fbpx
«Βουδαπέστη» της Ιωάννας Καρατζαφέρη

«Βουδαπέστη»

Στα μαθητικά μου χρόνια, χωρίς να έχομε συνείδηση, η λογοτεχνία που διαβάζαμε είχε εθνική ταυτότητα της οποίας αγνοούσαμε τις ιδιαιτερότητες.

Αρχικά ήταν η γαλλική, με τους μεγάλους αντιπροσώπους της: Βίκτωρ Ουγκό, Ρομέν Ρολάν, και άλλους, όπως ο Ζολά και ο Ζιντ, προς χάρη της Alliance Française, όπου πηγαίναμε για την πρώτη ξένη γλώσσα που μαθαίναμε.

Πιθανόν ισχυρότερη να ήταν η ρωσική, με κύριους συγγραφείς τον Ντοστογιέφσκι και τον Τολστόι, αρκετούς ήρωες του πρώτου τούς φοβήθηκα, ενώ ο ο δεύτερος με τα άσπρα του γένια έμοιαζε με καλοκάγαθο παππού. Πόσο είχα κλάψει για την Άννα Καρένινα, που τη συνέδεα περισσότερο με τα τρένα, τους καπνούς της ατμομηχανής και τον σταθμό όπου μας περίμενε τα καλοκαίρια ο παππούς μου στο χωριό, παρά με τις σχέσεις άνδρα και γυναίκας, την απιστία ή την ενοχή και την αυτοκτονία.

Ανάμεσα σε αυτούς και τους Γερμανούς, όπως ο Σοπενχάουερ και ο Νίτσε, δεν νομίζω ότι καταλάβαινα αρκετά τι διάβαζα, ωστόσο θυμάμαι αρκετά καλά την εντύπωση που μου έκαναν.

Ο επόμενος που αγαπήσαμε ήταν ο αγγλόφωνος Τζόζεφ Κρόνιν, με τα βιβλία του Το κάστρο και Τα ώριμα χρόνια.

Δεν είμαι βέβαιη αν αυτά προηγήθηκαν των βιβλίων Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν και Όσα παίρνει ο άνεμος, τα οποία υπήρξαν, για μένα, οι πρόδρομοι της αμερικανικής λογοτεχνίας.

Ώσπου μας έπιασε Αμόκ με το ομώνυμο βιβλίο του Στέφαν Τσβάιχ και αρχίσαμε να δανειζόμαστε τα βιβλία του, Είκοσι τέσσερις ώρες από τη ζωή μιας γυναίκας, Οι μεγάλες ώρες της ανθρωπότητας και για τις βασίλισσες Μαρία Αντουανέτα και Μαρία Στιούαρτ. Αφού έγραφε γερμανικά, ήταν Γερμανός. Οι πληροφορίες πως είχε γεννηθεί στην Αυστρία, το 1881, από πλούσιους εβραϊκής καταγωγής γονείς και ότι ήταν ειρηνιστής ήρθαν πολύ αργότερα.

Και ακόμα αργότερα μάθαμε πως είχε καταφύγει στη Βραζιλία με τη δεύτερη γυναίκα του, Λότε, και αυτοκτόνησαν τον Φεβρουάριο του 1942 από κατάθλιψη για την κατάσταση του κόσμου, που βίωνε ή σκοτωνόταν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τότε διαβάσαμε και τα βιβλία του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, Ουδέν νεότερον από το Δυτικό Μέτωπο, Η νύχτα της Λισαβώνας και Τρεις σύντροφοι. Για το κάψιμο των βιβλίων του και τη δολοφονία της αδελφής του από εκείνο το καθεστώς μάθαμε πολύ αργότερα.

Το πολιτικό υπόβαθρο της γραφής τους, μάλλον, μας διέφευγε.

Όλα αυτά ήρθαν στη σκέψη μου με την ταινία, Βουδαπέστη. Ως τίτλο βιβλίου ή διηγήματος δεν τον ήξερα, όμως ήξερα αρκετά για την ίδια τη Βουδαπέστη και για άλλες πόλεις της Ουγγαρίας, όπου ταξίδεψα, αρχικά για να επισκεφθώ το χωριό Μπελογιάννης και να γνωρίσω τους ανθρώπους του, που είχαν πολεμήσει στα βουνά και σε όλη την Ελλάδα κατά των κατακτητών της ναζιστικής Γερμανίας, και είχαν βίαια εκπατριστεί.

Το πρώτο ταξίδι έγινε τη χρονιά της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης και η αρχή μιας μάλλον μακριάς σειράς επιστροφής στη Βουδαπέστη, που αγάπησα, το χωριό Μπελογιάννης που με συγκινούσε, και που κάθε χρόνο λιγόστευαν οι Έλληνες που το είχαν χτίσει.

Χωρίς να έχω διαβάσει στον ελληνικό Τύπο ή ακούσει από τα τηλεοπτικά κανάλια οποιαδήποτε κριτική πήγα στον κινηματογράφο, στην πρώτη της προβολής της ταινίας Βουδαπέστη.

Τώρα πια ήξερα για την ζωή του Στέφαν Τσβάιχ, την επιτυχία των έργων του σε μεγάλη κλίμακα και τις πολλές γλώσσες στις οποίες έχουν μεταφραστεί, τι σημαίνει η καταγωγή του ανθρώπου, που γίνεται αιτία καταδίωξης, μαζικής δολοφονίας που φτάνει στο Ολοκαύτωμα.

Η ταινία, κινηματογραφικά, κινείται με ταχύτητα, που σημαίνει ζητάει την εγρήγορση του θεατή και τη δυνατότητα να δει, ν' ακούσει και να καταλάβει τους χαρακτήρες, τους διαλόγους και τα συμβάντα.

Η Τέχνη δεν είναι μονοδιάστατη.

 

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.