Διονύσης Λεϊμονής: «Τα χέρια της θεάς»

Πρώτη φορά έρχομαι σε επαφή με το συγγραφικό έργο του Διονύση Λεϊμονή, του πολυπράγμονα Αιτωλοακαρνάνα, γνωστού συγγραφέα, συναδέλφου μου και συντοπίτη εκπαιδευτικού. Αφορμή το βιβλίο του Τα χέρια της θεάς. Το θέμα που τον απασχολεί είναι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος κι από τα πιο σημαντικά του είδους. Αφορά τα χέρια του αγάλματος της θεάς Αφροδίτης της Μήλου, του φημισμένου και πολυσυζητημένου αγάλματος που βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου, από το οποίο λείπουν τα χέρια. Άγνωστο παραμένει τι έγιναν τα χέρια, πού να βρίσκονται. Ποιοι τα κλέψανε. To πιθανότερο είναι να βρίσκονται βαθιά στη γη θαμμένα κάπου μακριά ή στον βυθό.

Ο συγγραφέας ασχολείται διεξοδικά με το θέμα αυτό ακολουθώντας τη ροή των πραγμάτων όπως εξελίσσεται η μυθιστορία, σύμφωνα με τον τρόπο που επέλεξε ως πιο πρόσφορο να το επεξεργαστεί συγγραφικά. Μηχανεύτηκε ένα τέχνασμα που τον βοήθησε και να ξετυλίξει άνετα την ιστορία και να αναδείξει το πρόβλημα της τύχης των πολύτιμων γλυπτών μας. Το συνέδεσε με το σχολείο και το ενέταξε στη σχολική πραγματικότητα και πράξη. Και σε συγκεκριμένο χώρο. Στη Μήλο, στο νησί με τις πολλές και ενδιαφέρουσες ιδιαιτερότητες, όχι μόνο ως προς την ιστορία, αλλά και ως προς την ιδιομορφία και τη σύσταση του εδάφους, την πανίδα και τη χλωρίδα, την ιδιοτυπία της γλώσσας των Μηλίων, τις συνήθειες του τόπου, προκαλώντας το ενδιαφέρον όλων.

Κεντρική ηρωίδα του μυθιστορήματος είναι η Αφροδίτη, ένα μοναχοπαίδι που μόλις τελείωσε το Δημοτικό σε σχολείο της Αθήνας, υποχρεώθηκε εκ των πραγμάτων να συνεχίσει το Γυμνάσιο στη Μήλο, γενέθλιο νησί του πατέρα της, όταν η οικογένειά της αναγκάστηκε να μετακομίσει στο ωραίο νησί, αφού ο πατέρας της ξεκίνησε καινούργια δουλειά εκεί. Με βαριά καρδιά, η Αφροδίτη άφησε την Αθήνα, τους φίλους της, τα σχέδια που είχε καταστρώσει η ομάδα της για αρχαιολογική έρευνα στη θαλάσσια περιοχή της Σαντορίνης, όπου παραθέριζε τα καλοκαίρια με την οικογένειά της, και είχε κι εκεί συνδεθεί με αγαπημένους φίλους.

Αυτή η αλλαγή στην αρχή τής κόστισε πολύ. Όταν όμως στη Μήλο γνώρισε τα ξαδέρφια της και έκανε νέους φίλους, άλλαξε γνώμη και άρχισε με ενθουσιασμό την καινούργια μαθητική ζωή, γιατί η καθημερινότητά της πήρε χρώμα, απόκτησε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Με τους φίλους που ξεχώρισε, συγκρότησαν ομάδα υπό την εποπτεία της φιλολόγου τους, της κυρίας Μωυσιάδου, κατάρτισαν ένα ευφυές πρόγραμμα έρευνας, κυρίως, για το τι απέγιναν «τα χέρια της θεάς» που κόπηκαν από το άγαλμα. Ξεκινώντας με υποθέσεις και διατυπώσεις απόψεων μέσα από τις εργασίες των παιδιών της ομάδας, αλλά και με επιτόπου επισκέψεις στα διάφορα μέρη του νησιού, ανακάλυπταν πάντα ενδιαφέροντα πράγματα και τα δεδομένα των ερευνών τους.

Μηχανεύτηκε ένα τέχνασμα που τον βοήθησε και να ξετυλίξει άνετα την ιστορία και να αναδείξει το πρόβλημα της τύχης των πολύτιμων γλυπτών μας.

Όσον αφορά το επίμαχο θέμα «τα χέρια της θεάς» και το μυστικό της «μικρής θεάς Αφροδίτης», με τις αναθέσεις εργασιών στους μαθητές, η κυρία Μωυσιάδου κατάφερε να μεταφέρει φυσικά και αβίαστα τη δράση από το εξωτερικό περιβάλλον στο σχολικό, μέσα στην τάξη ως μαθησιακό. Με τις ανακοινώσεις της ομάδας ενεργοποιήθηκε η τάξη. Αυτό προκάλεσε το ενδιαφέρον όλου του σχολείου, ώστε να συμμετέχουν όλα τα παιδιά και οι καθηγητές τους.

Πέρα από την απλή δομή, την ευκολοδιάβαστη, χωρίς γλωσσικά προσκόμματα γραφή, την ωραία με φυσική ροή αφήγηση, που βοηθάει τον αναγνώστη να παρακολουθήσει άνετα την εξέλιξη των γεγονότων, θεωρώ πολύ σημαντικό και προσφορά το γνωστικό μέρος, που απασχολεί τον καλό συγγραφέα και ως μαθησιακό πρόβλημα, στο μεγαλύτερο μέρος του μυθιστορήματος. Χωρίς να απομακρύνεται από το ζητούμενο που θέτει από την αρχή ως αποκλειστικό προβληματισμό και σκοπό μέσω της βασικής ηρωίδας του, η οποία κρατάει τον μίτο της ιστορίας, και καλά κρυμμένο ένα μυστικό που προκαλεί το ενδιαφέρον και θα αποκαλύψει στο τέλος, και χωρίς να διαφεύγει σε καμιά περίπτωση της προσοχής ο σκοπός, ο Διονύσης Λεϊμονής αναφέρεται και σε άλλα θέματα. Αφιερώνει μέρος της αφήγησης στην επίσκεψη στο Μουσείο, όπου θα προβληματιστούν μπροστά στο πιστό αντίγραφο της θεάς που δώρισαν οι ευγνώμονες Γάλλοι στη Μήλο, και θα αποκαλυφθεί το μυστικό με το «ζέσταμα του ψεύτικου αγάλματος», άλλη επίσκεψη στις κατακόμβες, όπως και στις τοποθεσίες που παρουσιάζουν εξαιρετικό αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Ασχολούνται ακόμα και με θέματα της καθημερινότητας των κατοίκων του νησιού, εστιάζοντας σχεδόν πάντα στην πατρική οικογένεια του παππού και της γιαγιάς της ηρωίδας, της «μικρής θεάς Αφροδίτης», όπως οι φίλοι της την αποκαλούν χάριν αστειότητος και για διάκριση από το άγαλμα Αφροδίτη και την ηλικιωμένη Μηλιά Αφροδίτη.

dleimons Συμπερασματικά: Το μυθιστόρημα του Διονύση Λεϊμονή, εκτός από ευχάριστο, συναρπαστικό και ωφέλιμο ανάγνωσμα για μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους κάθε ηλικίας, προσφέρεται και ως άριστο μαθησιακό εργαλείο προσέγγισης και διδασκαλίας στη σχολική πραγματικότητα και πράξη μέσα στην τάξη των πάσης φύσεως θεμάτων που απαιτούν μεθοδική και οργανωμένη έρευνα.