Μιχάλης Γαλανάκης, Αναστάσιος Σταλίκας: «Ευτυχία τώρα!»
Διδάσκεται η ευτυχία; Οι καθηγητές ψυχολογίας Μιχάλης Γαλανάκης και Αναστάσιος Σταλίκας ισχυρίζονται πως ναι, και την άποψή τους τεκμηριώνουν με το βιβλίο τους Ευτυχία τώρα! – Η δύναμη των θετικών συναισθημάτων που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική στη σειρά «Για μια καλύτερη ζωή».
Το βιβλίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως ένας απλός οδηγός στον δρόμο προς την ευτυχία. Διότι, όπως αναφέρουν και στην εισαγωγή τους, «Τι είναι η ευτυχία; Η ευτυχία είναι το παιδί που κρύβουμε μέσα μας και το κρατάμε καλά κρυμμένο, ενώ θέλει να αποκαλυφθεί». Ο αναγνώστης του βιβλίου διαπιστώνει ότι υπάρχουν μερικές απλές τεχνικές που θα τον αφήσουν να απελευθερώσει την ευτυχία που κρύβει μέσα του. Οι συγγραφείς ισχυρίζονται ότι «Καλώς ή κακώς, η ευτυχία είναι επιλογή, όπως άλλωστε και η δυστυχία. Επιλέγουμε να είμαστε ευτυχισμένοι και ανεχόμαστε να παραμένουμε δυστυχισμένοι απλώς και μόνο επειδή έτσι διδαχτήκαμε. Επίσης, η ευτυχία είναι τέχνη και έχει μυστικά».
Θα μπορούσαμε να σκεφτούμε ότι πρόκειται για ένα απλοϊκό, με υπερβολική αισιοδοξία σενάριο, εάν δεν προερχόταν από δύο επιστήμονες της ψυχής. Και οι δύο συγγραφείς έχουν σημαντικές σπουδές στον τομέα της ψυχολογίας, διδάσκουν ψυχολογία σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και στο εξωτερικό και έχουν συγγράψει πλήθος επιστημονικών άρθρων και βιβλίων. Έτσι, λοιπόν, ο ισχυρισμός τους μόνο απλοϊκός δεν μπορεί να θεωρηθεί, παρότι οι συμβουλές τους είναι αρκετά απλές στην εφαρμογή τους.
Στην αρχή κάθε κεφαλαίου, όπου δίνεται περιληπτικά η βασική συμβουλή, υπάρχουν ατάκες από κάποια ταινία που αναφέρεται στο συγκεκριμένο θέμα το οποίο πραγματεύεται το κεφάλαιο. Εξάλλου, το θέμα της ευτυχίας έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τη μυθοπλασία. Είναι η επιθυμητή έκβαση για οποιοδήποτε έργο, το πολυαναμενόμενο «happy end». Σε πολλά σημεία αναφέρονται επίσης λόγια που έχουν μείνει στην ιστορία, είτε από γνωστούς ανθρώπους του πνεύματος είτε από τη λαϊκή σοφία με τη μορφή παροιμιών. Όπως «Γέλα πριν ευτυχήσεις, διότι υπάρχει φόβος να μη γελάσεις ποτέ» (Πλάτωνας) ή «Αν δεν γελάσεις το πρωί, μην καρτερείς το βράδυ» (παροιμία).
Δεδομένου ότι η ευτυχία βασίζεται πολύ στη δημιουργικότητα και τη φαντασία, στο βιβλίο περιέχονται διάφορα τεστ και γρίφοι, με τα οποία μπορεί ο αναγνώστης να διαπιστώσει εάν διαθέτει ή όχι τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Τα συγκεκριμένα κουίζ μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν και ως ψυχαγωγικά παιχνίδια σε κάποια κοινωνική συντροφιά.
Θα μπορούσαμε να σκεφτούμε ότι πρόκειται για ένα απλοϊκό, με υπερβολική αισιοδοξία σενάριο, εάν δεν προερχόταν από δύο επιστήμονες της ψυχής […] Έτσι, λοιπόν, ο ισχυρισμός τους μόνο απλοϊκός δεν μπορεί να θεωρηθεί, παρότι οι συμβουλές τους είναι αρκετά απλές στην εφαρμογή τους.
Δεδομένου δε ότι τα τελευταία χρόνια οι επιστήμες του management και του marketing χρησιμοποιούν τεχνικές ενεργοποίησης της φαντασίας αλλά και της συναισθηματικής νοημοσύνης, τεχνικές του συγκεκριμένου βιβλίου θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και σε αντίστοιχα σεμινάρια.
Το βιβλίο δεν προτείνει μόνο τρόπους για να βρεις την ευτυχία αλλά σε παροτρύνει άμεσα να τους δοκιμάσεις, περιλαμβάνοντας μάλιστα και γραμμές όπου μπορείς να γράψεις, σαν σε σημειωματάριο, αυτά που σε προτρέπουν οι συγγραφείς να κάνεις ή να σκεφτείς.
Οι συμβουλές των συγγραφέων είναι πράγματι ευχάριστες. Δεν σου ζητάνε να ξυπνάς πρωί και να δουλεύεις μέχρι αργά το βράδυ. Σου ζητάνε να πεις τουλάχιστον τρία «ναι» σε κάποια κοινωνική συναναστροφή μέσα σε μια βδομάδα, να καλέσεις φίλους στο σπίτι για φαγητό, να μπεις σε κάποια ομάδα με ανθρώπους που μοιράζεστε κοινά χόμπι.
Ξεχωρίζουν, μάλιστα, τρία είδη ευτυχισμένης ζωής. Την ευχάριστη ζωή, τη χαρούμενη ζωή και τη με νόημα και σκοπό ζωή. Η πρώτη έχει να κάνει κυρίως με την κατοχή υλικών αγαθών που κάνουν τη ζωή ευχάριστη, η δεύτερη με τη δημιουργικότητα και η τρίτη με τη χαρά να δίνεις στους άλλους – ένας τρόπος διαχωρισμού που φαίνεται να αποδέχονται και οι περισσότερες από τις θρησκείες. Τα θετικά δε συναισθήματα που βιώνονται στην τρίτη περίπτωση είναι πολύ ισχυρότερα από τις προηγούμενες περιπτώσεις.
Το κύριο, λοιπόν, στοιχείο που διαπιστώνεται ότι διακρίνει τους ευτυχισμένους ανθρώπους από τους δυστυχισμένους είναι η εξωστρέφεια. Το να είναι κάποιος εξωστρεφής, όμως, δεν είναι μόνο θέμα χαρακτήρα ή διάθεσης, είναι κάτι που μαθαίνεται, και το βιβλίο δίνει χρήσιμες συμβουλές για το πώς μπορείς να ξεπεράσεις τον φόβο της απόρριψης αλλά και την ιδέα ότι είσαι το κέντρο του σύμπαντος, πώς να διευρύνεις τον κοινωνικό σου κύκλο και άλλα.
Διατυπώνεται επίσης η αισιόδοξη άποψη ότι «Το χρήμα δεν φέρνει την ευτυχία. Η ευτυχία φέρνει το χρήμα». Οι συγγραφείς, απόλυτα ρεαλιστές, διαπιστώνουν ότι η έλλειψη χρήματος μπορεί να προκαλέσει δυστυχία, σίγουρα όμως το χρήμα δεν φέρνει την ευτυχία. Τεκμηριώνουν, μάλιστα, την άποψη ότι η ευτυχία μπορεί πράγματι να φέρει το χρήμα.
Σύμφωνα με μελέτες που αναφέρονται, οι άνθρωποι που από ένα απροσδόκητο γεγονός θα νιώσουν υπερβολικά ευτυχισμένοι ή υπερβολικά δυστυχισμένοι δεν θα παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε αυτή την κατάσταση, αλλά σύντομα θα επανέλθουν συναισθηματικά στην κατάσταση που βρίσκονταν πριν συμβεί το γεγονός. Ένα γεγονός που μπορεί να είναι από μια κλήρωση του Λόττο στην οποία θα είναι οι τυχεροί ή ένα ατύχημα που τους άφησε παράλυτους.
Όσο διαβάζει κανείς διαπιστώνει ότι «η ευτυχία είναι ομαδικό άθλημα». Δεν έχει σχέση τόσο με τις ηδονές, τον ύπνο, το φαΐ, όσο με το με ποιους συναναστρέφεστε, τι σημασία έχουν αυτοί για εσάς και πώς ολοκληρώνουν την ύπαρξή σας. Και, φυσικά, είναι πολύ πιο σημαντική η συλλογή εμπειριών από τη συλλογή υλικών αγαθών.
Το τέλος του βιβλίου βρίσκει τον αναγνώστη πιο αισιόδοξο και πιο κοντά στην κατάκτηση της ευτυχίας. Ακόμα κι αν δεν ακολουθήσει πολλές από τις πρακτικές που προτείνονται, μπορεί να ξανασκεφτεί ορισμένες θέσεις του ή να διαπιστώσει ότι λίγο του λείπει για να είναι ευτυχισμένος.
Αν νομίζετε δε ότι με την ανάγνωση των παραπάνω γραμμών έχετε πάρει μια ιδέα για το πώς θα γίνετε ευτυχισμένοι και δεν χρειάζεται να αποκτήσετε το βιβλίο, κάνετε λάθος. Έχετε πάρει μόνο μια ιδέα. Το βιβλίο μπορεί να μην καταφέρει να σας φέρει την «ευτυχία τώρα!», σίγουρα όμως θα σας φέρει πολύ κοντά της.
Ευτυχία τώρα!
Η δύναμη των θετικών συναισθημάτων
Μιχάλης Γαλανάκης, Αναστάσιος Σταλίκας
Κριτική
184 σελ.
ISBN 978-960-586-222-0
Τιμή: €12,00
