fbpx
David Lynch – Kristine McKenna: «Χώρος ονείρων»

David Lynch – Kristine McKenna: «Χώρος ονείρων»

«Για μένα ευτυχία είναι το αίσθημα ευχαρίστησης που χαρίζει η ολοκλήρωση ενός έργου και η ευκαιρία να το δουν άλλοι άνθρωποι». Με αυτόν τον τρόπο απαντάει ο Ντέιβιντ Λιντς όταν του ζητούν να θυμηθεί την πρώτη μεγάλη στιγμή της καριέρας του, το θρυλικό Eraserhead (1977).

Το ότι ο Ντέιβιντ Λιντς είναι ένας ταλαντούχος άνθρωπος –σκηνοθέτης, σεναριογράφος, μουσικός και εικαστικός καλλιτέχνης μεταξύ άλλων– είναι γνωστό. Η μακρά πορεία του στο καλλιτεχνικό στερέωμα των ΗΠΑ, η λατρεία που απολαμβάνει στην Ευρώπη, το πολυσχιδές έργο του, μέρος μόνο του οποίου είναι οι κινηματογραφικές ταινίες και οι τηλεοπτικές σειρές του, πιστοποιούν ότι έχουμε να κάνουμε με ένα σπάνιο, αυθεντικό ταλέντο.

Όπως και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση πηγαίου ταλέντου στον χώρο της τέχνης, το έργο του Ντέιβιντ Λιντς που φτάνει ως εμάς, μια σκηνή, μια μουσική σύνθεση, μια ζωγραφιά κ.ο.κ. είναι το αποτέλεσμα πολυποίκιλων διεργασιών στο πλαίσιο ενός ευρύτερου ιστορικού, κοινωνικού κι αισθητικού πλαισίου μέσα στο οποίο διαβίωσε, διαμορφώθηκε και δημιούργησε ο καλλιτέχνης.

Ο χαοτικός μικρόκοσμος του Λιντς

Το παρόν βιβλίο, 600 σελίδες γραμμένες από την κριτικό τέχνης και δημοσιογράφο Κριστίν ΜακΚένα ως βιογραφία σε τρίτο πρόσωπο και από τον ίδιο τον Ντέιβιντ Λιντς ως μια κλασική αφηγηματική αυτοβιογραφία, επιχειρεί να αποκωδικοποιήσει αυτό το πλαίσιο –το ιστορικό, το κοινωνικό, το αισθητικό– που ευθύνεται για τα αριστουργηματικά έργα του Λιντς.

Οι φίλοι του Λιντς και του κινηματογράφου θα το λατρέψουν, ως αφήγημα όμως είναι πολύ σημαντικό και για όσους δεν είναι κινηματογραφόφιλοι ή εξοικειωμένοι με το δυσπρόσιτο, κάποιες φορές, έργο του Αμερικανού σκηνοθέτη. Κι αυτό διότι ξαναζωντανεύει την Αμερική μέσα στην οποία μεγαλούργησε ο Λιντς· περιγράφει με συναρπαστικές λεπτομέρειες τον χαοτικό μικρόκοσμο του δημιουργού· ανασυνθέτει το (ιστορικό) περιβάλλον μέσα στο οποίο κινήθηκε ο ιδιοφυής αυτός άνθρωπος της τέχνης· απαριθμεί γεγονότα, στιγμές, πρόσωπα με συμμετοχή στο τελικό προφίλ του.

Αποφασισμένος από τα νεανικά χρόνια του ότι η τέχνη με την οποία θα καταπιαστεί θα είναι η κινούμενη εικόνα, ο Λιντς φοίτησε αρχικά στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Πενσιλβάνια στη Φιλαδέλφεια αποκτώντας σημαντικές γνώσεις ζωγραφικής. Ξεκίνησε να δημιουργεί εντελώς μόνος του ταινίες μικρού μήκους το 1967 με προϋπολογισμό λίγων εκατοντάδων δολαρίων και ηθοποιούς από το φιλικό περιβάλλον του, ενώ τα γυρίσματα πραγματοποιούνταν στο σπίτι του, καθώς και σε σπίτια (ή αποθήκες…) φίλων και γνωστών. Το ταλέντο του έγινε γρήγορα αντιληπτό, με αποτέλεσμα το 1969 να βρεθεί στην άλλη πλευρά των ΗΠΑ για σπουδές στο Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου στο Λος Άντζελες. Εκεί, σε ένα περιβάλλον πολύ διαφορετικό από την ασφυκτική Φιλαδέλφεια των φυλετικών αντιπαραθέσεων και της υψηλής παραβατικότητας, ο Λιντς θα ανθίσει.

Οι φίλοι του Λιντς και του κινηματογράφου θα το λατρέψουν, ως αφήγημα όμως είναι πολύ σημαντικό και για όσους δεν είναι κινηματογραφόφιλοι ή εξοικειωμένοι με το δυσπρόσιτο, κάποιες φορές, έργο του Αμερικανού σκηνοθέτη.

Η Κριστίν ΜακΚένα παρουσιάζει με χρονολογική σειρά τη μακρά πορεία του Λιντς στη σκηνοθεσία και, ταυτόχρονα, σκιαγραφεί με αδρές γραμμές το προφίλ του ήρωά της, αφήνοντας περισσότερο τους καλεσμένους της να μιλούν γι’ αυτόν, τις ταινίες και τις ιδέες του. Όλοι τους συμφωνούν ότι το ταλέντο του είναι αυθεντικό, ο «τρόπος» του μοναδικός και η πίστη του σε αυτό που ήθελε να κάνει πανίσχυρη. Ο Λιντς από πολύ νωρίς χαράσσει κι ακολουθεί έναν απολύτως προσωπικό σκηνοθετικό δρόμο και το πρώτο δείγμα γραφής, το κλασικό πλέον Eraserhead του 1977, γίνεται η απόδειξη ότι ο νέος καλλιτέχνης (ήταν 31 ετών) έρχεται για να λανσάρει μια νέα εκφραστική γραμμή στον αμερικανικό κινηματογράφο.

Ο πυρετός δημιουργίας

Στο βιογραφικό κομμάτι του βιβλίου που υπογράφει η Κριστίν ΜακΚένα, το προφίλ του Λιντς σκιαγραφείται τόσο μέσω των αναφορών της στην προσωπική ζωή του (γάμοι, παιδιά και οικογένειες, διαζύγια και έρωτες) όσο και μέσω της επίδρασης που είχαν πάνω του εξωγενείς παράγοντες, όπως το φιλικό για τον πειραματικό κινηματογράφο κλίμα της δεκαετίας του 1970, ο διαλογισμός στον οποίο μυήθηκε ο Αμερικανός σκηνοθέτης το 1971, η βασανιστική αναζήτηση χρηματοδότησης για τις ταινίες του και ο πυρετός της δημιουργίας, που δεν τον άφηνε ποτέ στην ησυχία του.

Αν και απόλυτα αντισυμβατικός στα περισσότερα έργα του, ο Λιντς κατάφερε μέσα σε πορεία τεσσάρων δεκαετιών στον χώρο της τέχνης και του θεάματος να πραγματοποιήσει τις περισσότερες από τις φλογερές ιδέες του και να γίνει κομμάτι του λαμπερού αμερικανικού κινηματογράφου. Πώς το κατάφερε; Στο βιβλίο δίνεται αρκετές φορές και με χαρακτηριστική σαφήνεια η απάντηση: με τη δύναμη της θέλησης αλλά και το χάρισμα της πειθούς, με την άνεση της γνώσης αλλά και την τόλμη της ανατροπής, με το χαμόγελο, που όπως διατείνονται σχεδόν όλοι οι συνεντευξιαζόμενοι, περίπου 200 άτομα, δεν έφυγε ποτέ από το φωτεινό πρόσωπό του.

Στο βιβλίο παρακολουθούμε –σαν να έχουμε τρυπώσει σε κάποιο κινηματογραφικό πλατό– καθεμιά από τις μεγάλες ταινίες του δημιουργού, από το The Elephant Man (1980) και το Blue Velvet (1986) μέχρι το Twin Peaks: Fire Walk with Me (1992) και το Mulholland Drive (2001), μέσα από τον τρόπο του ίδιου του Λιντς: το γράψιμο ή τη διαμόρφωση του σεναρίου, την επιλογή των συνεργατών, το άγχος για τη χρηματοδότηση (φυσικά…), τη «διδασκαλία» των ηθοποιών· κάθε φορά η ίδια πάνω-κάτω διαδικασία αποκτά μια μοναδική διάσταση λόγω της χαρισματικής προσωπικότητας του μαέστρου που κινεί την μπαγκέτα – την κλακέτα, στην περίπτωση του Λιντς.

Lynch McKennaΤαυτόχρονα, όμως, η διπλή περιγραφή ίδιων γεγονότων και περιόδων –από την Κριστίν ΜακΚένα και τους συνομιλητές της και τον ίδιο τον σκηνοθέτη– επιτρέπει στον αναγνώστη να κρυφοκοιτάξει, βλέποντας στιγμιότυπα από τις σχέσεις του κορυφαίου δημιουργού με την κινηματογραφική βιομηχανία, τον μοναδικό τρόπο του με τους ηθοποιούς, την άνεσή του όταν πειραματίζεται με άλλες τέχνες όπως η μουσική, τη δημόσια εικόνα του και τις κατά καιρούς δημιουργικές πρωτοβουλίες του σε θέματα τέχνης κι εκπαίδευσης, τη στάση του απέναντι στα μεγάλα ερωτήματα της ζωής που συνήθως γίνονται ταινίες – ο έρωτας και το όνειρο, η απώλεια και ο θάνατος.

 

Χώρος ονείρων
Ντέιβιντ Λιντς – Κριστίν ΜακΚένα
μετάφραση: Αφροδίτη Γεωργαλιού
Ροπή
594 σελ.
ISBN 978-618-5289-36-2
Τιμή €23,32
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
Anne Plantagenet: «Η μοναδική Μαρία Καζαρές»

Υπάρχει η νιότη. Υπάρχει το γήρας. Επέλεξα να γεράσω στο μεσουράνημά μου. Μαρία Καζαρές Βιβλίο-βιογραφία μιας σπουδαίας γυναίκας, που έζησε πλάι αλλά και στη σκιά του Αλμπέρ Καμύ. «Η φωνή της είναι σκοτεινή,...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
«Προσωπικό αρχείο αρχηγού ΕΔΕΣ στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα (περιόδου 1942-1944)»

Ο Ναπολέων Ζέρβας (Άρτα, 1891 – Αθήνα, 1957), στρατιωτικός, κινηματίας, ιδρυτής-αρχηγός του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (ΕΔΕΣ) και πολιτικός, υπήρξε ένα από τα πλέον συζητημένα πρόσωπα του 20ού...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
Κατερίνα Τσιρίδου – Τάσος Κακλαμάνης: «Μαρίκα Νίνου / Ευαγγελία Αταμιάν: “Σαν άστρο εβασίλεψα”»

Είναι ένα βιβλίο με θέμα τη ζωή της Μαρίκας Νίνου, που συνέγραψαν η Κατερίνα Τσιρίδου και ο Τάσος Κακλαμάνης με τη βοήθεια της Ευαγγελίας Αγαπητού, μεγαλοπρεπές, τέτοιο που να αξίζει στη μεγάλη...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.