Ήταν η πρώτη φορά που με καλούσε η γενέθλιά μου πόλη, η Καλαμάτα, που δεν την είχα κατοικήσει περισσότερο από τους πρώτους μήνες της ζωής μου, σαν ένας καινούργιος άνθρωπος πάνω στη γη, αλλά την αγαπούσα, την επιθυμούσα και την επισκεπτόμουν συχνά.

Η πόλη δεν είναι περίπλοκη, προς χάρη της δομής της, με τους παράλληλους και κάθετους δρόμους της, ο κόσμος της είναι φιλικός, τα εμπορικά της κατακάθαρα και σύγχρονα, το προσωπικό τους εξυπηρετικό, η παραλία της αστράφτει σαν περιδέραιο αμέτρητων διαμαντιών με ήλιο ή με φεγγάρι, και το βιβλιοπωλείο, όπου θα γινόταν / έγινε η παρουσίαση του έργου μου, εξαιρετικά και πλήρως εξοπλισμένο, και σε πολύ κεντρικό σημείο.

Δεν γεννήθηκα εκεί, όπως αν είχα γεννηθεί τυχαία στην Οσάκα της Ιαπωνίας, αφού και οι δυο γονείς μου ήταν από την Άνω Μεσσηνία. Η μαμά μου από το Διαβολίτσι και ο μπαμπάς μου από ένα μικρότερο χωριό, το Μαντζάρι, αλλά άγνωστος έχοντας ζήσει στο Σικάγο.

Λίγη ώρα πριν από την παρουσίαση, με κάλεσε επίσης ο τηλεοπτικός σταθμός «Μεσόγειος» – τον παρακολουθούμε όταν βρισκόμαστε στο χωριό του παππού μου, Διαβολίτσι (μου αρέσει που το επαναλαμβάνω), και συχνά εντυπωσιαζόμαστε.

Αυτή τη φορά η αμεσότητα μ' έναν φορέα επικοινωνίας με το όνομα «Μεσόγειος» μου έφερε άλλες αναμνήσεις, που τις έχω φυλαγμένες μέσα μου και δεν τις αξιοποίησα ή κοινοποίησα μέχρι τώρα. Γιατί ο δρόμος που ακολουθούμε ενίοτε λοξοδρομεί ή χάνεται στην εξέλιξη των γεγονότων, αφήνοντας πίσω του νέφη σκόνης που τις σκοτεινιάζουν, τις θολώνουν, τις σκεπάζουν ή τις σβήνουν.

Μερικά χρόνια πριν –κυρίως– από την κρίση, είχαμε δημιουργήσει μια οργάνωση γυναικών των χωρών της Μεσογείου. Δηλαδή εκείνων των χωρών που τις παραλίες τους τις χάιδευαν τα κύματα της Μεσογείου. Αυτή η γεωγραφική εγγύτητα έφερνε όλο και πιο κοντά τις διάφορες εθνότητες, και επομένως γλώσσες, παραδόσεις, προσδοκίες, κάποια κοινά σημεία, ακόμα σίτισης και διασκέδασης. Οι συμπεριφορές μας ερμήνευαν, κατά κάποιον τρόπο, και τη ζωή μας στην καθημερινότητά της, εντός των συνόρων της, τη θέση μας στην οικογένεια, στην πόλη ή στην πατρίδα μας, που επηρεάζονται από τις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές παραμέτρους, την ιστορική ή θρησκευτική κληρονομιά. Οι διαφορές μας ωχριούσαν όλο και περισσότερο, γίνονταν ασήμαντες, εξαφανίζονταν ή κατά περίσταση τραβούσαν διακριτικές γραμμές, που από τις συζητήσεις μας και την εξωτερίκευση, όσο ήταν δυνατόν, των ιδεών μας, ζυγίζαμε ή μετρούσαμε την αναγκαιότητά τους σε προσωπικό επίπεδο.

Όμως ήμασταν ανάμεσά μας ειλικρινείς και νιώθαμε αλληλέγγυες, όχι επειδή ανήκαμε στο ίδιο φύλο, αλλά επειδή η επιθυμία μας ήταν να μη γίνονται οι εθνικές μας διαφορές αιτία πολέμων.

Όμως ήμασταν ανάμεσά μας ειλικρινείς και νιώθαμε αλληλέγγυες, όχι επειδή ανήκαμε στο ίδιο φύλο, αλλά επειδή η επιθυμία μας ήταν να μη γίνονται οι εθνικές μας διαφορές αιτία πολέμων.

Στα συνέδριά μας, με τις παρουσιάσεις των πεπραγμένων στα χρονικά ανάμεσά τους διαστήματα, διαβλέπαμε ότι η συνύπαρξή μας γινόταν όλο και πιο σημαντική ωθώντας μας προς την ειρήνη. Δεν μέναμε μόνο στις ομιλίες, στις προτάσεις, στους σχεδιασμούς, σε αόριστες και αβάσιμες τροπολογίες, αλλά παρουσιάζαμε και το προσωπικό μας έργο, όποιο και αν ήταν.

Κάποιες γυναίκες ήταν εκπαιδευτικοί, άλλες ήταν νομικοί, επιστήμονες, καλλιτέχνες, δημιουργοί, αλλά θα μπορούσε να λεχθεί ότι η συντριπτική πλειοψηφία τους ήταν, πρωτίστως, μητέρες. Έφερναν μαζί τους σχολικά και εξωσχολικά βιβλία και τα εξέθεταν, μουσικά όργανα, προς χάρη της δικής τους δημοτικής ή λαϊκής μουσικής, υφαντά και κεντήματα, αναφέρονταν σε δικαστικές υποθέσεις ή την εγκληματικότητα, τον περιορισμό –αν όχι αποκλεισμό– τους από τη βασική γενική παιδεία, τις επιστήμες, και μετέφεραν τις προσωπικές τους εμπειρίες που συνόψιζαν το καθεστώς κάτω από το οποίο ζούσαν και λειτουργούσαν.

Στο τελευταίο –παρά τη θέλησή μας, όπως είναι κατανοητό– συνέδριό μας, σε εξαιρετικό περιβάλλον σε ξενοδοχείο της Ρόδου, αναρτήθηκαν πίνακες και έργα γυναικών καλλιτεχνών, που θαυμάσαμε, όχι μόνο εμείς, οι Γυναίκες της Μεσογείου, αλλά και όσοι έτυχε να τους/τα δουν.

Απ' όσους πίνακες αντίκρισα ή παρατήρησα περισσότερο, εκείνος που μου έμεινε αξέχαστος, και που δεν χρειαζόταν περισσότερες εικαστικές ή άλλες γνώσεις, ήταν ένας πολύ μεγάλος πίνακας, που του έδωσα τον τίτλο Το παγωτό.

Οι διαστάσεις του ήταν, υπέθεσα, δύο μέτρα επί ενάμισι, κάλυπτε σχεδόν το κέντρο ενός εσωτερικού τοίχου και έδειχνε τρεις σειρές από όρθιες γυναίκες, ντυμένες ομοιόμορφα. Με το κεφάλι τους μαντιλοδεμένο, το μόνο που άφηναν να φανεί ήταν τα μάτια τους. Στα χέρια τους κρατούσαν από ένα χωνάκι παγωτό η καθεμιά, που όμως δεν μπορούσαν ούτε καν να γευτούν, αφού το πρόσωπό τους ήταν επίσης καλυμμένο.

Ήταν ένας πίνακας τόσο εύγλωττος, που ξεπερνούσε οποιαδήποτε ανάγκη για ερμηνεία ή επεξήγηση. Ο συμβολισμός του ήταν τόσο οφθαλμοφανής που, σχεδόν, ακύρωνε τον όρο συμβολισμός.

Ύστερα από εκείνα τα χρόνια, η ζωή, η μοίρα, το μέλλον των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των γυναικών, των χωρών της Μεσογείου έχει πάρει τραγικά χαρακτηριστικά και ανεξερεύνητες διαστάσεις εξαιτίας των πολέμων, των επιβεβλημένων μετακινήσεων, του λαθραίου ξενιτεμού, της αναζήτησης χώρου και τρόπου επιβίωσης, της πείνας και της έλλειψης κλίνης για οικογένειες ή επιζήσαντα μέλη, και η συνανθρώπινη φροντίδα, αλληλεγγύη και περίθαλψη δεν αρκούν διότι, απλώς, δεν μπορεί παρά μόνο να είναι προσωρινές και συγκυριακές. Δεν λύνουν το πρόβλημα ζωής.

Μακάρι ο τηλεοπτικός σταθμός της Καλαμάτας «Μεσόγειος» να είχε τις δυνατότητες να υπερβεί τα κύματα και να συνδράμει, με τις δικές του ηλεκτρονικές δυνατότητες, τους δοκιμαζόμενους πολίτες των χωρών της.

Έστω και μ' ένα φιλικό τραγούδι.

Twitter