Στην αμερικανική εταιρική αργκό η φράση «αυτός είναι μέσα στο κουτί» σημαίνει ότι κάποιος τρέφει επαγγελματικές αυταπάτες. Δεν μπορεί να αντιληφθεί σωστά την πραγματικότητα γύρω του. Παρουσιάζει μια μορφή επαγγελματικής «τύφλωσης». Αδυνατεί να αντιμετωπίσει τους συναδέλφους ή τους συνεργάτες του ως ανθρώπους κι όχι ως (εταιρικές) μονάδες.

Πηγαίνοντας ένα βήμα πιο πέρα, η διάσημη αυτή φράση, την οποία συναντάμε και στην παραλλαγή «είναι κλεισμένος στο κουτί», σημαίνει ότι κάποιος είναι εγκλωβισμένος σε ένα μοντέλο διοίκησης κι επικοινωνίας που δεν είναι πλέον δημιουργικό, που δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις γύρω του, που δεν μπορεί να παρακινήσει τα μέλη ενός επιχειρηματικού οργανισμού κι ως εκ τούτου δεν μπορεί ούτε να προλάβει, αλλά ούτε να επιλύσει προβλήματα.

Αλλαγή οπτικής

Αντίστοιχα, η φράση «βγες έξω από το κουτί» ή «σκέψου έξω από το κουτί» όπως (κακόηχα κατά την άποψή μου) τη συναντάμε στην ελληνική επιχειρηματική γραμματεία, σημαίνει ότι ένα στέλεχος, ένας επιχειρηματίας, ένας εταιρικός οργανισμός ή ο καθένας από εμάς πρέπει να αλλάξει τρόπο πρόσληψης της πραγματικότητας, τρόπο εντοπισμού των δυσλειτουργιών και, σε τελική ανάλυση, τρόπο επίλυσης των εταιρικών ή ατομικών προβλημάτων.

Ο όρος δεν σημαίνει την –αδήριτη για τις επιχειρήσεις– ανάγκη εξωστρέφειας, καθώς δεν αφορά την εικόνα που έχει ένας τρίτος για το στέλεχος ή την εταιρεία που καλείται να «βγει από το κουτί», αλλά αφορά την ανάπτυξη μιας εσωτερικής εταιρικής κουλτούρας που ενθαρρύνει τα στελέχη της να αντιμετωπίζουν τις αυταπάτες τους, να χειρίζονται ανθρώπινες σχέσεις, να πραγματοποιούν τολμηρά βήματα και να επιτυγχάνουν στόχους. «Υπάρχει κάτι βαθύτερο από τη συμπεριφορά που καθορίζει την επιρροή μας στους άλλους κι αυτό έχει σχέση με το αν βρισκόμαστε μέσα ή έξω από το κουτί», εξηγεί ένας φτασμένος επιχειρηματίας σε νεαρό μόλις προσληφθέντα σε ανώτερη διοικητική θέση, τον οποίο μανατζάρει για να αντεπεξέλθει στα νέα και άκρως ανταγωνιστικά καθήκοντά του.

Το βιβλίο του Arbinger Institute απευθύνεται κυρίως σε ιδιοκτήτες ή ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων, καθώς και σε ανθρώπους που διοικούν ομάδες εργαζομένων ή συνεργατών και πρέπει να είναι σε θέση να διακρίνουν σωστά τι ακριβώς εξελίσσεται στον περιβάλλοντα χώρο τους.

Το αμερικανικό Arbinger Institute είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός εκπαίδευσης ανώτερων κι ανώτατων στελεχών επιχειρήσεων, παροχής συμβουλών και δημιουργίας κινήτρων για εταιρείες, του οποίου τα προγράμματα και η μεθοδολογία βασίζονται σε έρευνες δεκαετιών στους τομείς της ψυχολογίας, της ανθρώπινης συμπεριφοράς και της κινητοποίησης. Το παρόν βιβλίο, που κυκλοφορεί σε νέα έκδοση, είχε κυκλοφορήσει πρώτη φορά πριν από δύο δεκαετίες με ευθύνη του συγκεκριμένου φορέα και θεωρήθηκε ένα από τα καλύτερα έργα εταιρικής ενδοσκόπησης κι επιχειρηματικής μεταμόρφωσης, ένα εγχειρίδιο επεξεργασίας κι επίλυσης ενδοεταιρικών διαφορών, ένας «τοίχος προστασίας» των σύγχρονων επιχειρήσεων από έναν πολύ ύπουλο εχθρό: την αυταπάτη που τυφλώνει ακόμα και τους πιο οξυδερκείς επιχειρηματίες, ακόμα και τα πιο προικισμένα στελέχη.

Ένας μακρύς διάλογος

Το βιβλίο δεν είναι γραμμένο ως ένα επιχειρηματικό εγχειρίδιο. Πρόκειται για έναν μακρύ «πλατωνικό διάλογο», όπου ένας δάσκαλος (το παλαίμαχο στέλεχος μιας επιχείρησης και αντιπρόεδρός της) αναλαμβάνει κατά τη διάρκεια μιας πολύωρης συνεδρίας να διδάξει έναν μαθητή (το νέο, ελπιδοφόρο στέλεχος που μόλις αφίχθη στην εταιρεία ως μεταγραφή από ανταγωνιστική) την κουλτούρα μιας οργανωμένης κοινωνίας, όπως είναι μια σύγχρονη αμερικανική εταιρεία.

Μέσα από ένα παιχνίδι ερωταπαντήσεων, εμβόλιμων ιστοριών που διηγείται το ανώτατο στέλεχος, ενδεικτικών παραδειγμάτων και κάποιων flash back στην πρότερη επιχειρηματική ζωή του νέου στελέχους-μαθητή, αλλά και διά της «μαιευτικής μεθόδου», ο παλαίμαχος ζητά από τον νεαρό υφιστάμενό του να «βγει έξω από το κουτί». Να αντιληφθεί την εταιρεία όχι ως ένα σύνολο στελεχών με προκαθορισμένη ατζέντα και ασφυκτικά προδιαγεγραμμένη ρουτίνα, αλλά ως μια δυναμική ομάδα συνανθρώπων του, με όνειρα κι επιθυμίες, με δυνατότητες κι αδυναμίες. Να τους δει δηλαδή όπως πραγματικά είναι κι όχι όπως αυτός νομίζει ότι είναι – να διαλύσει τις αυταπάτες του.

Στη συζήτηση θα συμμετάσχει και η πρόεδρος της εταιρείας, μια σκληρά εργαζόμενη γυναίκα που ξεκίνησε χαμηλά στην ιεραρχία κι έχει φτάσει εδώ και χρόνια στην κορυφή. Θα προσθέσει κι αυτή τη δική της πολύτιμη πείρα, θα συνεισφέρει κι αυτή με τη δική της οπτική στην καλύτερη διδασκαλία, θα εξηγήσει κι αυτή το πώς είναι να βρίσκεται κάποιος «έξω από το κουτί».

Το βιβλίο του Arbinger Institute απευθύνεται κυρίως σε ιδιοκτήτες ή ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων, καθώς και σε ανθρώπους που διοικούν ομάδες εργαζομένων ή συνεργατών και πρέπει να είναι σε θέση να διακρίνουν σωστά τι ακριβώς εξελίσσεται στον περιβάλλοντα χώρο τους. Αλλά για να το επιτύχουν αυτό θα πρέπει πρώτα, σύμφωνα με το βιβλίο, να καταφέρουν να βγουν «έξω από κουτί»…

Ηγεσία και αυταπάτη
Σκεφτείτε έξω από το «κουτί»
The Arbinger Institute
μετάφραση: Ανδρέας Σοκοδήμος, Δέσποινα Αλεξανδρή
Κλειδάριθμος
240 σελ.
ISBN 978-960-461-926-9
Τιμή €14,40

Ο Θανάσης Αντωνίου είναι δημοσιογράφος.

Άλλα κείμενα:

• J. Bradford DeLong: «Στον δρόμο προς την ουτοπία»
• Martin Gross: «Η τελευταία χρονιά»
• Γιάννης Μουρατίδης: «Ταξίδια στο μέλλον» (Ι και ΙΙ)
• Λέανδρος Μπόλαρης: «Ουκρανία: Σταυροδρόμι ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών»
• Myeongseok Kang – BTS: «Beyond The Story»

Twitter