fbpx
«Το χωριό, η πόλη, η παγκοσμιοποίηση» του Μ. Γ. Μερακλή

«Το χωριό, η πόλη, η παγκοσμιοποίηση» του Μ. Γ. Μερακλή

Δυο λέξεις είναι, θα έλεγα, κλειδιά, που ανοίγουν τις πύλες των δύο χώρων, οι οποίοι συγκροτούν τον κόσμο των ανθρώπων: αστικοποίηση, παγκοσμιοποίηση.

Ο προορισμός της αστικοποίησης και μεταγενέστερα της παγκοσμιοποίησης είταν, να καταργήσουν η πρώτη το χωριό και η δεύτερη τους λαούς (τις πατρίδες). Αυτά τα δυο έχουν πραγματοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό. Και το ερώτημα είναι αν η πραγματοποίηση αυτή θα ολοκληρωθεί, ώστε η παγκοσμιοποίηση να αφομοιώσει όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένων πόλεων και χωριών, με πλήρη επικράτηση ενός μαζικού τρόπου ζωής ανά την υφήλιο.

Οι οπαδοί του αδιάφορου για την ποικιλότητα των πραγμάτων ορθολογισμού πιστεύουν στη δυνατότητα του ενιαίου αυτού πολιτισμού και παραβλέπουν τις αποκλίνουσες μορφές ζωής, τις αφήνουν έξω από το σχεδιασμένο σύστημα και δεν τους αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία.

Νομίζω πως αυτό είναι ένας μοντέρνος θεωρητικισμός, ρηχός και μονοδιάστατος, χωρίς εμβάθυνση στην ανθρώπινη πολυμέρεια. Με αυτή τη βάση θεωρείται ως δεδομένη η πλήρης αστικοποίηση του παραδοσιακού χωριού.

Αφορμή για μια τέτοια βεβαιότητα δίνει η πράγματι θαυμαστή τεχνολογία. Το χωριό πλέον έχει εξηλεκτρισθεί, έχει με όλα τα αγαθά του ηλεκτρισμού εξοπλισθεί. Για την παραγωγή, για την πληροφόρηση, την ψυχαγωγία και του αγρότη. Η γη, με τα εξελιγμένα εργαλεία του, προσφέρεται πλούσια σ’ αυτόν, του προσφέρει την ανύπαρκτη, άλλοτε, ευημερία. Η γη είναι μέρος του εν γένει φυσικού κλίματος, το οποίο επηρεάζει τον άνθρωπο, τον διαμορφώνει, όπως δέχονται οι ανθρωπολογικές επιστήμες.

Ωστόσο και οι νέοι γίνονται μεσήλικοι, υπερήλικοι. Και η νοσταλγία αρχίζει να τους αγγίζει.

Ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους ιστορικούς, ο Φερνάν Μπροντέλ, καθιέρωσε τη «Γεωιστορία», που δίνει προτεραιότητα στο χώρο (τη γη), ο οποίος διαμορφώνει, επηρεάζει και το χρόνο (μπορούμε εδώ με το χρόνο να εννοήσουμε και την Ιστορία). «Χάρη στην ενότητα του κλίματός τους και κατ’ ακολουθία στην ενότητα της διαμόρφωσης των αγροτικών πολιτισμών τους, οι μεσογειακές χώρες αποτελούν μία ενιαία πραγματικότητα πέραν των διαφορών τους. “Η φύση και ο άνθρωπος εργάστηκαν μαζί”» (F. Dosse, Η Ιστορία σε ψίχουλα, ΠΕΚ, Ηράκλειο, 2000, σ.215).

Θυμάμαι τον στίχο του Παλαμά, που ταιριάζει: «Μέσα μας το αίμα το φωνάζει, η φύση κι η ιστορία».

Αυτή η πραγματικότητα των μεσογειακών χωρών και χωριών, όπως τονίζει ο Μπροντέλ, δεν είναι δυνατό να χαθεί, να την καταπιεί η κεφαλαιοκρατική επιθετική παγκοσμιοποίηση.

Αυτά σκεπτόμουν, όταν στις απαίσιες ημέρες, όπου ο κορονοϊός βρισκόταν σε έξαρση και η Πολιτεία είχε δώσει εντολή να μην πηγαίνουν οι Αθηναίοι στην επαρχία, βίωσα πραγματικά το εξής φαινόμενο, το οποίο, αν δεν κάνω λάθος, δεν πρόσεξαν πολλοί. Τα υπεραστικά λεωφορεία κινούνταν ανελλιπώς, τα ΚΤΕΛ είσαν γεμάτα κόσμο, όχι όμως από ανθρώπους για να επιβιβασθούν και να πάνε στα χωριά τους, έστω και για λίγες μέρες, όπως το συνηθίζουν, αλλά για να παραλάβουν τα τρόφιμα, μαγειρεμένα από γυναίκες (γιαγιάδες ή και άλλα πρόσωπα), που μένουν εκεί, αγαθά «στοιχειά» του σπιτιού του χωριού. Είδα ακόμα πως, όταν έγινε ελεύθερη η μετάβαση των πρωτευουσιάνων, έσπευσαν αμέσως να πάνε να δουν ηλικιωμένους γονείς, παππούδες και γιαγιάδες, έστω για λίγες μέρες. Αυτά είναι ζωντανά δείγματα ζωντανού χωριού.

Βέβαια γνωρίζω, ότι οι Έλληνες έχουν πλέον τη ροπή να ταξιδεύουν στις χώρες της Ευρώπης, της Αμερικής και Νότιας Αμερικής. Και όχι πολύ σπάνια οι νέοι να εγκαθίστανται. Παγκοσμιοποίηση. Ωστόσο και οι νέοι γίνονται μεσήλικοι, υπερήλικοι. Και η νοσταλγία αρχίζει να τους αγγίζει.


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.