Νίκος Γιαννόπουλος: «Ω, λε φιλαλάκο!»
Η συνάντησή μου με τον Νίκο Γιαννόπουλο στα μέσα της δεκαετίας του 1980 αποτελεί ένα από τα σημαντικά γεγονότα της ζωής μου, καθώς ο άνθρωπος αυτός αποτέλεσε για μένα, όπως και για χιλιάδες άλλους, ένα ζωντανό πανεπιστήμιο κοινωνικών και πολιτικών επιστημών, όπως επίσης κι ένα ζωντανό παράδειγμα των υψηλών ανθρωπιστικών αξιών που πρεσβεύει και διακονεί η ζωηρή, όπως την αποκαλεί στον υπότιτλο του βιβλίου του, άκρα Αριστερά. Αν και δεν μπόρεσα να πάρω πτυχίο από το πανεπιστήμιό του, το οποίο αποδείχτηκε πολύ δυσκολότερο από την Πάντειο, στην οποία φοιτούσα όταν τον γνώρισα, έχω την εντύπωση ότι οι αξίες που διδάχτηκα από το παράδειγμα του συγκεκριμένου κοινωνικού ακτιβιστή θα με συνοδεύουν για πάντα.
Πορευτήκαμε μαζί (πολιτικά και …κυριολεκτικά) για μερικά χρόνια, οι δρόμοι μας χώρισαν αργότερα και έκτοτε «βρισκόμαστε» όταν, με όσους και όπου πρέπει: στους μικρούς και μεγάλους κοινωνικούς αγώνες, σε κερδισμένες και χαμένες μάχες – αν και για τον Νίκο όλοι οι αγώνες είναι μεγάλοι και χαμένες μόνο οι μάχες που δεν δόθηκαν ποτέ.
Εμβληματική μορφή
Ο Νίκος Γιαννόπουλος (1957) αποτελεί εμβληματική μορφή της ελληνικής εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Τροτσκιστής στα νιάτα του, στον ευρύτερο χώρο της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων αργότερα, υπήρξε και συνεχίζει να είναι η ψυχή αναρίθμητων πρωτοβουλιών για την υπεράσπιση κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, για την παροχή νομικής, ηθικής και κοινωνικής υποστήριξης σε διωκόμενους αγωνιστές, σε κυνηγημένους πρόσφυγες και μετανάστες, σε κρατούμενους και φυλακισμένους, σε Έλληνες και αλλοδαπούς.
Υπήρξε διοργανωτής κορυφαίων γεγονότων (όπως το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, που διοργανώνεται εδώ και πάνω από 20 χρόνια, και το 4ο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ που φιλοξενήθηκε στην Αθήνα το 2006), μαχητικών διαδηλώσεων, απεργιών και δυναμικών παρεμβάσεων, ήταν εκλεγμένος συνδικαλιστής στον χώρο των νοσοκομείων, όπου εργάστηκε για πολλά χρόνια, ενώ συμμετείχε στην ίδρυση αρκετών σχημάτων στον χώρο της άκρας Αριστεράς. Ταξίδεψε σε πολλές χώρες του κόσμου συμμετέχοντας σε κοινωνικούς αγώνες και διαδηλώσεις, συνελήφθη στην Τουρκία τη δεκαετία του 1980, όταν διαδήλωσε μέσα σε δικαστήριο όπου δικάζονταν κομμουνιστές, γνωρίστηκε με εκπροσώπους απελευθερωτικών κινημάτων στον Λίβανο, την Ιορδανία και την Παλαιστίνη, βρέθηκε σε εμπόλεμες ζώνες στη Βοσνία, τη Σερβία, το Κόσσοβο, την Αλβανία κ.α., γνωρίστηκε με παγκόσμιου βεληνεκούς προσωπικότητες κι έκανε φίλους παντού. Αλλά κι εχθρούς: αστυνομικούς και ασφαλίτες στην Ελλάδα κι εκτός αυτής, ακροδεξιούς και νεοναζί, επιχειρηματίες, δικηγόρους και πολιτικούς.
Να δουν ένα άλλο (πολιτικό) οικοσύστημα, στο οποίο φυτρώνουν με κόπο κι ανθίζουν με δυσκολίες κάποια άλλα λουλούδια, με υπέροχο άρωμα και ζωηρά χρώματα: κυρίως κόκκινο και μαύρο.
Η υπέροχη ζωή του, γεμάτη συγκινήσεις κι απρόοπτα, μια ζωή ποτισμένη με τα ζεστά συναισθήματα της ανιδιοτελούς προσφοράς και της συντροφικότητας, παρουσιάζεται στο βιβλίο αυτό μέσα από μικρά κεφάλαια, δοσμένα σε μια σχετικά γραμμική χρονολογική σειρά. Ταυτόχρονα, στο βιβλίο παρουσιάζεται με την ίδια χρονική ακολουθία η ιστορία της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς από την πτώση της Χούντας μέχρι το 2018 – η ζωή του Νίκου και η άκρα Αριστερά στην Ελλάδα είναι δύο κόκκινες γραμμές που μπλέκονται σε ένα γαϊτανάκι εδώ και μισό αιώνα.
Ο ένοπλος αγώνας και ο ΣΥΡΙΖΑ
Τέσσερα είναι τα μεγάλα θέματα που θα τραβήξουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη στο βιβλίο του Νίκου Γιαννόπουλου, γιατί σε αυτά στέκεται και ο ίδιος ο συγγραφέας περισσότερο, καθώς γνωρίζει ότι η γνώμη του ενδιαφέρει φίλους και «φίλους»: α) η θέση του για την ένοπλη πάλη και το αντάρτικο πόλεων, β) οι απόψεις του για το Μακεδονικό, τα εθνικά ζητήματα και το προσφυγικό, γ) η στάση που έχει κρατήσει στο πλαίσιο των ποικίλων αντιπαραθέσεων στο εσωτερικό της άκρας Αριστεράς και της αναρχίας, και δ) η αμφιλεγόμενη «σχέση» του με τον ΣΥΡΙΖΑ και συνολικά με τον «κινηματικό ρεφορμισμό».
Χωρίς την ανάγκη να απολογηθεί σε κανέναν απ’ όσους κατά καιρούς ήρθαν σε πολιτική αντιπαράθεση μαζί του στους κόλπους της άκρας Αριστεράς, αλλά ταυτόχρονα χωρίς να υπεραναλύει τα αδιέξοδα που στέρησαν από την Αριστερά των κοινωνικών αγώνων τη θέση που της αξίζει στο πολιτικό στερέωμα της χώρας, ο Νίκος Γιαννόπουλος βλέπει μέσα από την αχλή των δεκαετιών φίλους και συντρόφους, κόμματα και ιδεολογίες, απόψεις και στάσεις, κι επιμένει, όπως και τότε που τον γνώρισα πριν από περίπου 35 χρόνια, ότι είναι προτιμότερο να προσπαθήσεις και να πετύχεις λίγα, παρά να τα παρατάς, να παρατηρείς και να μην κάνεις τίποτα. Αναγνωρίζει ορισμένα λάθη του, επισημαίνει κάποιες από τις αγκυλώσεις που ταλανίζουν το ανταγωνιστικό κίνημα στην Ελλάδα, κρίνει πρόσωπα και καταστάσεις αλλά, σε γενικές γραμμές, αποφεύγει την αντιπαράθεση και τις δίκες προθέσεων. Στην περίπτωση μάλιστα του δημοψηφίσματος του 2015, εξαντλεί όλα τα αποθέματα ευγένειας προς το πρόσωπο του «πρώτη φορά αριστερού» πρωθυπουργού.
Όσοι πέρασαν ή βρίσκονται στην άκρα Αριστερά επιβάλλεται να διαβάσουν το βιβλίο, αν δεν το έχουν κάνει ήδη. Οι υπόλοιποι έχουν την ευκαιρία, μέσα από τη μυθιστορηματική ζωή του Νίκου Γιαννόπουλου, μια ζωή για ταινία αφού τα έχει όλα (πορείες, ξύλο, συλλήψεις, δίκες, έρωτες, ταξίδια, γκρίνιες, απογοητεύσεις, χαρές και λύπες), να δουν μια άλλη εικόνα της ελληνικής κοινωνίας από τη μεταπολίτευση μέχρι πρόσφατα. Να δουν ένα άλλο (πολιτικό) οικοσύστημα, στο οποίο φυτρώνουν με κόπο κι ανθίζουν με δυσκολίες κάποια άλλα λουλούδια, με υπέροχο άρωμα και ζωηρά χρώματα: κυρίως κόκκινο και μαύρο.
Ω, λε φιλαλάκο!
Μια ιστορία για το κίνημα, τη ζωηρά άκρα Αριστερά και τους ανθρώπους της
Νίκος Γιαννόπουλος
Κουκκίδα
684 σελ.
ISBN 978-618-5333-53-9
Τιμή €21,20
