Όπως οι περισσότεροι δημοσιογράφοι του επιχειρηματικού ρεπορτάζ, γνώρισα τον Νίκο Αναλυτή στο πλαίσιο επίσημων ενημερώσεων, κλαδικών εκδηλώσεων κι επιχειρηματικών συνεδρίων, ενώ είχα την ευκαιρία να του πάρω μια συνέντευξη όταν ο ίδιος είχε πλέον αποσυρθεί από την πρώτη γραμμή της «ταξικής μάχης» έχοντας αναλάβει λιγότερο… αιχμηρά και περισσότερο δημοφιλή ζητήματα στον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), όπως ήταν η εταιρική κοινωνική ευθύνη.

Ο Νίκος Αναλυτής (1930-2012) υπήρξε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΣΕΒ από το 1980 έως το 2004, έχοντας ως κύρια ευθύνη του τον τομέα των εργασιακών σχέσεων, μετέχοντας σε διαπραγματεύσεις και διαβουλεύσεις μεταξύ εργαζομένων και εργοδοσίας σε ποικίλες καμπές της σύγχρονης πολιτικής και οικονομικής ιστορίας της χώρας. Ο ΣΕΒ στο πλαίσιο της προσπάθειας που καταβάλλει να καταγράψει διαδρομές της υπεραιωνόβιας ιστορίας του μέσα από τη συνεισφορά και το έργο διακεκριμένων μελών του, με μακρά παρουσία στη διοίκησή του και με μακρά επίσης θητεία σε βασικούς τομείς δράσης του Συνδέσμου, παρουσιάζει μια μονογραφία για τη ζωή και το έργο του Νίκου Αναλυτή.

Στα μεγάλα επαγγελματικά «σχολεία»

Τη συγγραφή ανέλαβε η ιστορικός Γεωργία Μ. Πανσεληνά, η οποία έχει συνεργαστεί και στο παρελθόν με τον Σύνδεσμο στη συγγραφή του τόμου Οραματιστές και συγχρόνως ρεαλιστές – Λόγοι προέδρων 1945-2014 (ΣΕΒ, 2014), ενώ έχει υπογράψει μαζί με τη Μαρία Μαυροειδή το έργο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών 1907-2007: Ένας αιώνας στην υπηρεσία της επιχειρηματικής ιδέας (Εκδόσεις Κέρκυρα – Economia Publishing, 2007).

Η συγγραφέας αξιοποίησε τόσο το ογκώδες αρχείο του ΣΕΒ όσο και το Αρχείο Βοβολίνη, του οποίου υπήρξε διευθύντρια κατά το παρελθόν, ενώ είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με επιχειρηματικές προσωπικότητες που γνώρισαν και συνεργάστηκαν με τον Νίκο Αναλυτή. Όλοι οι εν ζωή πρόεδροι του ΣΕΒ πλαισιώνουν την έκδοση με κείμενά τους για το δραστήριο, ακαταπόνητο, μαχητικό στέλεχος του Συνδέσμου.

Το βιβλίο διαρθρώνεται σε τρία κεφάλαια: Στο πρώτο σκιαγραφούνται οι καταβολές, η ζωή, από τα πρώτα του βήματα, και ο επαγγελματικός βίος του Αναλυτή: από τη φοίτησή του στο ιστορικό Η΄ Γυμνάσιο Αθηνών τα χρόνια της Κατοχής, τις σπουδές του στην Πάντειο και τη Νομική και την ανάληψη καθηκόντων γενικού γραμματέα στις περίφημες Σχολές Δοξιάδη στην αρχή της δεκαετίας του 1960 έως τη θητεία του στην Esso Pappas και αργότερα στην Α.Ε. Τσιμέντων Τιτάν. Στις Σχολές Δοξιάδη ο Αναλυτής γνώρισε και συνεργάστηκε με λαμπρές προσωπικότητες των τεχνών και των επιστημών (Δοξιάδης, Τσαρούχης, Βασιλείου, Παπανούτσος κ.ά.), ενώ στις Esso και Τιτάν υπήρξε διευθυντής διαχείρισης ανθρωπίνων πόρων, σύμβουλος διοίκησης κι έφτασε μέχρι τα διοικητικά συμβούλιά τους.

Το δεύτερο κεφάλαιο, ο βασικός κορμός του βιβλίου, εστιάζει στη δράση του Αναλυτή εντός του ΣΕΒ. Ο Αναλυτής βρέθηκε στον ΣΕΒ στο μεταίχμιο μιας εποχής, το 1980: Το πολιτικό σκηνικό άλλαζε, η χώρα προσπαθούσε να συγχρονίσει τον βηματισμό της με τους όρους και τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το εργασιακό έτεινε προς την κορύφωσή του, ο Σύνδεσμος παρακολουθούσε, μελετούσε, διαμόρφωνε (και ενίοτε αναδιαμόρφωνε) θέσεις και προτάσεις. Ο Νίκος Αναλυτής ανέλαβε σχεδόν εξαρχής αυτό τον εύθραυστο, γεμάτο ανατροπές και παρεμβάσεις τομέα των εργασιακών σχέσεων και του κοινωνικού διαλόγου, με ενεργό ρόλο στις διαπραγματεύσεις, σε μια συστηματική και σε βάθος χρόνου προσπάθεια για προσέγγιση εργαζομένων και κοινωνίας, με διαρκές ζητούμενο τη συναίνεση.

Το τρίτο κεφάλαιο περιλαμβάνει κείμενα 16 προσωπικοτήτων που γνώριζαν και συνεργάστηκαν με τον Αναλυτή, προσφέροντας τις προσωπικές τους, ανεκτίμητες αφηγήσεις και αποτιμήσεις. Γράφουν οι διατελέσαντες πρόεδροι του ΣΕΒ, Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος, Στέλιος Αργυρός, Ιάσων Στράτος, Οδυσσέας Κυριακόπουλος, Λευτέρης Αντωνακόπουλος, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, καθώς και ο Χάρης Κυριαζής, η Ευγενία (Τζένη) Τσουμάνη, ο Χρήστος Πρωτόπαπας, ο Χρήστος Πολυζωγόπουλος, ο Μιλτιάδης Ηλ. Παπαϊωάννου, η Χριστίνα Κοψίνη, η Μαρία Αλεξίου, ο Δημήτρης Γ. Καραμάνος και η Ρένα Κουμάντου. Υπογραμμίζεται ότι συμπεριλαμβάνεται και το ημιτελές κείμενο του συνδικαλιστή και πρώην βουλευτή Λάμπρου Κανελλόπουλου για τον Αναλυτή, ένα από τα τελευταία χειρόγραφά του.

Όχι βιομήχανος, μάνατζερ

Η εξαιρετικά επιμελημένη –σχεδιαστικά και τυπογραφικά– έκδοση του ΣΕΒ είναι εμπλουτισμένη με πλούσια εικαστική τεκμηρίωση: πλήθος φωτογραφιών από τη δημόσια και την ιδιωτική ζωή του Αναλυτή με επεξηγηματικές κειμενολεζάντες, έγγραφα και σημειώματα που υπέγραψε κατά τη διάρκεια του επαγγελματικού του βίου και άλλο αρχειακό υλικό, το οποίο σκιαγραφεί την πλούσια επαγγελματική δραστηριότητα αλλά και το μείζον κοινωνικό εκτόπισμά του. Φιλοξενούνται φωτογραφίες του με πρωθυπουργούς και υπουργούς, φυσικά προέδρους του ΣΕΒ, συνδικαλιστές, με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Ντελόρ, του οποίου υπήρξε συνεργάτης σε θέματα κοινωνικού διαλόγου κ.ά.

Ο Νίκος Αναλυτής, ο οποίος τόνιζε πάντα ότι «δεν είμαι βιομήχανος αλλά manager», υπήρξε ένα από τα πρόσωπα που διαμόρφωσαν το προφίλ του ΣΕΒ και ήταν πολλές φορές εκείνος που βγήκε στο προσκήνιο για να διατυπώσει ή να διευκρινίσει τις απόψεις των εργοδοτών σε εγχώρια και διεθνή fora, σε μεικτές επιτροπές με εργαζομένους ή σε δημοσιογραφικές συναντήσεις, αναλαμβάνοντας ασφαλώς το βάρος των περιστάσεων με τις νομικές γνώσεις του και τη διεθνή εμπειρία που διέθετε.

Από το λίγο που τον γνώρισα σχημάτισα την εντύπωση ότι επρόκειτο για έναν πανέξυπνο και πολύ μορφωμένο manager, ιδιαίτερα εξοικειωμένο με τις σύγχρονες τάσεις στην επιστήμη της διοίκησης επιχειρήσεων και καταρτισμένο στα θέματα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού –εκεί ήταν άλλωστε που διέπρεψε επαγγελματικά– αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά ανταγωνιστικό όταν εξυπηρετούσε τα συμφέροντα των εργοδοτών: Δε θα ήθελα με τίποτα να διαπραγματευτώ για λογαριασμό της ελληνικής εργατικής τάξης μια εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας μαζί του και φαντάζομαι τι ζόρια πέρασαν οι συνδικαλιστές της ΓΣΕΕ στο ίδιο τραπέζι με αυτόν.

Ειδικά αυτοί οι συνδικαλιστές της ΓΣΕΕ που είχαμε την ατυχία να έχουμε ως εκπροσώπους μας τα τελευταία 40 χρόνια.

Διαβάστε την παρουσίαση του προηγούμενου βιβλίου της Γ. Μ. Πανσεληνά για τους προέδρους του ΣΕΒ εδώ.

Νίκος Αναλυτής: Επιμένων συλλογικά
Γεωργία Μ. Πανσεληνά
ΣΕΒ
180 σελ.
ISBN 978-618-81335-1-8

Ο Θανάσης Αντωνίου είναι δημοσιογράφος.

Άλλα κείμενα:

• J. Bradford DeLong: «Στον δρόμο προς την ουτοπία»
• Martin Gross: «Η τελευταία χρονιά»
• Γιάννης Μουρατίδης: «Ταξίδια στο μέλλον» (Ι και ΙΙ)
• Λέανδρος Μπόλαρης: «Ουκρανία: Σταυροδρόμι ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών»
• Myeongseok Kang – BTS: «Beyond The Story»

Twitter