν και μοχθούν γι’ αυτήν, βλέποντας το πραγματικό της πρόσωπο. Αυτοσαρκάζεται συνεχώς βγάζοντας τη γλώσσα του στη ζωή, αλλά όταν μιλά για τη μουσική και τα όργανά της, τότε χάνεται στον έρωτα της μαγείας των ήχων της, παρασύροντας και τον αναγνώστη μαζί του αλλά παραμένοντας, μέχρι τέλους, ρεαλιστής, χαριτωμένος, τρυφερός και ευφυής.
Η γραφή του Θάνου Αθανασόπουλου έχει την πολυμορφία και την πληρότητα της τζαζ. Σαν τη μουσική που παίζει. Το βιβλίο του, Τα χρυσόψαρα και άλλα 49 ανεκδιηγήματα, είναι μια αναγνωστική απόλαυση που διαβάζεται με το χαμόγελο στα χείλη, όταν το γέλιο κατά την ανάγνωση δεν ηχεί δυνατά.
Τα χρυσόψαρα και άλλα 49 ανεκδιηγήματα
Θάνος Αθανασόπουλος
Εκδόσεις Πικραμένος
192 σελ.
ISBN 978-618-5342-03-6
Τιμή €10,00
