«Τα έχω όλα από δύο: δύο σπίτια, δύο κρεβατοκάμαρες, δύο ποδήλατα, δύο γραφεία για να κάνω τα μαθήματά μου, δύο σάκους ποδοσφαίρου [...] Τα Χριστούγεννα στολίζω δύο δέντρα και ο Άγιος Βασίλης μου φέρνει δύο δώρα κάθε Πρωτοχρονιά». Έτσι αρχίζει την αφήγησή του ο Γκουίντο Σγκάρντολι, διά στόματος του δεκάχρονου Άλεξ, ο οποίος συνεχίζει προσπαθώντας να πείσει τον εαυτό του μάλλον, παρά τους άλλους: «Το δύο είναι ο τυχερός μου αριθμός». Διότι στην πραγματικότητα αναπολεί την εποχή που τα είχε όλα μονά, την εποχή πριν χωρίσουν οι γονείς του και ζούσαν και οι τρεις μαζί στο ίδιο σπίτι αγαπημένοι. Ή μήπως δεν ήταν και τόσο αγαπημένοι; Ο Άλεξ θυμάται τη ζωή του στο σπίτι, μόνο που –και αυτό το διαπιστώνει στην πορεία της αφήγησης– δεν θυμάται τους γονείς του αγαπημένους. Μόνο στις παλιές φωτογραφίες τούς βλέπει χαμογελαστούς κι αγκαλιασμένους.

«Δεν ξέρω αν είναι καλύτερο να μη μιλάς καθόλου με τον άλλο ή να τσακώνεσαι διαρκώς», λέει παρακάτω. Κι είναι ένα παράδειγμα των ερωτημάτων που τον απασχολούν και που κατά πάσα πιθανότητα απασχολούν τα περισσότερα παιδιά διαζευγμένων γονιών. Ο κόσμος των μεγάλων φαντάζει περίπλοκος, οι εξηγήσεις τους όχι και τόσο πειστικές. «Γιατί ο μπαμπάς κοιμάται στον καναπέ;» ρωτά τη μητέρα του, λίγο πριν φύγει ο πατέρας του οριστικά από το σπίτι. «"Προτιμάμε να μένουμε μόνοι μας για να σκεφτούμε. [...] Θέλουμε να σκεφτούμε πώς βλέπουμε τα πράγματα, γιατί εδώ και λίγο καιρό τα βλέπουμε διαφορετικά". Μα πώς είναι δυνατόν να βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά; Αν κάτι είναι κόκκινο ή μπλε, γιατί εσύ να βλέπεις ότι έχει άλλο χρώμα;» Το παιδί, βέβαια, νιώθει την απομάκρυνση των γονιών του και πριν έρθει η οριστική ρήξη. Διαισθάνεται τα σημάδια, αν και δεν μπορεί να φανταστεί πού θα οδηγήσουν. Γι' αυτό και τα ψυχοσωματικά συμπτώματα, οι φοβεροί κοιλόπονοι και οι αδιαθεσίες του, εμφανίζονται πριν από το διαζύγιο. Και μέσα σε όλο το άγχος που βιώνει από τις μεγάλες αλλαγές στη ζωή του, έρχεται επιπλέον και το άλλο άγχος που δεν είχε φανταστεί ποτέ, όταν ο μπαμπάς αρχίζει να βγαίνει με μιαν άλλη γυναίκα: «Το να είσαι παιδί δύο γονιών που δεν είναι πια μαζί είναι στ' αλήθεια δύσκολη δουλειά. Πρέπει να προσέχεις πολύ τι λες, σε ποιον το λες, τι κάνεις, πού το κάνεις και πώς».

Νιώθεις πραγματικά ότι ακούς να μιλά ένα παιδί. Γελάς με τις απορίες και, κάπως πικρά, με τις παρερμηνείες του, συγκινείσαι με την αθωότητά του, το συμπονάς.

Η ισορροπημένη αφήγηση του Γκουίντο Σγκάρντολι, σε γλώσσα που ρέει αβίαστα στη μετάφραση της Δήμητρας Δότση, κερδίζει τις εντυπώσεις. Νιώθεις πραγματικά ότι ακούς να μιλά ένα παιδί. Γελάς με τις απορίες και, κάπως πικρά, με τις παρερμηνείες του, συγκινείσαι με την αθωότητά του, το συμπονάς. Ο Άλεξ δεν βιώνει ακραίες καταστάσεις, οι γονείς του χωρίζουν ήρεμα και πολιτισμένα, μάλιστα διατηρούν επαφή και μετά το διαζύγιο. Κι αυτό απαλύνει το άγχος του παιδιού. Αλλά σ' ένα διαζύγιο δεν έχουν λόγο μόνο οι άμεσα εμπλεκόμενοι. Μερικές φορές, τα παιδιά καλούνται να συμβιβαστούν και να ξεπεράσουν καταστάσεις τις οποίες δεν μπορούν να διαχειριστούν ούτε οι μεγάλοι. Η γιαγιά του Άλεξ από την πλευρά της μητέρας του, για παράδειγμα, δεν μπορεί να δεχτεί το διαζύγιο, γι' αυτό και παύει να μιλά στον πρώην γαμπρό της. Με αποτέλεσμα να νιώθει φοβερά άβολα το παιδί. «Κατά την άποψή της», προσπαθεί να του εξηγήσει η μητέρα του, «μια οικογένεια πρέπει να παραμένει ενωμένη ακόμα κι όταν υπάρχουν προβλήματα. [...] αυτό που η γιαγιά δεν μπορεί να καταλάβει είναι ότι εμείς θα είμαστε για πάντα οικογένεια. Θα είμαστε πάντα ο Άλεξ, η μαμά και ο μπαμπάς. Αυτό τίποτα δεν μπορεί να το αλλάξει. Ποτέ».

Το βιβλίο τελειώνει αισιόδοξα και ρεαλιστικά. Το παιδί θέλει να δει ενωμένους ξανά τους γονείς του και κανείς δεν μπορεί να το πείσει ότι αυτό αποκλείεται. Το ίδιο τού έλεγαν και για το δέντρο στον κήπο τους, ότι πέθαινε κι έπρεπε να το κόψουν, το δέντρο όμως γιατρεύτηκε τελικά. «Ξέρω ότι πάντα υπάρχει ελπίδα. [...] Μα ακόμα κι αν δεν συμβεί, τι να κάνουμε; Υπομονή. Προς το παρόν, τα έχω όλα από δύο και, όσο θα κρατήσει αυτό, εγώ θα το απολαμβάνω!»

Ο Γκουίντο Σγκάρντολι είναι πολυβραβευμένος, όχι ως κτηνίατρος, που είναι το κανονικό του επάγγελμα, αλλά ως συγγραφέας. Το 2009 τιμήθηκε με το Βραβείο Άντερσεν, ενώ το Όλα από δύο έχει αποσπάσει τα βραβεία Cento 2012 και Biblioteche di Roma 2012.

Όλα από δύο
Γκουίντο Σγκάρντολι
μετάφραση: Δήμητρα Δότση
Καλέντης
120 σελ.
Τιμή € 9,50

Twitter