Alec Ross: «Οι βιομηχανίες του μέλλοντος»
Πριν λίγες ημέρες διαβάσαμε ότι επιστήμονες στις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον Έλληνα καθηγητή ογκολογίας και παθολογίας Νικόλα Παπαδόπουλο της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, ανέπτυξαν ένα τεστ που μπορεί να διαγνώσει ταυτόχρονα οκτώ διαφορετικά είδη καρκίνου. Όπως δήλωσε σε συνεντεύξεις του ο διαπρεπής Έλληνας γιατρός, όταν το αιματολογικό τεστ ανίχνευσης καρκίνων λάβει την άδεια από τις αρμόδιες αρχές, η τιμή του θα είναι προσιτή σε όλους· γύρω στα 500 δολάρια. Μεγάλη υπόθεση.
Ανάδυση νέων βιομηχανιών
Αναζητώντας τη δική του «ουτοπία», όπου τίποτα δεν θα εμποδίζει τη συνεχή αύξηση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων και το κέρδος θα είναι η μία και μόνη λύση στην εξίσωση των επενδύσεων, ο σύγχρονος καπιταλισμός προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις μεγάλες «πληγές» του. Αυτές που… γκριζάρουν το παρόν και σκοτεινιάζουν το μέλλον του: το εργατικό κόστος και οι ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις των εργαζομένων, η σπανιότητα των πρώτων υλών και το υψηλό κόστος (και ρίσκο) απόκτησής τους, οι περιβαλλοντικοί περιορισμοί που θέτουν όλο και πιο επιτακτικά οι κυβερνήσεις κάτω από την πίεση των ψηφοφόρων τους.
Αισιόδοξος ως Αμερικανός, πραγματιστής ως πολιτικό προσωπικό στο πλευρό κορυφαίων πολιτειακών παραγόντων όπως ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα και η πρώην υπουργός Εξωτερικών και υποψήφια πρόεδρος Χίλαρι Κλίντον για τους οποίους εργάστηκε, ο 47χρονος Αμερικανός Ρος μας εισάγει στις βιομηχανίες του μέλλοντος, δηλαδή τις αγορές εκείνες που έχουν τις καλύτερες ημέρες μπροστά τους.
Το βιβλίο του είναι ένα καλογραμμένο εγχειρίδιο-οδηγός σε αυτά που θα ζήσουμε στον χώρο των επιχειρήσεων και της τεχνολογίας. Σαφής ακόμα κι όταν αναφέρεται σε αμιγώς επιστημονικά θέματα όπως η χαρτογράφηση του γονιδιώματος, συνοπτικός ακόμα κι όταν περιγράφει ολόκληρες αναδυόμενες βιομηχανίες όπως η διαχείριση βάσεων δεδομένων, ο Ρος είναι ένας οξυδερκής πολιτικός αναλυτής κι όχι μελλοντολόγος.
Στόχος του, όπως και των υπόλοιπων ευαγγελιστών της προόδου διά μέσου της καινοτομίας, δεν είναι μόνο το κέρδος των επιχειρήσεων, αλλά η ανάπτυξη πολιτικών ενσωμάτωσης για όσους βρίσκονται στο περιθώριο, εξασφάλισης των όρων επιβίωσης για όσους βρίσκονται με το ένα πόδι στο περιθώριο και κατευνασμού των ταξικών αντιπαραθέσεων και εμπέδωσης του αισθήματος του «ανήκειν» για όσους δεν είναι ικανοποιημένοι από τη διανεμητική πολιτική του σύγχρονου κεφαλαιοκρατικού συστήματος.
Η αλήθεια είναι ότι κρυφοκοιτάζει προς την πλευρά των σκεπτικιστών κάθε φορά που περιγράφει τη δυνητική εξέλιξη των βιομηχανιών που παρουσιάζει, αλλά σε κανένα σημείο του βιβλίου δεν αφήνει τον σκεπτικισμό να τον καταβάλει. Είτε αναφέρεται στα ρομπότ που μαθηματικά θα εξαφανίσουν ολόκληρα επαγγέλματα είτε αναφέρεται στη διαχείριση δεδομένων που εγκυμονεί κινδύνους για τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, ο Ρος αναγνωρίζει τα προβλήματα αλλά είναι σταθερά με το αύριο, είναι μαχητικά και ολόψυχα στο πλευρό της βιομηχανίας και των αγορών.
Ρομπότ, ξενομεταμοσχεύσεις, διαμοιρασμός
Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στα ρομπότ που έρχονται να αντικαταστήσουν όχι μόνο τα φθηνά εργατικά χέρια, αλλά και πολλά επαγγέλματα στον χώρο των υπηρεσιών· ρομπότ ως νοσηλευτικό προσωπικό και φροντιστές ηλικιωμένων σχεδιάζουν στην Ιαπωνία και ρομπότ ως σερβιτόροι δοκιμάζονται σε καταστήματα αμερικανικών πολυεθνικών στην Ασία.
Σαφής ακόμα κι όταν αναφέρεται σε αμιγώς επιστημονικά θέματα όπως η χαρτογράφηση του γονιδιώματος, συνοπτικός ακόμα κι όταν περιγράφει ολόκληρες αναδυόμενες βιομηχανίες όπως η διαχείριση βάσεων δεδομένων, ο Ρος είναι ένας οξυδερκής πολιτικός αναλυτής κι όχι μελλοντολόγος.
Στο δεύτερο κεφάλαιο ο συγγραφέας παρουσιάζει βιομηχανίες που αναπτύσσονται γύρω από το ανθρώπινο σώμα, όπως εταιρείες που ασχολούνται με την αποκωδικοποίηση του DNΑ και την ανάπτυξη τεστ για την ανίχνευση πρώιμων μορφών καρκίνου (π.χ. νέες μαστογραφίες που δίνουν αποτέλεσμα σε 15 λεπτά), εταιρείες που ασχολούνται με τις μοντέρνες ασθένειες, όπως η κατάθλιψη, εταιρείες που ειδικεύονται στην παραγωγή οργάνων από ζώα για να χρησιμοποιηθούν σε μεταμοσχεύσεις σε άνθρωπο (ξενομεταμόσχευση) κ.ά. Το σώμα αντιμετωπίζεται από τον Ρος ως το νέο επιχειρηματικό πεδίο και ο καρκίνος, η κατάθλιψη, το AIDS, η άνοια κλπ. ως οι προκλήσεις-ευκαιρίες αυτού του επιχειρηματικού πεδίου.
Στο τρίτο κεφάλαιο ασχολείται με κάτι λιγότερο ουτοπικό αλλά εξίσου σημαντικό για τη λειτουργία του κεφαλαιοκρατικού συστήματος: τις δι-ομότιμες (peer to peer) ψηφιακές και χρηματοοικονομικές πληρωμές τύπου Paypal, eBay, Square κλπ. αλλά και τη νέα επιχειρηματικότητα του δια-μοιρασμού (sharing) υπηρεσιών, στις οποίες ανήκουν οι κάθε είδους πλατφόρμες όπως η Uber και η AirBnB, ενώ στα επόμενα κεφάλαια ασχολείται με τη διαχείριση δεδομένων, την προστασία από τις κυβερνοεπιθέσεις κ.ά.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κεφάλαιο «Η γεωγραφία των αγορών του μέλλοντος», στο οποίο ο συγγραφέας, ο οποίος ταξίδεψε σε πολλές χώρες του κόσμου εκπροσωπώντας την αμερικανική οικονομική κι επιχειρηματική διπλωματία, επιχειρεί να συνδέσει την τεχνολογία και την καινοτομία με τη χωρική ανάλυση και την ανθρωπογεωγραφία, σκιαγραφώντας, σε αδρές γραμμές αλλά με πολύ ενδιαφέρον, τις αλλαγές που αναμένεται να επιφέρουν οι νέες αγορές στη γεωργία, το αστικό δομημένο περιβάλλον, ακόμα και στον τρόπο που οι άνθρωποι μαθαίνουν ξένες γλώσσες.
Οι ένθερμοι οπαδοί του καπιταλισμού, αυτοί που έχουν πίστη στις αστείρευτες δυνάμεις της αγοράς να ελίσσεται και να εξελίσσεται, να καινοτομεί, να ξανανιώνει και να επιβιώνει, θα βρουν στο βιβλίο του Ρος τον «οδικό χάρτη» του μέλλοντος ενώ ορισμένοι μπορεί να ανιχνεύσουν σ’ αυτό το επαγγελματικό μέλλον τους. Άλλοι πάλι, σκεπτικιστές και δύσπιστοι, μπορούν να διαβάσουν το παρόν έργο ως ένα υπερβολικό ευχολόγιο το οποίο όμως, εν μέρει, επαληθεύεται.
Αλλά κι ο συγγραφέας αναγνωρίζει τα όρια της τεχνολογίας σε έναν κόσμο όπου η πολιτική διαφθορά και το κυνήγι του κέρδους κυριαρχούν σε δημοκρατίες κι ολοκληρωτισμούς και φέρνει μάλιστα δύο σχετικά παραδείγματα: τις νομοθεσίες για τη διαφάνεια των ηλεκτρονικών πληρωμών στον δημόσιο τομέα στις αφρικανικές χώρες μέσω της χρήσης σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων, οι οποίες προσκρούουν όμως στους διεφθαρμένους πολιτικούς που τις ψηφίζουν μεν αλλά δεν τις εφαρμόζουν στη συνέχεια και στην πλατφόρμα AirBnB που από μια υπηρεσία διαμοιρασμού καταλυμάτων και, υποτιθέμενης, «συνεργατικής οικονομίας» έχει καταντήσει στις μέρες μας μια παγκόσμια βιομηχανία, μετατρέποντας τους δύο άνεργους φίλους που τη δημιούργησαν για να βγάζουν χαρτζιλίκι σε πολυεκατομμυριούχους.
Οι βιομηχανίες του μέλλοντος
Alec Ross
Μετάφραση: Νίκος Ρούσσος
Ίκαρος
510 σελ.
ISBN 978-960-572-172-5
Τιμή: €16,90
