fbpx
Συλλογικό έργο: «Ο άνθρωπος και τα άλλα ζώα»

Συλλογικό έργο: «Ο άνθρωπος και τα άλλα ζώα»

Πρόκειται για ένα συλλογικό έργο που ασχολείται με τις σχέσεις του ισχυρότερου ζώου, δηλαδή του ανθρώπου, με τα άλλα ζώα. Τα περισσότερα κείμενα του τόμου αποτελούν εισηγήσεις στο συνέδριο με τίτλο: «Animalia. Ο άνθρωπος και τα άλλα ζώα», που διοργανώθηκε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στις 9 και 10 Νοεμβρίου 2017. Την επιμέλεια του τόμου ανέλαβε η καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνιολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο, Άννα Λυδάκη, η οποία για την επιτυχία του συνεδρίου συνεργάστηκε με πολλούς συναδέλφους και φοιτητές της. Καθηγητές, λογοτέχνες, διανοούμενοι παρουσίασαν εξαιρετικές εισηγήσεις, ενώ ηθοποιοί διάβασαν υπέροχα κείμενα για τα ζώα. Τελικά, στον τόμο περιελήφθησαν και πολλά κείμενα εξωσυνεδριακά από συγγραφείς που ήταν ευαισθητοποιημένοι στο ζήτημα των ζώων και συνέβαλαν έτσι ώστε να εμπλουτιστεί η θεματολογία του μεγάλου αυτού συλλογικού έργου. Τελικά 80 συγγραφείς, επιστήμονες, πεζογράφοι, ποιητές και διανοούμενοι γράφουν για τη σχέση του ανθρώπου με τα άλλα ζώα. Διηγήματα, σχόλια, ποιήματα, φιλοσοφικές ιδέες, επιστημονικές μελέτες κ.ά. εμπεριέχονται στο βιβλίο.

Σκοπός του εν λόγω συνεδρίου και επομένως και του τόμου είναι να ευαισθητοποιήσει το ευρύ κοινό και να συντείνει στην καλλιέργεια μιας ηθικής απέναντι στα άλλα ζώα. Γιατί, όπως αναφέρεται στην Εισαγωγή, είναι αλήθεια ότι το ζώο άνθρωπος με τη δύναμη της λογικής του κυριάρχησε στον κόσμο και επέβαλε την εξουσία του στα άλλα ζώα, ακόμη και στα ζώα του είδους του, τους συνανθρώπους του, όταν τύχαινε να είναι αδύναμοι. Παρά τον ορθολογισμό του, δεν κατάλαβε ότι «δεν είναι ιδιοκτήτης αυτού του κόσμου, παρά μόνο ο διαχειριστής του». Πίστεψε ότι ο πόνος, η ηδονή, η χαρά και τ’ άλλα συναισθήματα αφορούν μόνο τον εαυτό του και όχι τα ζώα, τα οποία θεώρησε ότι δεν πονούν, δεν αισθάνονται. Έτσι, η συμπεριφορά του απέναντι σ’ αυτά έγινε εντελώς ανήθικη: τους αφαίρεσε τον φυσικό τους χώρο, τα φυλακίζει σε ζωολογικούς κήπους, τα θανατώνει, τα εγκαταλείπει στους αφιλόξενους δρόμους των μεγάλων άστεων, τα κακοποιεί, τα χρησιμοποιεί στα εργαστήρια πειραμάτων, τα βασανίζει στη βιομηχανία εκτροφής ζώων κ.ά.

Τα κείμενα του βιβλίου αναφέρονται όχι μόνο στα οικόσιτα ζώα, που όσοι έχουμε ξέρουμε καλά τα αγαθά τους αισθήματα, αλλά σε όλα τα ζώα, σε όλα τα μη ανθρώπινα είδη με τα οποία μοιραζόμαστε τον πλανήτη Γη. Αυτά τα κείμενα λοιπόν σκοπεύουν να συμβάλουν στον επαναπροσδιορισμό της σχέσης μας με τους συνιδιοκτήτες μας, τα άλλα ζώα, να μας καλλιεργήσουν έτσι ώστε να τα σεβόμαστε και να μας ηθικοποιήσει, γιατί η ηθική μας δεν ολοκληρώνεται με τον σεβασμό μας απέναντι μόνο στους άλλους ανθρώπους, αλλά με την υποστήριξή μας σε κάθε ζωντανό πλάσμα που θέλει να ζήσει. Κι όσο κι αν υπάρχουν και ζώα που σε πολλούς είναι αντιπαθή: φίδια, ποντίκια, κάποια έντομα κ.ά., τίποτε δεν περισσεύει στην οικολογική αλυσίδα. Γι’ αυτό στα κείμενα του τόμου, για να αναθεωρήσουμε τα στερεότυπα για τα άλλα ζώα, επιχειρείται μια σφαιρική ματιά στον ζωικό κόσμο βασισμένη από τη μια στον ορθολογισμό κι από την άλλη στο συναίσθημα. Υπάρχουν δηλαδή κείμενα επιστημονικά που αποδεικνύουν πως η υποτιμητική συμπεριφορά του ανθρώπου προς τα μη ανθρώπινα ζώα είναι εντελώς εσφαλμένη, αλλά και ποικίλα άλλα κείμενα, κυρίως λογοτεχνικά, που ενισχύουν το συναίσθημα, τη συμπάθεια και τη συμπόνια του ανθρώπου προς αυτά. Για να επιτευχθεί λοιπόν ο σκοπός αυτής της προσπάθειας, ο τόμος απευθύνεται και στο θυμικό και στη λογική.

Τελικά 80 συγγραφείς, επιστήμονες, πεζογράφοι, ποιητές και διανοούμενοι γράφουν για τη σχέση του ανθρώπου με τα άλλα ζώα.

Έτσι, η θεματολογία διευρύνεται και τα μέρη του βιβλίου και τα κεφάλαια περιέχουν ποικίλη ύλη κατηγοριοποιημένη, πράγμα που δίνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να διαβάσει κάθε φορά κείμενα με συγκεκριμένο θέμα. Παρουσιάζονται π.χ. απόψεις για τις σχέσεις αγάπης ανάμεσα στον άνθρωπο και τα κατοικίδια ζώα, αγάπης που τα ζώα ποτέ δεν ξεχνούν. Για την ηθική που υπάρχει στις κοινωνίες των ζώων. Την παρουσία των ζώων σε διαφορετικές εποχές (προοικοσιτική, οικοσιτική). Για τις σχέσεις αγάπης των παιδιών με τα ζώα. Για τους κινδύνους που διατρέχουν τα ζώα (σκύλοι, γάτες) στους αφιλόξενους δρόμους των άστεων, όπου συχνά γίνονται θύματα αυτοκινήτων και ασυνείδητων ανθρώπων. Ένα σταχυολογημένο σ’ αυτό το κεφάλαιο μικρό ποίημα του Νίκου Δήμου εκφράζει αυτή τη θλιβερή πραγματικότητα: «Εθνική οδός»: Μικρή γκρίζα γάτα κοιμάται/ στη μέση του δρόμου./ Γύρω φορτηγά, λεωφορεία./ Και δεν ακούς τίποτα/ τίποτα/ παρά την ανάσα της, που λείπει. Ένας συνδυασμός επιστημονικών και λογοτεχνικών κειμένων οδηγούν στο συμπέρασμα που βγαίνει σ’ αυτό το σημείο πως η πόλη πρέπει να γίνει βιώσιμη για τα ζώα και να επικρατήσει ένα σύνθημα-ηθική επιταγή, που έχουν υιοθετήσει ορισμένες ευαισθητοποιημένες δημοτικές αρχές: «κανένα ζώο χωρίς σπίτι – κανένα σπίτι χωρίς ζώο».

Κινδύνους βέβαια διατρέχουν και τα θαλασσινά όντα και τα πουλιά και αρκετά κείμενα είναι αφιερωμένα «Στη θάλασσα και στον αέρα και σ’ εκείνα που νομίζουμε μικρά και ασήμαντα», γιατί, όπως λέει και το μότο που επιλέγει η επιμελήτρια σ’ αυτό το σημείο: «Μέχρι και το πιο μικρό από τα όντα έχει έναν ήλιο στα μάτια» (Αντόνιο Πόρτσια). Και το πιο μικρό είναι πολύ σπουδαίο και θαυμαστό γι’ αυτό που κάνει, μας λέει ο ποιητής Γιώργος Βέης: Η λεπτότητα του χαρακτήρα: Τι δύναμη, τι θάρρος φέρνει την πεταλούδα, μετρημένες ορθοπεταλιές, ως το θάνατο. Πολύ ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κείμενα στα οποία συγγραφείς και στοχαστές που αφηγούνται διάφορες μικρές ιστορίες στις οποίες πρωταγωνιστές είναι ζώα (άλογα, κατσίκες, γάτες, γαϊδούρια κ.ά.) και οι οποίες φανερώνουν τα αμοιβαία συναισθήματα που αναπτύσσονται ανάμεσα στα ζώα και τους ανθρώπους. Ο λαογράφος Μ.Γ. Μερακλής στο κείμενό του γράφει ότι η παρουσία ζώων στα παραμύθια είναι συχνότατη και, μέσα σ’ αυτά, τα ζώα συνομιλούν με τους ανθρώπους. Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να θυμηθούμε τους αισώπειους μύθους, «ότε τα ζώα φωνήν είχε».

Συνιστώ ανεπιφύλακτα αυτό το βιβλίο, στο οποίο τόσο πολλοί και σπουδαίοι συγγραφείς, παρακινημένοι από την αγάπη τους για τα ζώα, μας έδωσαν κείμενα, συναισθηματικά και επιστημονικά, για να ευαισθητοποιήσουν τον homo sapiens απέναντι στα μη ανθρώπινα όντα, αλλά ιδίως απέναντι στα ζώα που του συμπαραστάθηκαν στην ιστορική του πορεία. Το βιβλίο μάλιστα αποτελεί άριστο μέσο για τη διαπαιδαγώγηση και την ψυχαγωγία ιδίως των παιδιών.

 

Ο άνθρωπος και τα άλλα ζώα
Συλλογικό έργο
επιμέλεια: Άννα Λυδάκη
Εκδόσεις Παπαζήση
458 σελ.
ISBN 978-960-02-3456-5
Τιμή €23,32
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
Anne Plantagenet: «Η μοναδική Μαρία Καζαρές»

Υπάρχει η νιότη. Υπάρχει το γήρας. Επέλεξα να γεράσω στο μεσουράνημά μου. Μαρία Καζαρές Βιβλίο-βιογραφία μιας σπουδαίας γυναίκας, που έζησε πλάι αλλά και στη σκιά του Αλμπέρ Καμύ. «Η φωνή της είναι σκοτεινή,...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
«Προσωπικό αρχείο αρχηγού ΕΔΕΣ στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα (περιόδου 1942-1944)»

Ο Ναπολέων Ζέρβας (Άρτα, 1891 – Αθήνα, 1957), στρατιωτικός, κινηματίας, ιδρυτής-αρχηγός του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (ΕΔΕΣ) και πολιτικός, υπήρξε ένα από τα πλέον συζητημένα πρόσωπα του 20ού...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
Κατερίνα Τσιρίδου – Τάσος Κακλαμάνης: «Μαρίκα Νίνου / Ευαγγελία Αταμιάν: “Σαν άστρο εβασίλεψα”»

Είναι ένα βιβλίο με θέμα τη ζωή της Μαρίκας Νίνου, που συνέγραψαν η Κατερίνα Τσιρίδου και ο Τάσος Κακλαμάνης με τη βοήθεια της Ευαγγελίας Αγαπητού, μεγαλοπρεπές, τέτοιο που να αξίζει στη μεγάλη...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.