Εκτός από τα δανεικά χρήματα, υπάρχουν και άλλα δάνεια, επίσημα και ανεπίσημα, που δανείζονται οι λαοί, ή μάλλον η γλώσσα τους, και που με το χρόνο δεν παραμένουν σαν θετά παιδιά, αλλά πολιτογραφούνται ως πολίτες.

Μια λέξη που απλώθηκε πολύ γρήγορα και πλατιά, για παράδειγμα, είναι η «μιούζικαλ», μουσική, αλλά δεν πρόκειται για ετυμολογία αφού, τουλάχιστον στις επιστήμες, τα δάνεια των λέξεων είναι σε αρκετά μεγάλο αριθμό και δε μας προκαλεί καμιά έκπληξη.

Έτσι, η λέξη «δημογραφικό», που όλο και περισσότερο εμφανίζεται τουλάχιστον στον αγγλόφωνο Τύπο, δε με ξάφνιασε ούτε με παρέπεμψε σε λεξικά.

Ετυμολογικά ήταν πολύ εύκολη – όλοι ανήκομε σε κάποιο δήμο, μικρότερο ή μεγαλύτερο σε έκταση και αριθμό δημοτών.

Όμως το άρθρο που διάβαζα το περασμένο καλοκαίρι, στη Νέα Υόρκη, ήρθε και πάλι στο νου μου, όχι τυχαία, αλλά από ένα περιστατικό ή ένα θεατρικό έργο.

Αρχικά, είναι μια έρευνα ποσοτικής στατιστικής ενός δοσμένου πληθυσμού. Οι πρώτοι αριθμοί αφορούν, κυρίως, την κοινή γνώμη σε διάφορα θέματα, οικονομικά ή πολιτικά. Όσο αναπτύσσονται οι θεωρητικές μελέτες τόσο προστίθενται περισσότερες παράμετροι: γένος, ηλικία, εθνότητες, γλώσσες, θρησκείες, παιδεία, ιδιοκτησίες, επαγγέλματα και γενικώς τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις οργανωμένες κοινωνίες.

Σε κάποιο εκλαϊκευμένο άρθρο είχα διαβάσει πως οι Αμερικανοί χάνουν πόντους από το ύψος τους και ότι αυτό οφείλεται στις συνήθειες και συμπεριφορές των ανθρώπων, όπως στη σίτιση, την ένδυση, τις προτιμήσεις του ελεύθερου χρόνου, τις καλλιτεχνικές, τις πνευματικές απολαύσεις, τα σπορ και ως ένα μεγάλο βαθμό στην εξασθένηση ή την εξάλειψη διάφορων κοινωνικών προκαταλήψεων.

Όλα αυτά οδηγούν τώρα περισσότερο παρά στο παρελθόν σε μεικτούς γάμους, ανάμεσα σε Καυκάσιους –στους οποίους ανήκουν οι Ευρωπαίοι– και σε Ασιάτες και Λατίνους ή μπορεί και από άλλες φυλές, πιο μικρόσωμες από τους Αγγλοσάξονες.

Καταλάβαινα πως η Ιστορία περπατάει από γενιά σε γενιά, από κάποια γεωγραφικά μήκη και πλάτη σε κάποια άλλα.

Είχα ένα θέμα ή περισσότερα προς συζήτηση, αφού τη μια σκέψη ακολουθούσε κάποια άλλη.

Στην πρώτη συνάντησή μου, μετά τις προσωπικές μου αυθαίρετες επεξηγήσεις, με την Κατερίνα, σ’ ένα κινέζικο εστιατόριο, έβαλα επί τάπητος, όπως λένε, το θέμα.

Η Κατερίνα, συγγενής μου, γιατρός σε κάποιο γνωστό νοσοκομείο στο Μπρούκλιν, δεν ξαφνιάστηκε, γιατί συχνά συζητούσαμε τέτοια ζητήματα.

Σε πρώτο επίπεδο, συμφωνούσε με τις παρατηρήσεις μου, αλλά το δημογραφικό, είπε, τα τελευταία χρόνια στην Αμερική, ή ακόμα και αν το περιορίζαμε στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης, είχε πάρει άλλες διαστάσεις, όπως και στην Καλιφόρνια, εξαιτίας της γεωγραφικής τους θέσης.

Στις νοσοκομειακές έρευνες που διεξάγονται σε διαρκή χρόνο αποδεικνύεται ότι διάφορες αρρώστιες εμφανίζονται κατά περιοχές που κατοικούνται από ανθρώπους οι οποίοι προέρχονται όχι μόνο από μια ορισμένη χώρα, αλλά από περιοχές της συγκεκριμένης χώρας.

Από τα πρώτα χρόνια της ελληνικής μετανάστευσης στην Αμερική, εκατονταετίες πριν, ομάδες ομοεθνών συγκεντρώνονταν στα ίδια διαμερίσματα μιας Πολιτείας, πόλης, γειτονιάς, όπου οι πρώτοι καλούν τους δεύτερους και αυτοί τους τρίτους και ούτω καθεξής.

Η Κατερίνα μιλούσε πάντα σαν γιατρός μαζί μου, με την υποψία ότι κάποια στιγμή θα έστρεφα το θέμα στο κοινωνικό υπόβαθρο, στην οικονομική κατάσταση, στη συγκυριακή, τρέχουσα πολιτική.

Η συζήτηση μάκραινε, οι επιστημονικοί όροι πλήθαιναν, το δημογραφικό επεκτεινόταν ή συρρικνωνόταν, αλλά η Κατερίνα σέβεται τον όρκο του Ιπποκράτη, να θεραπεύει τον οποιονδήποτε ασθενή.

Ωστόσο, στη συζήτηση εμφανίστηκαν και άλλες λέξεις όπως: γηγενείς, μετανάστες, υπήκοοι και πολιτογραφημένοι.

Σε ποια χώρα είχαν απομείνει γηγενείς, ποιοι ήταν οι καινούργιοι μετανάστες και από πού προς πού, οι υπήκοοι μου θύμιζαν αποικίες και αποικιοκρατούμενους, ανθρώπους που υπάκουαν σε κάποιο βασιλιά, και υποχωρούσα μπροστά στην πολιτογράφηση, όπως η πολιτογράφηση του μιούζικαλ.

«Η υγεία είναι ταξική», είπα με επίπεδη φωνή.

«Και δημογραφική», έκλεισε τη συζήτηση η γιατρός.

Αν μου ετίθετο το ερώτημα για το δημογραφικό της Ελλάδας, δε θα ήμουν σε θέση να δώσω καμιά, όχι απλώς έγκυρη απάντηση, αλλά ούτε καν κατά προσέγγιση.

Twitter