Είναι δύσκολο για έναν εκδότη να ξεχωρίσει ανάμεσα στις δεκάδες βιβλία που είναι υπό έκδοση, εκείνα που θα έπρεπε να διαλέξει και να παρουσιάσει.

Με δεδομένη αυτή τη δυσκολία, θα επισήμαινα αρχικά ένα αιρετικό βιβλίο που επιμελήθηκαν οι Snyder και Younger με τίτλο Τα Βαλκάνια ως Ευρώπη. Ο Snyder αλλά και οι συγγραφείς των υπολοίπων κειμένων του βιβλίου επιχειρούν να αποδομήσουν το στερεότυπο ότι τα Βαλκάνια είναι ο ατελής εαυτός της Ευρώπης. Αντίθετα, υποστηρίζουν, τα Βαλκάνια προηγήθηκαν χρονικά από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες σε πολλές πτυχές της νεωτερικότητας και του εκσυγχρονισμού. Εξαιρετικός ο πρόλογος του Δημήτρη Λυβάνιου.

Στο κλίμα της νεωτερικότητας και της σχέσης της με την Ορθόδοξη μαρτυρία μάς εισάγει το βιβλίο του Πασχάλη Κιτρομηλίδη Θρησκεία και πολιτική στον Ορθόδοξο κόσμο, το οποίο προλογίζει ο μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας. Ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης αναζητά επίμονα συγκλίσεις και κοινές αφετηρίες ανάμεσα στην Ορθοδοξία και τη Νεωτερικότητα, επιχειρώντας να αντικρούσει απόψεις που θεωρούν ως δεδομένη την ασυμβατότητα ανάμεσά τους. Με τα δικά του λόγια, «ισχυρή πεποίθησή μου παραμένει ότι η Ορθοδοξία, ως αυθεντική έκφραση και διερμήνευση της χριστιανικής διδασκαλίας των οικουμενικών ηθικών αξιών της ισότητας και της δικαιοσύνης, βρίσκεται επί της ουσίας εγγύτερα στον Διαφωτισμό και τα πανανθρώπινα ιδεώδη του παρά στον εθνικισμό και τις δικές του ιδεολογίες της μερικότητας και της αποκλειστικότητας».

Η Έφη Παυλίδου στο βιβλίο της με τίτλο Εκπαίδευση και εθνογλωσσική ενσωμάτωση των ξενόφωνων πληθυσμών στην Ελλάδα την περίοδο 1912-1940 επιδιώκει την ανάδειξη της στενής σχέσης ανάμεσα στο εκπαιδευτικό σύστημα και στην ιδεολογία του ελληνικού εθνικισμού, κατά την επιδίωξη του τελευταίου να επιτύχει την πολυπόθητη εθνική ομοιογένεια. Στόχος η συγκρότηση εθνικής ταυτότητας στους ξενόφωνους πολίτες, συγκεκριμένα στους μουσουλμάνους της Δυτικής Θράκης, στους σλαβόφωνους της Δυτικής Μακεδονίας, στους ρουμανίζοντες Κουτσόβλαχους της Ηπείρου και της Μακεδονίας και στους Τσάμηδες της Θεσπρωτίας, προκειμένου να τους ενσωματώσει/αφομοιώσει στον εθνικό κορμό. Αξίζει να διαβαστεί.

Ο Σπύρος Γόγολος στο ιστορικό του μυθιστόρημα με τίτλο Μαξ και Έστερ. Έρωτας – Πόλεμος – Ιστορία περιγράφει την ιστορία δύο ανθρώπων με εντελώς διαφορετικές αφετηρίες, που συναντιούνται τυχαία στην κατοχική Αθήνα και ξεκινούν μια κοινή πορεία. Δύο άνθρωποι βαθιά ενοχικοί και επηρεασμένοι ανεπανόρθωτα από τη δύσκολη εποχή στην οποία ζουν, αλλά και από τη μοίρα τους, την οποία προσπαθούν πεισματικά να αλλάξουν. Δύο άνθρωποι, η ζωή των οποίων θα επηρεαστεί καθοριστικά από την απάνθρωπη ιδεολογία-θρησκεία του ναζισμού. Συναρπαστική αφήγηση.

Ο Στέφανος Σταύρου στο ιστορικό μυθιστόρημα με τίτλο Οικογενειακές Ιχνηλασίες. Θεσσαλονίκη, Κατοχή-Εμφύλιος σκιαγραφεί τις ρίζες και την πορεία τριών οικογενειών. Του πατέρα του, της μητέρας του και του νονού του. Όπως επισημαίνει ο Σάκης Μουμτζής, που προλογίζει το βιβλίο, «πρόκειται για ένα διαρκές ταξίδι στον χρόνο. Από τα Σφακιά στην Τεργέστη, στην Ουγγαρία του Μπέλα Κουν, μετά στην Κωνσταντινούπολη και η κατάληξη του οδοιπορικού των τριών οικογενειών είναι η γενέθλια πόλη του συγγραφέα, η Θεσσαλονίκη». Ένα εξαιρετικό δείγμα γραφής για την πολυεθνική Θεσσαλονίκη.

Τελευταίο αλλά όχι έσχατο το βιβλίο του γνωστού δημοσιογράφου και συγγραφέα Χρίστου Ζαφείρη με τίτλο Ο καιρός του Χρόνου. Ο Ζαφείρης ξετυλίγει αριστοτεχνικά πτυχές της ζωής του, επαγγελματικές και προσωπικές. Όπως αναφέρει ο ίδιος, «τα περισσότερα κείμενα του βιβλίου γράφτηκαν σποραδικά και ξεκάρφωτα, ως παιχνιδιάρικη και αντικαταθλιπτική ενασχόληση του νου και του πληκτρολογίου στις άσωτες και ζοφερές μέρες της καραντίνας, εξαιτίας της μάστιγας του κορονοϊού. Έτσι βγήκαν από τα πακτωμένα πηγάδια της ψυχής μνήμες, εμπειρίες και βιώματα από τα παιδικά χρόνια, το χωριό, το σχολείο, τον στρατό, το πανεπιστήμιο, τη δικτατορία, τη δημοσιογραφία, τη συγγραφή, τις περιπέτειες της ζωής».

Ο Πέτρος Παπασαραντόπουλος είναι υπεύθυνος εκδόσεων του Επίκεντρου.

Twitter