Αλέξης Γεράσης: «Ο μέτριος Αλέξανδρος»

Ο Αλέξης Γεράσης έχει ασχοληθεί με τη διαφήμιση. Πριν από το προοριζόμενο για εφήβους μυθιστόρημα Ο μέτριος Αλέξανδρος, είχαν κυκλοφορήσει δυο ακόμα βιβλία του. Εκείνα ήταν για ενήλικες και με έναν ιδιαίτερο τρόπο σχολιάζανε τις συνθήκες μέσα στις οποίες ένας νέος άνδρας αναζητά να βρει τη θέση του μέσα στην παραγωγική ταυτότητα μιας κοινωνίας.

Κατά κάποιον τρόπο, παρόμοιο είναι και το θέμα του τρίτου βιβλίου του, που, όπως προανέφερα, έχει κυκλοφορήσει σε σειρά εφηβικής/νεανικής λογοτεχνίας από τις Εκδόσεις Πατάκη. Ο ήρωας, ο Αλέξανδρος, είναι μαθητής Λυκείου, οπότε δεν αναζητά να βρει τα πατήματά του μέσα σε μια κοινωνία ενηλίκων, αλλά στον χώρο του σχολείου και ακόμα να κατανοήσει το ποιος είναι, το τι αξίζει, το με ποιον τρόπο οι άλλοι θα τον αποδεχτούν, το ποιο θα είναι το μέλλον του. Όλα όσα, με άλλα λόγια, απασχολούν το κάθε άτομο που διανύει την περίοδο της εφηβείας.

Και ασφαλώς αυτά όλα τα ζητήματα έχουν απασχολήσει και θα απασχολήσουν και άλλους συγγραφείς, πολλοί είναι οι ήρωες που τα ενσαρκώνουν. Όμως ο Αλέξανδρος του Γεράση σε κάποια σημεία διαφέρει. Κι αυτά τα σημεία έχουν να κάνουν με τα συγγραφικά τεχνάσματα που ο Γεράσης επιστράτευσε για να συνθέσει το μυθιστόρημά του. Μυθιστόρημα με μια ιδιότυπη αφηγηματική οντότητα – ένα κράμα ακραίου χιούμορ και απροσδόκητου σουρεαλισμού. Από το οπισθόφυλλο ήδη διαβάζουμε και προετοιμαζόμαστε για το τι πρόκειται να διαβάσουμε:

Στο βιβλίο αυτό, αναγνώστη, θα διαβάσεις για µένα – τον Αλέξανδρο: τι περνάω στο σχολείο, τι περνάω στο σπίτι, τι περνάω στη φαντασία µου και τι στ’ αλήθεια. Για να ξέρεις, είµαι λίγο τεµπελάκος, έχω και ψιλοπροβλήµατα στη µάθηση, είµαι και λίγο ακοινώνητος, έχω και τον ανθρωποδιώκτη. Τι άλλο;…

Α, είµαι και λίγο φαντασιόπληκτος και όποτε τα πράγµατα δεν πάνε καλά, φαντάζοµαι πως έχω σούπερ ικανότητες και τους εκδικούµαι όλους. Ε ναι, είµαι και λίγο εκδικητικός…

Αλλά σε κάποια φάση, γνωρίζω µια κυρία από τη Βραζιλία που κάνει κάτι περίεργες µαγικές τελετές και φτιάχνουµε ένα πήλινο δοχείο, το «vaso vagio», που µου δίνει στ’ αλήθεια αυτές τις σούπερ δυνατότητες που λέγαµε. Μετά γίνεται χαµός, αλλά αυτά σ’ αφήνω να τα διαβάσεις µόνος. Τι λες; Ψήνεσαι;

Ένα κράμα ακραίου χιούμορ και απροσδόκητου σουρεαλισμού.

Ο Αλέξανδρος είναι ένας έφηβος με πολύ συγκεκριμένα κοινωνικά χαρακτηριστικά. Ορφανός από μητέρα, με πλούσιο και διάσημο και γι’ αυτό απόμακρο πατέρα, με πολλές ανέσεις, σε ιδιωτικό σχολείο… Κι όμως, αισθάνεται πως είναι ένας άνθρωπος που τίποτε δεν μπορεί να πετύχει, για τίποτε το ουσιαστικό δεν είναι ικανός.

Κανείς δεν του έχει μάθει πως η όποια ικανότητα απαιτεί μια προσπάθεια για να εμφανίσει τα αποτελέσματά της. Θύμα –μάλλον– μιας κοινωνίας που έχει ξεχάσει το όραμα μα και την προσπάθεια. Ο Αλέξανδρος αντί να μοχθεί κάτι να πετύχει, ονειρεύεται πως με τρόπους μαγικούς το πετυχαίνει. Και βέβαια επιδεινώνει την έλλειψη αυτοεκτίμησής του.

Όλη αυτή η κατάσταση περιγράφεται από τον Γεράση με απανωτά ευρήματα, με μια γλώσσα παρόμοια με αυτή που ένας έφηβος θα χρησιμοποιούσε, διανθισμένη με ευφάνταστες φράσεις αυτοσαρκασμού. Στο τέλος θα έρθει η αυτογνωσία και η ανακάλυψη του τι σημαίνει η αποδοχή να είμαι αυτό που είμαι και όχι αυτό που κάποιοι άλλοι με έχουν πείσει πως θέλω να είμαι. Μα δεν είναι αυτό το –ας το πούμε– μήνυμα που κάνει ιδιαίτερο τούτο το εφηβικό μυθιστόρημα. Είναι η εντελώς πρωτότυπη σχολιαστική γλώσσα με την οποία έχει γραφτεί και η γρήγορου ρυθμού αφήγησή του.

Λίγο μετά με εξέτασε κι ένας πιτσιρικάς γιατρός. Πού τον βρήκανε, εν τω μεταξύ, τόσο νέο; Λες να είχε πληρώσει για να πάρει το δίπλωμα πιο νωρίς; Άρχισε και τις αδιάκριτες ερωτήσεις, λες κι ήταν της CIA. Πώς τραυματίστηκα, πού είναι ο πατέρας μου, γιατί βρίσκομαι τέτοια ώρα μόνος μου κ.λπ. Τι σε νοιάζει, μωρέ, καταζητούμενος είμαι; Ήμουν με το γκομενάκι, φασωνόμαστε, τσακωθήκαμε και μου έδωσε κλωτσιά στο πόδι. Αυτό του είπα και το ’φαγε αμάσητο. (σελ. 59)

Τελικά, μια ασυνήθιστη, όσο και πληθωρική μυθιστορηματική σύνθεση για εφήβους που σίγουρα δείχνει πως ο Αλέξης Γεράσης ξέρει να πλησιάζει την εφηβική ιδιοσυγκρασία και με έναν εντελώς δικό του τρόπο να τη βοηθά να ξεπεράσει τον όποιο φόβο αποτυχίας της:

Γι’ αυτό το έγραψα αυτό το βιβλίο. Για σένα που σφαλιαρίζεις τον εαυτό σου. Πέτυχα εγώ, ρε, και έκδωσα βιβλίο με χίλια ζόρια – δε θα πετύχεις εσύ; Και ταλέντο να μην έχουμε, έχουμε υπομονή. (σελ. 163)